Koszty postępowania klauzulowego

Przepis art. 794[1] § 1 k.p.c. stanowi, że postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności w części, w jakiej przyznano w nim wierzycielowi zwrot kosztów postępowania, podlega wykonaniu bez potrzeby zaopatrywania go w klauzulę wykonalności, zaś § 2 art. 794[1] k.p.c. przewiduje, że w razie wydania postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności w sposób określony w art. 783 § 3 albo 3[1] rozstrzygnięcie o przyznaniu wierzycielowi zwrotu kosztów postępowania umieszcza się w klauzuli wykonalności. 

Lektura tych przepisów wskazuje, że mowa jest w nich jedynie o przyznaniu zwrotu kosztów postępowania. Przepisy te w żaden sposób nie precyzują jednak, co należy zaliczyć do owych kosztów oraz jakie są zasady ich określania i zasądzania. Podkreślić dodatkowo należy, że w ramach przepisów Działu II Tytułu I Części trzeciej, brak jest regulacji przesądzającej co składa się na koszty postępowania klauzulowego. 

Powyższe implikuje więc stwierdzenie, że nie jest to regulacja wyczerpująca. Ujmując tę kwestię od innej strony, przepis art. 794[1] k.p.c. nie może stanowić samoistnej i wyłącznej podstawy zwrotu kosztów postępowania, jako że nie jest to wystarczająca regulacja. 

W literaturze wskazuje się, że przepis art. 794[1] k.p.c. w przedmiocie przyznania wierzycielowi kosztów postępowania klauzulowego nie jest przepisem samowystarczalnym. 

W tej sytuacji nie może budzić wątpliwości, że w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania klauzulowego sięgnąć należy do regulacji art. 13 § 2 k.p.c., który wskazuje, iż przepisy o procesie stosuje się odpowiednio do innych rodzajów postępowań unormowanych w niniejszym kodeksie, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Przepisy art. 776-795 k.p.c. nie przewidują w tym zakresie odmiennej regulacji. Stąd w oparciu o przepis art. 13 § 2 k.p.c. w postępowaniu klauzulowym mają odpowiednie zastosowanie m.in. art. 98 § 1 k.p.c. - co do kosztów niezbędnych do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu), czy art. 98 § 3 k.p.c. -zaliczający do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata jego wynagrodzenie oraz koszty związane z opłatami od wniosku o nadanie klauzuli wykonalności

Postanowienie SN z dnia 25 października 2018 r., I KZP 11/18

Standard: 34052 (pełna treść orzeczenia)

Orzeczenie o kosztach związanych z postępowaniem o nadanie klauzuli wykonalności, zamieszczone w treści tej klauzuli, stanowi tytuł wykonawczy uprawniający do ich ściągnięcia.

Klauzula wykonalności obejmuje również rozstrzygnięcie o kosztach postępowania związanych z jej nadaniem, i to niezależnie od tego, czy zamieszczone ono zostało w treści klauzuli, czy też w odrębnym postanowieniu o nadaniu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności.

Gdyby przyjąć, że klauzula może odnosić się jedynie do kosztów zasądzonych w odrębnym postanowieniu, to wówczas wprowadzenie uproszczonego postępowania o nadanie klauzuli byłoby w wielu wypadkach niecelowe. Przeciwnie, powodowałoby ono przedłużenie postępowania, a ponadto pociągałoby za sobą zbędne koszty, związane z uzyskaniem odrębnej klauzuli dla rozstrzygnięcia o kosztach nadania klauzuli poprzedniej. W pewnych zaś wypadkach mogłoby prowadzić - co słusznie podkreślono we wniosku - do nie kończącego się postępowania o nadanie klauzuli wykonalności, w związku z kosztami, wiążącymi się z postępowaniem o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, którym byłoby każdorazowe prawomocne orzeczenie o kosztach postępowania.

Uchwała SN z dnia 5 lipca 1974 r., III CZP 25/74

Standard: 30707 (pełna treść orzeczenia)