Opóźnienie dłużnika w rozumieniu art. 481 k.c.
Odsetki za opóźnienie dłużnika ze spełnieniem świadczenia (art. 481 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przepis 481 § 1 k.c. dotyczy sytuacji, w której na dłużniku ciąży obowiązek spełnienia świadczenia pieniężnego określonego co do wysokości. Przyjęcie istnienia stanu opóźnienia jest możliwe wówczas, gdy dłużnik nie spełnia w terminie świadczenia pieniężnego określonego co do wysokości. Warunkiem istnienia stanu opóźnienia dłużnika w spełnieniu świadczenia pieniężnego jest to, aby dłużnik znał treść obowiązku, jaki ma spełnić (wysokość świadczenia pieniężnego) względnie czynniki, które pozwalają ustalić wysokość tego świadczenia. Należy mieć bowiem na uwadze treść art. 354 § 1 k.c., według którego dłużnik powinien wykonać zobowiązanie między innymi zgodnie z jego treścią, co jest możliwe wówczas, gdy zna treść swego zobowiązania. Tylko w takim przypadku dłużnik może ponosić negatywne konsekwencje prawne wynikające z zaniechania wykonania tego obowiązku.
Wyrok SN z dnia 30 stycznia 2020 r., I PK 229/18
Standard: 63355 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Opóźnienie dłużnika występuje, jeżeli zobowiązanie jest ważne, a roszczenie wierzyciela wymagalne. Prawidłowość zachowania się dłużnika w wykonaniu zobowiązania jest oceniana z uwagi na czas, w którym zobowiązanie powinno zostać wykonane.
Termin wykonania świadczenia jest w tej sytuacji rozumiany jako ostatni dzień, w którym najpóźniej świadczenie powinno zostać spełnione przez dłużnika według treści zobowiązania. Moment ten jest zawsze dniem poprzedzającym dzień wymagalności. Wymagalność jest zatem stanem, w którym wierzyciel uzyskuje możność żądania zaspokojenia, a dłużnik zostaje obarczony obowiązkiem spełnienia świadczenia. Z nadejściem wymagalności wierzyciel może wystąpić z powództwem o zaspokojenie. Termin wykonania świadczenia wyznacza natomiast końcowy moment, do którego dłużnik, spełniając świadczenie, nie popada w opóźnienie względnie zwłokę w wykonaniu zobowiązania.
Niewykonanie zobowiązania w ustalonym terminie naraża dłużnika na zarzuty opóźnienia w wykonaniu zobowiązania lub zarzut popadnięcia w tej sprawie w zwłokę. Najczęściej źródłem wskazania takiego terminu jest czynność prawna, a przede wszystkim umowa. Wówczas mamy do czynienia z zobowiązaniem terminowym, a jego wykonanie winno nastąpić najpóźniej w czasie określonym treścią czynności prawnej.
W odniesieniu do zobowiązań terminowych regułą jest początkowa zbieżność wymagalności i terminu płatności. Taki sposób wykonania zobowiązań terminowych reguluje art. 455 k.c. W tym przypadku dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne, także wtedy, gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na zmianę tego terminu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 października 1994 r., I CRN 121/94, OSNCP 1995, Nr 1, poz. 21, uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 1977 r., II CR 63/77, PUG 1977/8-9/s.229-230).
Wyrok SA w Warszawie z dnia 18 maja 2016 r., I ACa 802/15
Standard: 18356 (pełna treść orzeczenia)