Podatek od spadków i darowizn

Artykuł 1 ust. 1 u.p.s.d. jednoznacznie wskazuje istotę i charakter prawny podatku od spadków i darowizn. Podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw z określonych tytułów. Istota opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (podobnie zresztą jak podatkami dochodowymi) sprowadza się zatem do obłożenia tą daniną przysporzenia rzeczywistego i definitywnego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 u.p.s.d. podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów.

Wyrok NSA z dnia 7 sierpnia 2024 r., III FSK 1148/23

Standard: 87814 (pełna treść orzeczenia)

Istotę i charakter prawny podatku od spadków i darowizn wskazuje art. 1 ust. 1 u.p.s.d. Z przepisu tego wynika, że podatek ten należy do typowych podatków majątkowych, wymierzanych od przyrostu substancji majątkowej, nabytej w sposób nieodpłatny. W związku z tym prawidłowość jego ustalenia zależna jest w pierwszym rzędzie od właściwego określenia przedmiotu opodatkowania.

O ile w kategoriach obowiązku podatkowego należy traktować nabycie spadku w drodze dziedziczenia, o tyle jednak przekształcenie tego obowiązku w zobowiązanie podatkowe jest zależne od tego, czy skutkiem dziedziczenia jest przyrost czystej wartości majątku spadkobiercy (Borszowski Paweł i in., Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, wyd. II; wyrok NSA z dnia 18 stycznia 2017 r., II FSK 3846/14 – publ. LEX). Zasada ta wynika nie tylko z istoty podatku majątkowego, którym, jak już wykazano, jest podatek od spadków i darowizn, ale została ona zapisana w art. 7 ust. 1 u.p.s.d. Według postanowień tego przepisu, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Cytowany przepis nakazuje ustalić czystą wartość m.in. poprzez potrącenie długów. 

Wyrok NSA z dnia 8 sierpnia 2023 r., III FSK 738/22

Standard: 87408 (pełna treść orzeczenia)