Bezpodstawne wzbogacenie z tytułu świadczenia pracy na rzecz konkubenta

Żądając zasądzenia 60.000 zł powód wskazuje, iż kwota ta jest mu należna z tej przyczyny, że świadczył pracę na rzecz pozwanej w prowadzonym przez nią zajeździe przez 5 lat bez wynagrodzenia.

Wzajemne wspieranie się osób będących w związku nieformalnym, prowadzących wspólne gospodarstwo domowe, nie czyniło usprawiedliwionym żądania zapłaty za świadczoną pracę. Wykonując niektóre czynności, które wspomagały konkubenta w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej o profilu gastronomicznym, o stosunkowo niewielkim zakresie, w sytuacji prowadzenia przez konkubentów wspólnego gospodarstwa domowego z wykorzystaniem w celach mieszkaniowych i wyżywieniowych majątku osobistego pozwanej, powód nie wzbogacił pozwanej, jak i sam nie zubożył się (nie twierdził nawet, że wykonywane czynności na rzecz zajazdu spowodowały, iż nie mógł wykonywać w tym czasie innej pracy, która przyniosłaby mu dochody, czy też w związku z tymi czynnościami utracił możliwy do uzyskania dochód z tytułu np. prowadzonej działalności gospodarczej). A zatem roszczenie o zapłatę kwoty 60.000 zł było nieusprawiedliwione w świetle dowodów zebranych w sprawie, jak i nawet twierdzeń samego powoda. Wykonywanie tego rodzaju prac było powiązane z naturą stosunków łączących strony (konkubinat) - por. wyrok w sprawie V CSK 198/16.

Wyrok SA w Białymstoku z dnia 26 stycznia 2017 r., I ACa 710/16

Standard: 17154 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z definicją zawartą w jednym z orzeczeń Sądu Najwyższego przez konkubinat należy rozumieć współżycie analogiczne do małżeńskiego, tyle że pozbawione legalnego węzła. Oznacza to istnienie ogniska domowego charakteryzującego się duchową, fizyczną i ekonomiczną więzią, łączącą mężczyznę i kobietę (por. wyrok z dnia 31 marca 1988 r., I KR 50/88, Legalis 26218). Niewątpliwie do cech charakterystycznych tak rozumianego związku konkubenckiego będzie należała praca partnerów na rzecz tego związku, szczególnie, jeżeli konkubenci mają również dzieci.

Codzienne funkcjonowanie czy to małżeństwa czy też konkubinatu w jego sferze faktycznej wymaga podejmowania przez partnerów szeregu różnego rodzaju czynności i prac związanych chociażby z koniecznością zadbania o miejsce zamieszkania, codzienne posiłki, wychowanie dzieci itp.

Prace remontowe miały na celu doprowadzenie lokalu do takiego stanu, żeby strony mogły w nim zamieszkać. Przy czym wkład powoda polegał wyłącznie na świadczeniu pracy, gdyż koszt zakupu materiałów budowlanych został pokryty przez matkę pozwanej, czego powód nie kwestionował. Prace wykonane przez powoda służyły bezpośrednio dostosowaniu lokalu mieszkalnego do potrzeb rodziny stron. Po przeprowadzeniu remontu partnerzy wprowadzili się do mieszkania wraz z dzieckiem. Należy mieć na uwadze, że mieszkanie to pozwana nabyła w drodze zamiany tak, by uzyskać większy lokal, lepiej przystosowany do potrzeb konkubentów i ich dziecka.

Prace wykonane przez powoda należy zaliczyć do czynności, które każde z partnerów wykonuje w celu umożliwienia funkcjonowania ich związku, a co za tym idzie, zwrot ich wartości byłby sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. Niewątpliwie w tym samym czasie, w którym powód prowadził remont pozwana wykonywała innego rodzaju prace dla wspólnego dobra partnerów. Ponadto za oddaleniem żądania powoda w tym zakresie przemawia również znaczny upływ czasu od momentu przeprowadzenia remontu. Jak ustalono, miał on miejsce w roku 2006, a zatem z pewnością nie wpływa on w istotny sposób na zwiększenie wartości mieszkania pozwanej. Także biegły sądowy wskazał, że roboty wówczas wykonane uległy częściowej amortyzacji.

Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20 stycznia 2017 r., I ACa 1515/16

Standard: 17155 (pełna treść orzeczenia)