Twórcze opracowanie cudzego (macierzystego) utworu

Naruszenie autorskich praw majątkowych polega na działaniu mającym za swój przedmiot wkroczenie w zakres cudzego prawa majątkowego, które może nastąpić w razie podjęcia działań polegających na korzystaniu z utworu, bez zgody uprawnionego. Podnieść należy, że każde wkroczenie w monopol prawnoautorski stanowi naruszenie autorskich praw majątkowych.

Naruszenie nie musi polegać na „przejęciu” całości utworu, skorzystanie tylko z fragmentów cudzego utworu bez zgody uprawnionego jest również naruszeniem autorskich praw majątkowych.

Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego, ale rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły (art. 2 PrAut).

Na ogół opracowania definiuje się jako dzieła recypujące z innego utworu treść, a zazwyczaj częściowo i formę, noszące piętno osobistej twórczości opracowującego i służące do rozszerzenia form komunikowania treści dzieła pierwotnego poza jego formą macierzystą. Tak jak w przypadku dzieł inspirowanych, przesłanka twórczości odgrywa tu zasadniczą rolę.

Nawet gdyby przyjąć, że strona pozwana dokonała opracowania mapy powoda i następnie takie opracowanie rozpowszechniała, to po myśli art. 2 ust. 2 zdanie pierwsze PrAut, rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. Na uzyskanie takiego zezwolenia pozwana się nie powoływała.

Wyrok SA w Łodzi z dnia 25 października 2013 r., I ACa 543/13

Standard: 19424 (pełna treść orzeczenia)

Na gruncie art. 2 PrAut zasadne jest wyróżnienie trzech kategorii utworów: w pełni samoistnych, nieinspirowanych cudzym dziełem, samoistnych, ale inspirowanych, a także niesamoistnych, w tym opracowań. Utwory inspirowane są dziełami, które powstały w wyniku pobudki dostarczonej przez inny utwór, co można stwierdzić, zapoznając się z utworem inspirującym. Związek z cudzym utworem może się przejawiać silniej lub słabiej, w różnych elementach utworu inspirowanego, ale musi być dostrzegalny. Opracowania, zwane także „dziełami z drugiej ręki”, pozostają w tak ścisłym związku z przynajmniej niektórymi elementami utworu wcześniejszego, że ich rozpowszechnianie zawsze wkracza w sferę osobistych i majątkowych praw twórcy utworu pierwotnego (por. komentarz E. Traple do art. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, LEX).

Wyrok SA w Łodzi z dnia 30 lipca 2012 r., I ACa 483/12

Standard: 19413 (pełna treść orzeczenia)