Miarodajna chwila uznania jurysdykcji przez rodziców na podstawie art. 12 ust. 3 lit. b)
Jurysdykcja na podstawie art. 12 rozporządzenia Rady (WE) NR 2201/2003
Jeżeli chodzi o moment, w którym strony postępowania mają uznać jurysdykcję, mianowicie moment wszczęcia postępowania przed sądem, z art. 16 rozporządzenia nr 2201/2003 wynika, że moment ten odpowiada zasadniczo chwili, w której pismo wszczynające postępowanie lub pismo mu równorzędne zostaje złożone
w sądzie (wyroki: z dnia 1 października 2014 r., E., C-436/13; a także z dnia 12 listopada 2014 r., L, C-656/13).
Wystąpienie pewnych zdarzeń po chwili wszczęcia postępowania może jednak wskazać, że w owej chwili uznanie jurysdykcji, o którym mowa w art. 12 ust. 3 lit. b) rozporządzenia nr 2201/2003, nie miało miejsca. I tak w wyroku z dnia 12 listopada 2014 r., L, C-656/13) Trybunał orzekł, że występowanie wyraźnej lub wyrażonej w inny jednoznaczny sposób zgody w rozumieniu rzeczonego przepisu ewidentnie nie może zostać uznane za ustalone, w sytuacji gdy do danego sądu zwróciła się o rozpoznanie sprawy tylko jedna ze stron postępowania, a w późniejszym terminie, w chwili dokonywania pierwszej swojej czynności w ramach pierwszego postępowania, druga strona kwestionuje jurysdykcję sądu, do którego się zwrócono.
Analogicznie w sytuacji, w której prokurator jest z mocy prawa uznawany przez prawo krajowe za stronę postępowania dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej, jego sprzeciw wobec dokonanego przez rodziców dziecka, którego sprawa dotyczy, wyboru jurysdykcji po dacie wszczęcia postępowania stanowi przeszkodę dla uznania, że wszystkie strony postępowania uznały prorogację jurysdykcji w tym momencie.
Natomiast wobec braku takiego sprzeciwu zgoda owej strony może być uważana za wyrażoną domyślnie, a wymóg jednoznacznego uznania jurysdykcji przez wszystkie strony postępowania w chwili wszczęcia postępowania może być uważany za spełniony.
Wyrok TSUE z dnia 19 kwietnia 2018 r., C-565/16
Standard: 18682 (pełna treść orzeczenia)
Użyte w art. 12 rozporządzenia sformułowanie „w chwili wszczęcia postępowania" wskazuje, iż dla oceny chwili uznania jurysdykcji sądu rozwodowego winien znaleźć zastosowanie art. 16 ust. 1, wedle którego postępowanie przed sądem zostało wszczęte m.in. w chwili, w której pismo wszczynające postępowanie jest wniesione do sądu. Jednak w tak określonej chwili stanowisko swoje co do jurysdykcji przemiennej mógłby wyrazić wyłącznie wnioskodawca. Oznacza to, że przepis art. 12 ust. 1 lit. b rozp. Nr 2201/2003 miałby znaczenie tylko w wypadku wspólnych wniosków składanych przez wszystkie osoby, których zgoda na jurysdykcję jest konieczna. Przyjąć wobec tego należy, iż przepis art. 12 ust 1 lit. b rozporządzenia, odnoszący się do chwili uznania jurysdykcji, nie powinien być rozumiany w powyższym sensie „technicznoprawnym", lecz interpretowany w ten sposób, że ma on na względzie wszczęcie postępowania sądowego. Chwilą uznania jurysdykcji jest zatem ta, w której strony najwcześniej w sposób prawnie wiążący mogły uznać jurysdykcję. W rozpatrywanej sprawie taką chwilą dla powoda jest złożenie pozwu, a dla pozwanej - odpowiedzi na pozew, z którego treści nie sposób wyprowadzić wniosku odnośnie uznania przez nią jurysdykcji.
Postanowienie SA w Krakowie z dnia 11 stycznia 2016 r., I Acz 2406/15
Standard: 80678 (pełna treść orzeczenia)