Wyłączenie biegłego pozostającego ze stroną w stosunku pracy
Wyłączenie biegłego (art. 48 i 281 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przyczyną wyłączenia przewidzianą w art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c. jest pozostawanie przez sędziego (biegłego) nie w jakimkolwiek stosunku prawnym z jedną ze stron, lecz tylko w takim, który oddziaływa na sferę jego praw lub obowiązków, a więc prowadzi do powstania związku przyczynowego pomiędzy wynikiem sprawy a prawami lub obowiązkami sędziego (biegłego). Chodzi więc o związek bezpośredni, kauzalny, wpływający wprost na sytuację prawną sędziego (biegłego); nie ma znaczenia związek pośredni, dalszy lub czysto hipotetyczny.
Biegły, który jest konsultantem organu rentowego, jest wyłączony z mocy ustawy co do wydania opinii sądowo-lekarskich w sprawie dotyczącej zakresu tych konsultacji. Jednocześnie jednak skarżący wskazuje na wyrok z dnia 15 czerwca 1999 r. II UKN 3/99, z którego wynika, że pozostawanie sędziego (ławnika) w stosunku pracy z jedną ze stron nie stanowi wystarczającej podstawy do wyłączenia z mocy ustawy. Zwrócić należy uwagę, że w uzasadnieniu tego wyroku Sąd Najwyższy wskazał na potrzebę wykazania związku, że wynik sprawy będzie oddziaływać na prawa i obowiązki sędziego (ławnika). W tym nurcie orzeczeń mieszczą się też wyrok z dnia 12 lipca 1991 r., II CR 657/90, w którym wyjaśniono, że nie stanowi wystarczającej podstawy do wyłączenia z mocy ustawy orzekanie przez sędziego w sądzie, z którego działalnością wiąże się dochodzone roszczenie, czy też uchwała z dnia 6 stycznia 1995 r., I PZP 53/94, w której stwierdzono, że sędzia nie jest wyłączony z mocy samej ustawy na podstawie art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c. w sprawie z powództwa byłego pracownika upadłego podmiotu gospodarczego przeciwko syndykowi upadłości o przywrócenie do pracy z tego powodu, że jest równocześnie sędzią - komisarzem wyznaczonym w postępowaniu upadłościowym.
We wskazanych wypadkach niewątpliwie chodziło o związek pośredni między sędzią a stroną procesu.
Uogólniając, przyjmuje się, że w sprawach z udziałem osoby prawnej jako strony, stosunkiem uzasadniającym wyłączenie z mocy samej ustawy jest taki stosunek, który może wpłynąć na prawa przysługujące biegłemu, a jako przykład właściwie obrazujący wymagane powiązanie wskazuje się np. sprawę o unieważnienie statutu lub o zasądzenie odszkodowania od spółki, której biegły jest wspólnikiem, gdy wypłata tego odszkodowania ograniczy lub zniweczy prawo wspólników do zysku. Wynik sprawy będzie miał bezpośredni wpływ na prawa lub obowiązki biegłego także wtedy, gdy przez swe usytuowanie jest on w stosunku do strony współuprawnionym lub współzobowiązanym, np. jako wierzyciel lub dłużnik solidarny, poręczyciel itp., bez względu na to, czy wyrok wydany w sprawie miałby powagę rzeczy osądzonej także w stosunku do niego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1975 r., II CR 55/75).
Wyrok SN z dnia 27 października 2017 r., IV CSK 730/16
Standard: 63166 (pełna treść orzeczenia)
Zdaniem Sądu Apelacyjnego trafne jest stanowisko Sądu I instancji, iż to, że jeden z biegłych sporządzał wyceny na zlecenie pozwanej w ramach konsorcjum, zaś drugi wykonywał usługi, nie wyłącza możliwości wykonywania przez nich czynności w niniejszej sprawie z mocy prawa - art. 48 w zw. z art. 281 k.p.c. Nie pozostaje to bowiem w związku przyczynowym pomiędzy wynikiem niniejszej sprawy a prawami lub obowiązkami ww. osób. Innymi słowy brak jest podstaw do wniosku, iż rozstrzygnięcie sporu między stronami będzie bezpośrednio rzutować na relacje pomiędzy A. K. i K. T. (1) a pozwaną. Według Sądu Apelacyjnego okoliczności niniejszej sprawy istnienia takich relacji nie uzasadniają. Znamienne jest przy tym, iż strona powodowa mając wcześniej wiedzę o okolicznościach podnoszonych w apelacji, a mających świadczyć o przeszkodzie w udziale biegłych, nie zgłosiła wniosku o ich wyłączenie, choćby na podstawie art. 49 w zw. z art. 281 k.p.c.
Wyrok SA w Białymstoku z dnia 14 listopada 2014 r., I ACa 464/14
Standard: 21203 (pełna treść orzeczenia)