Obalenie domniemania prawnego; ciężar dowodu

W sytuacji, w której ustawodawca zamierza wzmocnić domniemanie prawne, zastrzegając dla niego szczególny tryb jego obalania, czyni to wprost, wskazując, że może ono zostać obalone tylko w określonym postępowaniu sądowym (por. art. 539 k.p.c., art. 679 § 1 k.p.c., art. 63 § 3 k.r.o.).

Wyrok SN z dnia 26 czerwca 2020 r., I CSK 429/18

Standard: 63798 (pełna treść orzeczenia)

Do obalenia domniemania może dojść nie tylko w wyniku inicjatywy dowodowej uczestników postępowania. Utrwalony jest w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, który należy zaaprobować, że fakty domniemane powinny podlegać ocenie w kontekście wszystkich dowodów zebranych w sprawie, niezależnie od tego, która ze stron domagała się przeprowadzenia dowodu. Nie jest również wyłączone stosowanie domniemań faktycznych, jeśli byłyby do tego podstawy (por. postanowienia SN: z dnia 20 kwietnia 1994 r., I CRN 44/94; z dnia 7 października 2010 r., IV CSK 152/10 czy wyrok SN z dnia 10 października 1997 r., II CKN 378/97).

Postanowienie SN z dnia 7 maja 2014 r., II CSK 472/13

Standard: 46028 (pełna treść orzeczenia)