Odpowiedzialność władającego pomieszczeniem za szkodę spowodowaną wyrzuceniem lub spadnięciem przedmiotu w stałym hotelu pracowniczym

Zajmującym - w rozumieniu art. 433 k.c. - pomieszczenie jest każdy, kto to pomieszczenie faktycznie zajmuje.

Może więc nim być nie tylko właściciel lub biorący rzecz w bezpłatne użytkowanie, lecz także osoba posiadająca je bez tytułu prawnego. Istotne zatem z punktu widzenia tego przepisu prawa materialnego znaczenie ma ustalenie, w czyim faktycznym władaniu pozostawało dane pomieszczenie w chwili, gdy przedmiot, jaki z niego spadł lub został wyrzucony, wyrządził szkodę innej osobie.

Pozwane Zakłady przyznały, że przedmiot, który zranił twarz powoda, miał być wyrzucony z okna czteropiętrowego budynku, w którym one prowadzą hotel pracowniczy (rodzinny). Charakter hotelu pracowniczego jednak był i jest inny aniżeli charakter typowego ogólnie dostępnego hotelu (rozp. MPPiSS z dnia 21 czerwca 1976 r. w sprawie zasad zajmowania i opróżniania lokali położonych w hotelach pracowniczych - Dz. U. Nr 25, poz. 149).

Dane ujawnione w sprawie wskazują, że znaczna część rodzin w przydzielonych im pokojach hotelowych, jako swych mieszkaniach, była zameldowana na pobyt stały oraz że niektóre rodziny zamieszkują tam po kilka lat (w jednym przypadku nawet 14 lat). Rodziny, mając przy sobie dzieci, w zasiedlonych pomieszczeniach prowadzą gospodarstwa domowe, w tych lokalach skupia się ich całe życie osobiste. Pomieszczenia te zatem nie różnią się w sposób istotny od oddanych w najem - lokali mieszkalnych (§ 2 ust. 4 powołanego rozporządzenia). Przemawia to za poglądem, że pozwane zakłady utraciły na rzecz tych osób władztwo nad posiadanymi przez nie pomieszczeniami mieszkalnymi, że "zajmują" - w rozumieniu art. 433 k.c. - te pomieszczenia osoby, które w nich faktycznie mieszkają.

W związku z tym należy zauważyć, że gdyby ta, rzecz jasna, skonkretyzowana kuchnia służyła do użytku mieszkańców kilku lokali hotelowych w sposób wyłączny w tym znaczeniu, że dostęp osób innych do tego pomieszczenia mógł być przez te osoby kontrolowany i zabroniony, to ci mieszkańcy jako "zajmujący" pomieszczenie kuchenne odpowiadaliby wobec powoda solidarnie (art. 441 k.c.) na zasadzie art. 433 k.c. W przeciwnej sytuacji, tj. gdyby się okazało, że pomieszczenie kuchenne było dostępne dla wszystkich mieszkańców hotelu, obowiązek wynagrodzenia powodowi szkody obciążałby Zakłady, jako posiadacza budynku.

Innymi słowy, za szkodę spowodowaną wyrzuceniem lub spadnięciem jakiegokolwiek przedmiotu z pomieszczenia położonego w stałym hotelu pracowniczym odpowiada ten, kto faktycznie władał tym pomieszczeniem w sposób wyłączny (art. 433 k.c.), a jeśli dostępne ono było dla wszystkich mieszkańców hotelu - zakład pracy prowadzący hotel pracowniczy.

Wyrok SN z dnia 16 maja 1985 r., II CR 136/85

Standard: 21419 (pełna treść orzeczenia)