Wzmianka o przyczynie braku podpisu osoby uczestniczącej w czynności procesowej (art. 121 k.p.k.)

Pod protokołem przesłuchania świadka brak jest jego podpisu, co można wytłumaczyć stanem zdrowia w jakim pokrzywdzony wówczas się znajdował, natomiast trudno jest wytłumaczyć w racjonalny sposób brak wzmianki organu dokonującego przesłuchania wskazującego na przyczynę braku podpisu.

Zarówno odmowa złożenia podpisu, jak i niemożliwość uczynienia tego, nie została uregulowana w przepisie art. 150 k.p.k. regulującym kwestie dotyczące podpisów uczestników czynności procesowej, a zatem sposób zachowania w takiej sytuacji należy wywieść z treści art. 121 k.p.k. Wspomniany wcześniej przepis art. 121 k.p.k. stanowi, że jeżeli osoba uczestnicząca w czynności procesowej odmawia złożenia podpisu lub nie może go złożyć, organ dokonujący czynność zaznacza przyczynę braku podpisu.

Brak dokonania przez organ przeprowadzający czynność przesłuchania wspomnianej powyżej adnotacji ma znaczenie z punktu widzenia możliwości późniejszego ujawniania (odczytywania) takich protokołów w późniejszych stadiach (np. na rozprawie).

Z orzecznictwa Sądu Najwyższego płynie wniosek, iż gwarancje przewidziane w art. 150 k.p.k. mają szczególne znaczenie w postępowaniu przygotowawczym wobec ograniczonej jawności wewnętrznej i kontradyktoryjności postępowania w tym stadium, stąd też zgodnie przyjmuje się, że niepodpisanie protokołu chociażby przez jedną z osób biorących udział w przesłuchaniu, przy braku wzmianki wskazanej w art. 121 k.p.k., powoduje niedopuszczalność odczytania takiego protokołu na rozprawie.

W zaistniałej bowiem sytuacji protokół nie spełnia wymogów protokołu jako dokumentu procesowego (postanowienie SN z dnia 4 stycznia 2006 r., V KK 150/05, Prok. i Pr. - wkł. 2006 r., nr 5; postanowienie SN z dnia 28 maja 2008 r., II KK 262/07, Prok. i Pr. - wkł. 2008 r., Nr 12, poz. 17).

Wyrok SA w Łodzi z dnia 14 stycznia 2014 r., II AKa 236/13

Standard: 19061 (pełna treść orzeczenia)

Protokół uzyskuje pełną wartość procesową jako dokument dopiero po złożeniu na nim wymaganych podpisów, bo przepisy art. 150 § 1 i 2 k.p.k. mają charakter gwarancyjny.

Brak podpisów osób biorących udział w czynności przesłuchania świadka przeprowadzonej w postępowaniu przygotowawczym powoduje w zasadzie niedopuszczalność wykorzystania takiego protokołu w dalszym postępowaniu, w sytuacji gdy zaniechano uczynienia wzmianki o przyczynach braku podpisu (art. 121 k.p.k.). Jeśli jednak udowodniono, że osoba, która protokołu nie podpisała, była obecna przy protokołowanej czynności śledczej i akceptuje treść protokołu, to protokół może być użyty w celach dowodowych, bo jest oczywiste, że brak podpisu jest wynikiem przeoczenia, a nie innych, poważnych rozbieżności (zob. o tym także orzeczenia Sądu Najwyższego z LEX 148194 i 435373 oraz OSNPG 3/09 poz. 14).

Wyrok SA w Krakowie z dnia 3 września 2012 r., II AKa 43/12

Standard: 19062