Rozdzielność majątkowa ustanowiona umową przez małżonków

Umowa wyłączająca wspólność majątkową małżeńską ma charakter ustrojowy, zmienia bowiem dotychczasową zasadę wspólności na zasadę rozdzielności majątkowej. W jej wyniku nie dokonuje się zatem żadne przesunięcie majątkowe, nikomu nie przysparza ona bezpośrednio korzyści majątkowej. Stąd też trzeba przyjąć, wbrew odmiennemu stanowisku części doktryny, że nie znajduje do tej umowy zastosowania instytucja skargi pauliańskiej przewidziana w art. 527 i nast. k.c., która wchodzi w grę przy czynnościach prawnych obrotu prawami i rzeczami.

Wyrok SN z dnia 28 kwietnia 2004 r., III CK 469/02

Standard: 51826 (pełna treść orzeczenia)

Użycie w umowie małżonków, zawartej w formie aktu notarialnego, sformułowania o "zniesieniu wspólności ustawowej" nie stoi na przeszkodzie uznaniu, że jest to umowa o wyłączeniu tej wspólności (art. 47 § 1 k.r.o).

Wyłączenie wspólności ustawowej następuje w wyniku zgodnego oświadczenia małżonków w umowie, zawartej w formie aktu notarialnego, natomiast dla jej zniesienia zgoda obojga małżonków nie jest konieczna, lecz małżonek zniesienia żądający obowiązany jest wykazać istnienie ważnych ku temu przyczyn. Poza tym jednak zarówno umowa zawarta w trybie art. 47 § 1 k.r.o., jak i wyrok sądu, wydany na podstawie art. 52 k.r.o., w zakresie stosunków majątkowych między małżonkami, wywierają takie same skutki.

W szczególności tak w jednym, jak i w drugim wypadku następuje między małżonkami rozdzielność majątkowa oraz dopuszczalność podziału wspólnego przedtem dorobku. Jedyną istotną różnicą jest podniesiona przez Sąd Wojewódzki odmienność skutków w zakresie osób trzecich.

Uchwała SN z dnia 9 sierpnia 1996 r., III CZP 74/96

Standard: 52352 (pełna treść orzeczenia)