Roszczenie o odszkodowanie z tytułu nieprawidłowego wykonywania zarządu nieruchomością wspólną. art. 618 § 1 k.p.c.

Artykuł 618 § 1 zd. 1 w zw. z art. 567 § 3 i art. 688 k.p.c. nie obejmuje roszczenia małżonka przeciwko drugiemu małżonkowi o naprawienie szkody wyrządzonej w wyniku spadku wartości udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, stanowiących składnik majątku wspólnego, w związku z nieprawidłowym sprawowaniem zarządu w tej spółce.

Przepis art. 618 § 1 k.p.c. nie stanowi podstawy do rozliczania w postępowaniu działowym wszelkich roszczeń odszkodowawczych między współwłaścicielami lub małżonkami po ustaniu wspólności majątkowej, a dążenie do kompleksowego rozstrzygnięcia roszczeń majątkowych między uczestnikami działu może być realizowane tylko w granicach zakreślonych jego treścią. Przeciwko zbyt szerokiemu ujmowaniu kręgu roszczeń określonych w art. 618 § 1 k.p.c. przemawia zwłaszcza ustanowiony w art. 618 § 3 k.p.c. prekluzyjny skutek wykluczający ich skuteczne dochodzenie po wydaniu prawomocnego postanowienia o zniesieniu współwłasności, co odpowiednio odnosi się do podziału majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej (art. 567 § 3 w związku z art. 688 k.p.c.).

Rozważane roszczenie nie wiąże się z dysponowaniem udziałami, do których współuprawnionymi byli wnioskodawczyni i uczestnik ani też zarządzaniem tymi udziałami, lecz sposobem zarządzania spółką kapitałową, będącą odrębnym podmiotem prawa cywilnego, której sytuacja finansowa rzutuje na wartość udziałów, a w dalszej konsekwencji na stan majątku osób zaangażowanych kapitałowo w spółkę. Okoliczność, że adresatem roszczenia był in casu były małżonek, nie zmienia tego, że tak ujęte roszczenie w zasadniczy sposób odrywa się od roszczeń odszkodowawczych wynikających ze zniszczenia, utraty lub zużycia składników niepodzielonego majątku przez małżonka będącego ich posiadaczem, traktowanych w judykaturze jako roszczenia z tytułu posiadania rzeczy (art. 618 § 1 k.p.c.). 

Postanowienie SN z dnia 28 maja 2021 r., III CSKP 65/21

Standard: 72391 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Przepis art. 618 § 1 k.p.c. nie obejmuje spraw o roszczenia współwłaściciela względem innego współwłaściciela o odszkodowanie z tytułu nieprawidłowego wykonywania zarządu nieruchomością wspólną.

Ustawodawca, dopuszczając w postępowaniu o zniesienie współwłasności możliwość rozstrzygania – na żądanie uczestników – o ich wzajemnych roszczeniach, dokładnie sprecyzował przedmiot tych roszczeń; mogą to być jedynie roszczenia z tytułu posiadania rzeczy objętej współwłasnością.

Rozważane unormowanie ma charakter wyjątkowy w postępowaniu nieprocesowym i dlatego nie powinno być interpretowane rozszerzająco. Roszczenie zgłoszone przez skarżących nie jest roszczeniem wymienionym w art. 618 § 1 k.p.c. Niewątpliwie chodzi tu o roszczenie odszkodowawcze, dlatego, skoro nie było to w rozumieniu wymienionego przepisu roszczenie z tytułu posiadania rzeczy, nie było podstawy do jego rozpoznania w ramach toczącej się sprawy o zniesienie współwłasności.

Postanowienie SN z dnia 14 grudnia 2011 r., I CSK 138/11

Standard: 29188 (pełna treść orzeczenia)