Zawity charakter terminów, o których mowa w art. 264 k.p.

Termin z art. 264 § 1 k.p. został powiązany z odwołaniem od wypowiedzenia umowy o pracę, czyli z czynnością procesową (pozwem), której przedmiotem jest zakwestionowanie konkretnego wypowiedzenia konkretnej umowy o pracę. W wyniku dokonania czynności prawnej przed sądem lub innym organem rozpatrującym roszczenia pracownicze w celu dochodzenia roszczenia bieg terminu zawitego zostaje przerwany. Dotyczy to w szczególności wniesienia pozwu (zob. Ł. Pisarczyk, 29.3.3. Terminy zawite do dochodzenia roszczeń (prekluzja sądowa) [w:] System Prawa Pracy. Tom VI. Procesowe prawo pracy, red. K. W. Baran, Warszawa 2016).

Uchwała SN z dnia 17 października 2024 r., III PZP 1/24

Standard: 86808 (pełna treść orzeczenia)

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów – zasadzie prawnej z dnia 14 marca 1986 r., III PZP 8/86, terminy przewidziane w art. 264 k.p. są terminami prawa materialnego, do których nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące uchybienia i przywracania terminu. Sąd oddala powództwo, jeżeli pozew wniesiony został po upływie określonych w tych przepisach terminów, których nie przywrócono. 

Oddalenie powództwa następuje bez względu na to, czy czynności pracodawcy były zgodne z prawem. Niezachowanie przez pracownika terminu do zaskarżenia rozwiązania umowy o pracę wyłącza potrzebę rozważania zasadności i legalności przyczyn tego rozwiązania (wyroki SN z dnia 22 lutego 2007 r., I PK 233/06; z dnia 5 października 2017 r., II PK 256/16, i z dnia 8 października 2015 r., I PK 284/14). 

Ocena, czy pozew o przywrócenie do pracy został złożony w terminie z art. 264 § 2 k.p., dotyczy stosowania prawa materialnego i sąd pracy jest obowiązany dokonać jej w każdym stadium sprawy (iura novit curia). Należy to także do sądu drugiej instancji, który bez względu na podstawę uwzględnienia powództwa, przy zaskarżeniu wyroku sądu pierwszej instancji przez pracodawcę - pozwanego, obowiązany jest ocenić, czy zachowany został termin z art. 264 § 2 k.p.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 k.p. jest skutkiem złożonego pracownikowi przez pracodawcę jednostronnego oświadczenia woli (art. 30 § 1 pkt 3 k.p.). Dopóki zatem oświadczenie nie zostanie złożone, dopóty stosunek pracy trwa i nie może być mowy o rozpoczęciu biegu terminu wskazanego w art. 264 § 2 k.p. (wyrok SN z 7 grudnia 2012 r., II PK 120/12).

Wyrok SN z dnia 3 kwietnia 2019 r., II PK 326/17

Standard: 24966 (pełna treść orzeczenia)