Współwłasność konkubenta i małżonków

W sytuacji, gdy podczas trwania wspólności ustawowej jedno z małżonków nabędzie przedmioty majątkowe wspólnie z konkubentem, przedmioty takie mogą stanowić współwłasność konkubenta i małżonków; tych ostatnich na zasadzie wspólności ustawowej.

Konkubent pozostający w związku małżeńskim podlega ustrojowi wspólności ustawowej (art. 31 k.r.o.), jeżeli wspólność nie została wyłączona albo zniesiona lub nie ustała z mocy prawa i w konsekwencji nabyte przez niego przedmioty majątkowe stają się składnikiem dorobku małżonków (art. 32 § 1 k.r.o.). Wypada przy tym nadmienić, że nawet odpłatne nabycie praw majątkowych przez małżonka z reguły mieści się w zakresie zwykłego zarządu majątkiem wspólnym i nie wymaga zgody współmałżonka (por. uchwałę składu siedmiu sędziów SN z dnia 16 marca 1995 r. III CZP 9/95 - OSNC 1995, z. 11, poz. 149). Jeżeli jednak przedmioty nabyte w związku pozamałżeńskim stanowią współwłasność konkubentów według przepisów prawa rzeczowego (art. 195 k.c. i art. 196 § 2 zd. drugie k.c.), to do dorobku małżeńskiego wchodzi jedynie udział we współwłasności, jakim dysponuje konkubent pozostający w związku małżeńskim.

W przedstawionej sytuacji wspólne nabycie przedmiotów majątkowych przez konkubentów oznacza, że może powstać współwłasność w częściach ułamkowych jednego konkubenta oraz drugiego z nich i jego małżonka; małżonków ze skutkami wynikającymi z art. 31 k.r.o.

Uchwała SN z dnia 27 czerwca 1996 r., III CZP 70/96

Standard: 17146 (pełna treść orzeczenia)