Utwór satyryczny
Pojęcie utworu jako przedmiotu prawa autorskiego (art. 1 Pr.Aut.) Wolność artystyczna; dobra osobiste twórcy (autorskie)
Celem utworu satyrycznego jest nie tyle wywołanie u odbiorców pewnych doznań duchowych czy estetycznych, co spowodowanie refleksji umysłowej na tematy poruszane w satyrze, często dotyczące negatywnych zjawisk zachodzących w różnych dziedzinach życia. Satyra zmierza więc do przekazania pewnych treści, wobec czego sama forma utworu jest tylko metodą zwrócenie uwagi odbiorców na samą wypowiedź oraz zawartą w niej treść (tak, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 lutego 2011 r., II CSK 431/10).
Wyrok SA w Krakowie z dnia 6 grudnia 2016 r., I ACa 931/16
Standard: 20780 (pełna treść orzeczenia)
Satyra, ze swej natury, to utwór ośmieszający lub piętnujący ukazywane w nim zjawiska lub osoby. Celem satyry jest przede wszystkim ośmieszająca krytyka, stąd posługuje się ona często wyolbrzymieniem, karykaturą, paradoksem.
Typową cechą satyry jest dążenie do ośmieszenia tego, co jej autorowi wydaje się szkodliwe, bezwartościowe lub błędne, stąd zwykło się mówić, że przedstawia ona rzeczywistość „w krzywym zwierciadle”.
Tzw. satyra konkretna (w przeciwieństwie do abstrakcyjnej) odnosi się do rzeczywistych zjawisk i zdarzeń współczesnych, spełniając niejednokrotnie doniosłą – pomimo lekkości formy – rolę społeczną.
Wypowiadanie w formie satyrycznej, przy uwzględnieniu jej wymienionych cech, opinii o zdarzeniach i ludziach jest zatem oczywiście prawnie dozwolone i mieści się, co do zasady, w granicach konstytucyjnej wolności słowa.
Wyrok SN z dnia 20 czerwca 2001 r., I CKN 1135/98
Standard: 52566 (pełna treść orzeczenia)