Forma oświadczenia o skorzystaniu z prawa zatrzymania

Zgodnie z art. 496 KC, jeśli wskutek odstąpienia od umowy strony mają dokonać zwrotu świadczeń wzajemnych, każdej z nich przysługuje prawo zatrzymania, dopóki druga strona nie zaofiaruje zwrotu otrzymanego świadczenia albo nie zabezpieczy roszczenia o zwrot. Powyższy przepis prawa materialnego nie został skorelowany z żadnym przepisem prawa procesowego, który określałby, w jakiej formie procesowej powinno nastąpić zgłoszenie takiego zarzutu przez stronę zobowiązaną do zwrotu świadczenia wzajemnego, której przysługuje ius retentionis i która zamierza z tego uprawnienia skorzystać.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nawet pomimo braku jednoznacznie sformułowanego wniosku procesowego w tym zakresie, stanowisko strony pozwanej, że uzależnia zapłatę świadczenia pieniężnego na rzecz powoda od zwrotu pojazdu będącego przedmiotem umowy, nie powinno budzić wątpliwości, względnie - w razie ich wystąpienia - winno było skłonić Sąd orzekający do ich wyjaśnienia.

W sytuacji bowiem, gdy sposób skorzystania w procesie przez stronę z przewidzianej w przepisach instytucji prawa materialnego nie został określony ani obwarowany szczególnymi wymogami prawnymi, rzeczą Sądu jest rozpoznanie i ocena rzeczywistych intencji stron, objętych ich wypowiedziami i stanowiskiem zajmowanym w toku sporu. Podzielić w tym miejscu należy pogląd Sadu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 21 stycznia 2004 r. (IV CK 356/02), z którego wynika brak przeszkód, aby oświadczenie o skorzystaniu z prawa zatrzymania złożone zostało w sposób konkludentny”.

Wyrok SA w Gdańsku z dnia 25 września 2015 r., I ACa 343/15

Standard: 18382 (pełna treść orzeczenia)

Nie ma przeszkód aby oświadczenie o skorzystaniu z prawa zatrzymania złożone zostało w sposób konkludentny (por. wyrok SN z dnia 21 stycznia 2004 r., IV CK 356/02).

Wyrok SN z dnia 6 lutego 2015 r., II CSK 359/14

Standard: 66814 (pełna treść orzeczenia)