Pracownik oddziału ZUS niebędący radcą prawnym jako pełnomocnik w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 87 § 2 zdanie 1 k.p.c.).

Posiadanie przez organ rentowy zdolności procesowej oznacza zdolność do dokonywania przez jednostkę organizacyjną będącą takim organem wszystkich czynności procesowych, łącznie z udzielaniem pełnomocnictwa procesowego. Pełnomocnictwo to może być udzielone nie tylko profesjonalnemu pełnomocnikowi (radcy prawnemu bądź adwokatowi), ale także pracownikowi Zakładu (por. uchwały SN: z dnia 24 stycznia 2012 r. III UZP 3/11 oraz z dnia 9 lutego 2012 r. I UZP 10/11). 

Postanowienie SN z dnia 25 stycznia 2013 r., I UK 563/12

Standard: 57695 (pełna treść orzeczenia)

Pracownik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych niebędący radcą prawnym, wykonujący pracę w oddziale Zakładu, może być pełnomocnikiem tego oddziału w sprawach z odwołań od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 87 § 2 zdanie pierwsze k.p.c.).

Oddziały Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z woli ustawodawcy są stroną postępowania cywilnego w znaczeniu funkcjonalnym i techniczno-procesowym. Prawa i zobowiązania, o których rozstrzyga się w tym postępowaniu, nie dotyczą oddziałów lecz Zakładu a oddziały działają jedynie w granicach przyznanych im przez Prezesa kompetencji. Ich samodzielność ma tylko procesowy charakter. Wyraża się ona między innymi w kompetencji ustanowienia pełnomocnika procesowego.  W sensie materialnoprawnym pełnomocnicy ci działają jednak na rzecz Zakładu, który wydał zaskarżoną decyzję i jest stroną stosunku prawnego, na tle którego toczy się spór rozpoznawany w postępowaniu cywilnym.

Dopuszczalność ustanowienia pracownika pełnomocnikiem procesowym została powiązana w art. 87 § 2 k.p.c. z wymienionymi w nim cechami strony. Są nimi osobowość prawna lub status przedsiębiorcy. Można pominąć w rozważaniach przedsiębiorcę, którym niewątpliwie nie jest ani Zakład Ubezpieczeń Społecznych, ani jego oddział. Zakład jest natomiast osobą prawną. Ponieważ Zakład będący osobą prawną jest stroną w znaczeniu materialnoprawnym, prowadzi to do wniosku, że pracownik Zakładu może być pełnomocnikiem organu rentowego. 

Uchwała SN z dnia 9 lutego 2012 r., I UZP 10/11

Standard: 57696 (pełna treść orzeczenia)