Odpowiedzialność pracodawcy za skutki nadmiernego zatrudnienia w godzinach nadliczbowych

Wydanie polecenia pracownikowi, by wykonał pracę trwającą dłużej niż dopuszczalny limit godzin i polegającą na wielogodzinnym prowadzeniu ciężarowego samochodu, w przerwach zaś na wykonywaniu pracy fizycznej związanej z załadunkiem, bez należytego wypoczynku - narusza w sposób oczywisty wymieniony wyżej obowiązek organizacji pracy w sposób zapobiegający możliwości powstania niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia pracownika.

Pracodawca, określając czas wykonania takiego zlecenia, powinien mieć na uwadze nie tylko efektywną pracę, ale i konieczność wypoczynku pracownika w toku wykonywania polecenia. Licząc się zaś z zasadami dyscypliny i z wynikającą z niej potrzebą ścisłego wykonania polecenia w granicach wyznaczonego czasu, zakład pracy powinien wystawiać delegację służbową na taki okres, który by stwarzał dla pracownika warunki pracy zapewniające jej bezpieczne wykonanie, a więc przede wszystkim wyłączające nadmierne w danych okolicznościach jego przemęczenie.

Teoretyczna możliwość niezastosowania się przez pracownika do wydanych mu wskazówek organizacyjnych w zakresie terminu wykonania polecenia w żadnym razie nie może być podstawą do czynienia mu zarzutu (zwłaszcza wobec trafnie podkreślonego przez Sąd pilnego charakteru wydanego zlecenia) i w żadnej też mierze nie osłabia ani też nie ekskulpuje uchybienia kierownictwa zakładu pracy w zakresie należytej i zgodnej z zasadami bhp organizacji pracy.

Wyrok SN z dnia 1 lutego 1968 r., I PR 449/67

Standard: 20178 (pełna treść orzeczenia)

Pracodawca odpowiada za skutki nadmiernego zatrudnienia pracownika w godzinach nadliczbowych. Zatrudnienie pracownika poza normalnymi godzinami pracy stanowi naruszenie przepisów o ochronie życia i zdrowia pracowników w rozumieniu art. 24 dekretu z dnia 25.VI.1954 r. o powszechnym zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin (Dz. U. z 1958 r. Nr 23, poz. 97), uprawniające pracownika bądź pozostałą po nim rodzinę do żądania odszkodowania od pracodawcy - ponad świadczenia z ubezpieczenia społecznego - jeżeli pracownik był zatrudniony w godzinach nadliczbowych w taki sposób, że zagrażało to jego życiu i zdrowiu, a więc gdy np. zatrudnienie pracownika pozbawiałoby go możności wypoczynku. Skoro wypadek nastąpił z winy pozwanego Przedsiębiorstwa, to roszczenie powodów dotyczące renty (dla małoletnich powodów) i zadośćuczynienia za krzywdę moralną znajdują uzasadnienie.

Wyrok SN z dnia 3 listopada 1962 r., I CR 330/62

Standard: 20177