Ocena powództwa z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. według stanu rzeczy w chwili orzekania

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 30 marca 1977 r., III CZP 18/76), zasadność powództwa z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. ocenia się według stanu rzeczy w chwili orzekania. Zastosowanie tego przepisu dotyczy więc takiej sytuacji, w której w chwili poprzedzającej wystąpienie okoliczności uzasadniającej zastosowanie ochrony przewidzianej w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., zobowiązanie jeszcze nie wygasło.

Wyrok SN z dnia 16 listopada 2018 r., I CSK 636/17

Standard: 22172 (pełna treść orzeczenia)

Zasadność powództwa z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności w całości ocenia się według stanu rzeczy w chwili orzekania.

Przepis art. 840 k.p.c. nie określa, według jakiej chwili sąd rozpoznający powództwo o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności ocenia stan sprawy. Brak odpowiedniego uregulowania jest następstwem przyjętej systematyki i zastosowanej techniki legislacyjnej, według których tylko postępowanie procesowe zostało unormowane w sposób samowystarczalny. Natomiast inne rodzaje postępowań, a w tym i egzekucyjne, zostały unormowane jedynie w szczegółach odpowiadających ich swoistości i dlatego poprzez normę odsyłającą art. 13 § 2 k.p.c. w kwestiach nie uregulowanych stosuje się odpowiednie przepisy o procesie.

Zasadę dotyczącą czasu orzekania reguluje art. 316 k.p.c., stanowiący, że sąd z tego punktu widzenia bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. W świetle art. 13 § 2 k.p.c. nie może budzić wątpliwości, iż zasada ta musi się odnosić do powództwa przeciwegzekucyjnego.

Istnienie powołanej zasady nie wyłącza, oczywiście, stosowania od niej wyjątków, które jednak muszą wynikać bądź z mocy wyraźnych przepisów (np. art. 15, 190, 1097 k.p.c.), bądź z istoty stosunku prawnego objętego konkretnym procesem.

Uchwała SN z dnia 30 marca 1976 r., III CZP 18/76

Standard: 31052 (pełna treść orzeczenia)