Opieka naprzemienna w sprawach rodzinnych, w tym w sprawie o rozwód

Wskazówką dla tego, jak rozumieć opiekę naprzemienną, są znowelizowane przepisy kodeksu postępowania cywilnego: art. 582[1]; § 4, art. 598[22];, art. 756[2] § 1 pkt 3 wskazujące na stan, w którym dziecko w powtarzających się okresach mieszka z każdym z rodziców. 

Wyrok NSA z dnia 14 maja 2024 r., I OSK 1695/22

Standard: 86410 (pełna treść orzeczenia)

Opieka naprzemienna związana jest z wykonywaniem władzy rodzicielskiej i sprawowaniem pieczy nad dzieckiem. W przypadku pieczy naprzemiennej chodzi właśnie o cykliczne, naprzemienne zamieszkiwanie dziecka z każdym z rodziców (A. Pośpiech [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2021, art. 107).

Wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2024 r., I OSK 1975/22

Standard: 86415 (pełna treść orzeczenia)

Czym innym jest pojęcie władzy rodzicielskiej a czym innym sprawowanie opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Władza rodzicielska jest prawem podmiotowym obejmującym ogół obowiązków i uprawnień rodziców w stosunku do dziecka, a które to prawo powstaje ex lege z chwilą urodzenia się dziecka oraz (co do zasady, w typowym, modelowym układzie) również ex lege wygasa, gdy dziecko uzyskuje pełnoletniość (vide: Jerzy Ignatowicz, Kazimierz Piasecki, Janusz Pietrzykowski i Jan Winiarz: "Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem" Wyd. Prawn. Warszawa 1990 r. str. 406 i nast.).

Tymczasem opieka naprzemienna jest pojęciem odnoszącym się do sfery faktycznej. Mimo, że pojęcie to nie zostało zdefiniowane, można je określić jako pewny sposób sprawowania pieczy nad dzieckiem przez oboje rodziców, którzy nie zamieszkują razem. Pod tym pojęciem należy przy tym rozumieć taką opiekę, której cechą jest: codzienne, bieżące dbanie o dziecko, pilnowanie go i troszczenie się o nie. Chodzi tu o stworzenie sytuacji, w której, mimo, że - zgodnie z obowiązującym prawem - dziecko ma formalnie jedno miejsce zamieszkania, to w tym przypadku - de facto - (mówiąc językiem potocznym) ma dwa domy. 

Wyrok NSA z dnia 15 listopada 2022 r., I OSK 1111/20

Standard: 86425 (pełna treść orzeczenia)