Wyrok z dnia 2015-04-09 sygn. I OSK 1079/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Monika Nowicka Sędzia WSA del. Iwona Kosińska Protokolant asystent sędziego Aleksander Jakubowski po rozpoznaniu w dniu 9 kwietnia 2015 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 lutego 2014 r. sygn. akt II SAB/Kr 260/13 w sprawie ze skargi E.G. i K.G. na bezczynność Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie na rzecz E.G. i K.G. solidarnie kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

W dniu 30 września 2013 r. E. i K. G. wnieśli skargę na bezczynność Tauron Dystrybucja S.A. Oddział w Krakowie polegającą na:

1) nieudostępnieniu informacji publicznej na wniosek skarżących z dnia 30 lipca 2011 r. w terminie wskazanym w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112 poz. 1198 z późn. zm.) przy jednoczesnym

2) niewydaniu rozstrzygnięcia w sprawie odmowy udostępnienia informacji publicznej lub umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji publicznej zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy, o której mowa w pkt 1.

W związku z powyższym strona skarżąca wniosła o stwierdzenie bezczynności TAURON Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie w tym zakresie oraz o zobowiązanie spółki do udzielenia informacji w żądanej formie i zakresie, a także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na skargę Tauron Dystrybucja S.A. w Krakowie wniosła o przekazanie skargi według właściwości Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Opolu, a także o oddalenie skargi i zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu odpowiedzi na skargę podniesiono, że korespondencja skarżących była kierowana do Tauron Dystrybucja S.A. Oddział w Opolu, a zatem skarga dotyczy bezczynności tego oddziału, co uzasadnia przekazanie skargi według właściwości do WSA w Opolu. Oddziały występują bowiem w obrocie samodzielnie i reprezentują spółkę w zakresie prowadzonej na terenie oddziału działalności. Na poparcie tego stanowiska powołano orzecznictwo sądów administracyjnych.

Odnosząc się do zarzutów skargi wskazano, że są one bezzasadne, a skarga powinna zostać oddalona. Spółka Tauron nie jest bowiem podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej według przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej. Również przedmiot żądania strony skarżącej nie mieści się w zakresie tej ustawy. Zdaniem spółki pytanie o dokumentację nie jest pytaniem o dystrybucję energii, a tylko ten rodzaj działalności spółki może stanowi zadanie publiczne. Podkreślono, że możliwość żądania udzielenia informacji publicznej nie rozciąga się na wszelkie sprawy dotyczące podmiotu wykonującego zadania o znaczeniu publicznym.

W odpowiedzi na skargę zaznaczono, że brak decyzji o odmowie udzielenia informacji publicznej wynika z przyjętego przez spółkę założenia o braku cech informacji publicznej w odniesieniu do informacji żądanej przez skarżącego. W takich przypadkach adresat wniosku wyraża swoje stanowisko na piśmie, a nie poprzez wydanie decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 5 lutego 2014 r. o sygn. akt II SAB/Kr 260/13, zobowiązał Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie do wydania aktu lub podjęcia czynności w sprawie z wniosku z dnia 30 lipca 2011 r. oraz stwierdził, że bezczynność Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa; Ponadto wymierzył Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie grzywnę w wysokości 200,00 zł (dwieście złotych) i zasądził od Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie na rzecz skarżących E.G. i K.G. kwotę 357,00 zł (trzysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sąd wskazał, że wniosek o przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Opolu jest pozbawiony podstaw.

Właściwość miejscową wojewódzkich sądów administracyjnych reguluje przepis art. 13 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zgodnie z którym do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny, na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność została zaskarżona. To skarżący zatem decyduje o tym, przeciwko któremu organowi (podmiotowi) wystąpi przed sądem administracyjnym, a siedziba tego wskazanego organu przesądza o właściwości miejscowej sądu. Skoro więc skarżąca wskazała jako podmiot pozostający w bezczynności Spółkę mającą siedzibę w Krakowie, to właściwym do rozpoznania skargi pozostaje Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie.

Zupełnie odrębną kwestią jest to, czy rzeczywiście wskazany przez skarżącą podmiot "odpowiada" za działania podmiotu, z którym skarżąca prowadziła korespondencję, do którego skierowała wniosek o udostępnienie informacji i który na ten wniosek udzielił odpowiedzi. Kwestia ta jednak nie ma związku z właściwością miejscową sądu, lecz z oceną prawidłowości wskazania adresata zarzutu bezczynności, a w konsekwencji oceną zasadności skargi.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji adresat skargi został wskazany prawidłowo. Zgodnie z art. 25 § 1, 2 i 3 ppsa zdolność występowania przed sądem administracyjnym jako strona (zdolność sądowa) ma osoba fizyczna i osoba prawna, państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej, a także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.

Tauron Dystrybucja S.A. Oddział w Opolu jest jednostką organizacyjną Tauron Dystrybucja S.A. w Krakowie. Błędem jest jednak utożsamianie Oddziału Spółki z "jednostką organizacyjną", o jakiej mowa w cytowanym przepisie. W przepisie tym chodzi bowiem o taki podmiot, który działa samodzielnie, a nie w ramach podmiotu posiadającego osobowość prawną. Oddział Spółki nie posiada osobowości prawnej, a żaden przepis szczególny nie wyposaża Oddziału w zdolność sądową. Nie są w szczególności takimi przepisu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zgodnie z art. 4 ust 1 pkt 5 tej ustawy podmiotami zobowiązanymi do udostępniania informacji publicznej są podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Tą "inną osobą lub jednostką organizacyjną" nie jest Oddział Spółki, lecz sama Spółka. Z przepisu tego bowiem nie wynika dowolność w wyborze pomiędzy osobą prawną, a jej jednostką organizacyjną. Przepis ten wskazuje jedynie, że zobowiązanym podmiotem jest osoba (prawna lub fizyczna), lub inna jednostka, ale działająca samodzielnie. Nawet zatem przyznany przez Spółkę Akcyjną własnym jednostkom organizacyjnym znaczny zakres samodzielności w prowadzeniu bieżącej działalności nie może oznaczać przeniesienia na te jednostki obowiązków i kompetencji wynikających z ustawy o dostępie do informacji publicznej. W tym zakresie podmiotem odpowiedzialnym jest Spółka Akcyjna bez względu na to, która z jej jednostek podejmowała faktyczne działania.

W następnej kolejności należy Sąd udzielił odpowiedzi na pytanie, czy Turon Dystrybucja S.A. jest podmiotem zobowiązanym w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Kwestia statusu prawnego przedsiębiorstwa energetycznego w kontekście ustawy o dostępie do informacji publicznej była badana w orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Przepisem art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej obowiązek udostępnienia informacji publicznej nałożony został na ‘władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne". Sąd w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę podziela w całości pogląd wyrażony w wyroku NSA z dnia 18 sierpnia 2010 r., I OSK 851/10, LEX nr 737513, że termin "zadania publiczne" jest pojęciem szerszym od terminu "zadań władzy publicznej" (art. 61 Konstytucji RP). Pojęcia te różnią się przede wszystkim zakresem podmiotowym, bowiem zadania władzy publicznej mogą być realizowane przez organy tej władzy lub podmioty, którym zadania te zostały powierzone w oparciu o konkretne i wyraźne unormowania ustawowe. Pojęcie "zadanie publiczne" użyte w art. 4 ustawy zamiast pojęcia "zadanie władzy publicznej" użytego w art. 61 Konstytucji RP ignoruje element podmiotowy i oznacza, że zadania publiczne mogą być wykonywane przez różne podmioty niebędące organami władzy i bez konieczności przekazywania tych zadań. Tak rozumiane "zadanie publiczne" cechuje powszechność i użyteczność dla ogółu a także sprzyjanie osiąganiu celów określonych w Konstytucji lub ustawie. Wykonywanie zadań publicznych zawsze wiąże się z realizacją podstawowych publicznych praw podmiotowych obywateli. Obowiązki operatora systemu dystrybucyjnego wymienia art. 9 c ust. 3 Prawa energetycznego i z pewnością działalność przedsiębiorstwa energetycznego w tym zakresie dotyczy spraw publicznych w rozumieniu art. 4 ustawy. Jednak dystrybucja energii elektrycznej i inne zadania wykonywane przez przedsiębiorstwo energetyczne ze względu na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, a tym samym urzeczywistniania dobra wspólnego, o którym mowa w art. 1 Konstytucji RP są "zadaniami publicznymi". Działalność przedsiębiorstwa energetycznego niemieszcząca się w katalogu wymienionym w art. 9c ust. 3 Prawa energetycznego, jeżeli dotyczy "sprawy publicznej", nakłada na przedsiębiorstwo obowiązek udzielenia informacji dotyczącej tej sprawy. O obowiązku udostępniania przez przedsiębiorstwa energetyczne żądanej informacji decyduje zatem to, czy dotyczy ona "sprawy publicznej" w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Nie budziło zatem wątpliwości Sądu, że przedsiębiorstwo energetyczne, do którego skarżący zwrócili się z wnioskiem z dnia 30 lipca 2011r. o udostępnienie informacji publicznej ciążył obowiązek rozpoznania tego wniosku w przewidzianej prawem formie w zależności od tego, czy wnioskowana informacja miała charakter informacji publicznej.

Bezczynność podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej ma miejsce wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie podmiot ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub prowadził postępowanie, ale mimo istnienia ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu, albo nie podjął stosownej czynności. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie mają znaczenia powody, dla których określony akt nie został podjęty lub czynność dokonana a w szczególności, czy bezczynność została spowodowana zawinioną lub też niezawinioną opieszałością podmiotu, czy też wiąże się z jego przeświadczeniem, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinna zostać dokonana.

Prawo do informacji zostało zagwarantowane w art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Obejmuje ono, między innymi, dostęp do dokumentów. Ograniczenie tego prawa może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w odrębnych ustawach przesłanki dotyczące ochrony wolności i praw innych osób oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (art. 61 ust. 3 Konstytucji). W myśl art. 61 ust. 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, tryb udzielania informacji, o których mowa w tym artykule określają ustawy i realizację powyższego przepisu stanowi właśnie ustawa o dostępie do informacji publicznej.

Zgodnie z art. 1 tej ustawy, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie, jednak przepisy ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi. Informacją publiczną jest każda wiadomość wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań publicznych. Jest nią treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej i podmioty niebędące organami administracji publicznej, treść wystąpień i ocen przez nie dokonywanych, niezależnie do jakiego podmiotu są one kierowane i jakiej sprawy dotyczą (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 31 sierpnia 2005 r., II SA/Wa 1009/05, opub. w LEX nr 188310). Informację publiczną stanowi treść wszelkiego rodzaju dokumentów odnoszących się do podmiotu wykonującego zadania publiczne. Informacją publiczną są nie tylko dokumenty bezpośrednio zredagowane i technicznie wytworzone przez taki podmiot, ale przymiot taki posiadają także te, których podmiot zobowiązany używa do zrealizowania powierzonych prawem zadań. Bez znaczenia jest również i to w jaki sposób znalazły się one w posiadaniu organu i jakiej sprawy dotyczą. Ważne natomiast jest to, by dokumenty takie służyły realizowaniu zadań publicznych przez dany podmiot i odnosiły się do niego bezpośrednio. Innymi słowy, dokumenty takie muszą wiązać się ze sferą faktów zaistniałych po stronie podmiotu zobowiązanego do udzielenia informacji publicznej (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 stycznia 2006 r., II SA/Wa 2043/05, opub. w LEX nr 196314). Informacją publiczną są zarówno treści dokumentów bezpośrednio przez nie wytworzonych, jak i te, których używają przy realizacji przewidzianych prawem zadań (także te, które tylko w części ich dotyczą), nawet gdy nie pochodzą wprost od nich.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 i ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, do rozstrzygnięć podmiotów obowiązanych do udostępnienia informacji, niebędących organami władzy publicznej, o odmowie udostępnienia informacji oraz o umorzeniu postępowania o udostępnienie informacji przepisy art. 16 stosuje się odpowiednio, a wnioskodawca może wystąpić do takiego podmiotu o ponowne rozpatrzenie sprawy. Skoro więc, według art. 16 ust. 1 cyt. ustawy odmowa udostępnienia informacji publicznej przez organ władzy publicznej następuje w drodze decyzji, to również odmowa udzielenia informacji publicznej przez inny podmiot zobowiązany następuje w drodze decyzji.

Jak wskazał WSA, wniosek skarżących zainicjował postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej. Tauron Dystrybucja S.A. powinien zakończyć to postępowanie w sposób przewidziany prawem, tj. zasadniczo albo udzielić informacji publicznej albo wydać decyzję o odmowie jej udostepnienia .

W postępowaniu sądowoadministracyjnym wywołanym wniesieniem skargi na bezczynność możliwe są różne rozstrzygnięcia. Uwzględnienie skargi na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4 - przy jej zasadności, prowadzi w myśl art. 149 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi do zobowiązania podmiotu do wydania w określonym terminie aktu lub w innych przypadkach, do dokonania czynności lub stwierdzenia, albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. W wyroku uwzględniającym skargę na bezczynność sąd nie może jednak określić, w jaki sposób powinna być rozpoznana sprawa, w której dany podmiot pozostaje w bezczynności, nie może bowiem nakazywać temu podmiotowi wydania decyzji, postanowienia lub podjęcia czynności określonej treści. Z kolei skarga na bezczynność podlega oddaleniu na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w przypadku jej bezzasadności.

Skoro wniosek strony skarżącego nie został załatwiony w sposób wskazany w ustawie, zaś bezczynność nie ustała także po wniesieniu skargi, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w punkcie 1 sentencji wyroku.

Zgodnie z art. 149 § 1 zd. 2. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy jednocześnie stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ustawa nie reguluje przesłanek takiego orzeczenia. Stwierdzenie zatem, czy bezczynność organu miała charakter rażący, stanowić musi wynik oceny sądowej, nawiązującej do okoliczności sprawy.

W ocenie tej należy zdaniem WSA uwzględnić to, że wniosek strony skarżącej z 30 lipca 2011 r. nie został rozpatrzony w ustawowym terminie wynoszącym co do zasady 14 dni (a maksymalnie i wyjątkowo 2 miesiące – art. 13 ustawy o dostępie do informacji publicznej). Już tylko ta okoliczność jest naruszeniem prawa. Natomiast jej rażącego charakteru Sąd upatruje w tej okoliczności, że o ile przez pewien okres czasu po stronie Tauron Dystrybucja S.A. mogły istnieć uzasadnione wątpliwości co do obowiązku stosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej, o tyle wątpliwości te zostały wyjaśnione w licznych zapadłych w tutejszym Sądzie wyrokach. Tauron Dystrybucja S.A. Oddział w Krakowie był podmiotem, któremu zarzucano bezczynność w udzieleniu informacji publicznej uczestniczył w wielu sprawach rozpoznawanych przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Między innymi w wyrokach wydanych w dniach 27.02.2013 r. (sygn. II SAB/Kr 5/13), 3.04.2013 r. (II SAB/Kr 19/13), 4.04.2013 r. (II SAB/Kr 25/13), 11.04.2013 r. (II SAB/Kr 28/13), 12.04.2013 r. ( II SA/Kr 20/13), 17.04.2013 r. (II SAB/Kr 33/13, II SAB 21/13, II SAB/Kr 21/13, II SAB/Kr 45/13), 28.05.2013 r. (II SAB/Kr 43/13), II SAB/Kr 42/13), 5.06.2013 r (II SAB/Kr 58/13), 11.07.2013 r. (II SAB/Kr 91/13), 26.07.2013 r. (II SAB/Kr 101/13) w analogicznych sprawach Sąd przesądził, że Tauron Dystrybucja S.A. Oddział w Krakowie jest podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej a żądanie wskazania wszelkich decyzji administracyjnych (czy dostarczenia ich kserokopii) stanowiących podstawę lokalizacji i budowy linii elektroenergetycznych znajdujących się na nieruchomościach skarżących jest żądaniem udzielenia informacji publicznej. Niektóre ze wskazanych wyroków są już prawomocne.

Zgodne z art. 149 § 2 w zw. z art. 154 § 6 p.p.s.a. grzywnę wymierza się w wysokości do dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 11 lutego 2013 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2012 r. (M.P. z 2013 poz.89), wydanym na podstawie art. 20 pkt 1 lit.a ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej w 2012r. wyniosło 3.521,67 zł. Oznacza to, że górna granica grzywny, jaką sąd może wymierzyć w niniejszej sprawie, wynosi obecnie 35.216,70 zł. Zdaniem Sądu za odpowiednią do całokształtu okoliczności sprawy, należy uznać grzywnę w wysokości 200,00 zł (dwieście). Grzywna we wskazanej wysokości w ocenie Sądu, spełnia zarówno funkcję represyjną, jak i prewencyjną. Dlatego na podstawie art. 149 § 2 p.p.s.a. orzeczono jak w pkt. III wyroku.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła Tauron Dystrybucja S.A. z siedzibą w Krakowie. Zarzuciła w niej błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. "a" i ust. 2 u.d.i.p. oraz art. 4 ust. 1 (pkt 1-5) u.d.i.p. przez przyjęcie, że dokumenty dotyczące lokalizacji i budowy infrastruktury elektroenergetycznej stanowią informację publiczną oraz, ze Spółka jest podmiotem zobowiązanym do jej udostępnienia w trybie u.d.i.p. Zarzucono także naruszenie art. 16 ust. 1 u.d.i.p. przez przyjęcie, że Spółce można przypisać bezczynność, ponadto w warunkach rażącego naruszenia prawa.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej przedstawiono argumentację mającą przemawiać za jej uwzględnieniem. Wyjaśniono, że brak decyzji w przedmiocie udostępnienia informacji podyktowany był zapatrywaniem prawnym Spółki.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną skarżący wnieśli o jej oddalenie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W rozpoznawanej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. i nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. Wobec tego, Naczelny Sąd Administracyjny przeszedł do zbadania zarzutów kasacyjnych, będąc związany granicami skargi kasacyjnej, a więc granicami, jakie strona wnosząca ten środek odwoławczy sama nakreśliła w ramach podstaw, o których mowa w art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a.

Analizowana pod tym kątem wniesiona w niniejszej sprawie skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do zarzutu skargi kasacyjnej, że Spółka nie jest podmiotem zobowiązanym do jej udostępnienia w trybie u.d.i.p., wskazać należy, iż kwestia ta wielokrotnie była wyjaśniana w orzecznictwie i ukształtowała się w tej materii jednolita linia orzecznicza. Przepis art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej stanowi, że do udostępnienia informacji publicznej obowiązane są m.in. podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów. Interpretując zawarte w tym przepisie pojęcie podmiotu realizującego zadania publiczne Sąd uznał, że do zadań publicznych należą zadania postawione przed przedsiębiorstwami energetycznymi w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059). Nie tylko obowiązki operatora systemu dystrybucyjnego wymienione w art. 9c ust. 3 ustawy Prawo energetyczne, ale także dystrybucja energii elektrycznej i inne zadania wykonywane przez przedsiębiorstwa energetyczne, ze względu na znaczenie energii elektrycznej dla rozwoju cywilizacyjnego i poziomu życia obywateli, a tym samym urzeczywistniania dobra wspólnego, o którym mowa w art. 1 Konstytucji RP, są zadaniami publicznymi. Tak rozumiane dysponowanie zasobami energetycznymi państwa jest wykonywaniem zadania publicznego (por. wyrok NSA z dnia 2 października 2013 r., sygn. akt I OSK 816/13). Niesporna w judykaturze jest także kwestia zaliczenia przedsiębiorstw energetycznych do kategorii podmiotów wykonujących "zadania publiczne", które to pojęcie użyte zostało w art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej, a ma znaczenie szersze od zwrotu "zadania władzy publicznej" zawartego w art. 61 Konstytucji RP. Jeżeli zadania danego podmiotu mają na celu zaspokojenie powszechnych potrzeb obywateli i są istotne z punktu widzenia celów państwa, to stanowią one zadania publiczne w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. A skoro tak, to bez względu na to, czy przedsiębiorstwo energetyczne wykonuje zadania w zakresie produkcji energii, czy jej przesyłania, dystrybucji czy sprzedaży, mimo że zadania te zostały odrębnie ujęte w ustawie Prawo energetyczne, winno być traktowane jako wykonujące zadania publiczne w rozumieniu przedmiotowej ustawy (tak wyrok NSA z dnia 26 września 2013 r., sygn. akt I OSK 831/13; wyrok NSA z dnia 15 października 2013 r., sygn. akt I OSK 830/13; wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2013 r., sygn. akt I OSK 102/13; wyrok NSA z 18 października 2013 r., I OSK 1754/13). A zatem Spółka jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej. W wyroku z dnia 17 lipca 2013 r. (I OSK 642/13) wyjaśniono przy tym, że nie można zgodzić się ze stanowiskiem, iż skoro Skarb Państwa nie posiada w spółce pozycji dominującej w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów, to spółka ta nie jest zobowiązana do udzielenia informacji publicznej.

Odnosząc się zaś do zarzutu skargi kasacyjnej dotyczącej przedmiotu wniosku, podnieść wypada, iż budowa i utrzymywanie przewodów i urządzeń służących do przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, a także innych obiektów i urządzeń niezbędnych do korzystania z tych przewodów i urządzeń stanowi cel publiczny w rozumieniu art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz. U. z 2010 r., nr 102, poz. 651 ze zm.). Kwestię tę wyjaśniono już Spółce w wyroku NSA z dnia 17 lipca 2013 r. (I OSK 642/13). Tym samym przyjąć należało, że dokumenty dotyczące lokalizacji i budowy infrastruktury elektroenergetycznej stanowią informację publiczną (wiążą się z kwestią przesyłu energii, tj. zadaniem publicznym), a zatem zarzuty skargi kasacyjnej także w tym zakresie nie zasługują na uwzględnienie. Z tych względów wbrew twierdzeniom skarżącej kasacyjnie Spółce można było przypisać bezczynność, skoro nie załatwiła Spółka wniosku w terminie i trybie określonym w u.d.i.p.

Naczelny Sąd Administracyjny pragnie także podkreślić trafność oceny Sądu pierwszej instancji, że bezczynność ta ma charakter rażącego naruszenia prawa, gdyż organ dopuszcza się jej, mimo że kwestie analogiczne do rozstrzyganych w niniejszej sprawie wielokrotnie były przedmiotem uwagi sądów administracyjnych, w których orzecznictwie ukształtowała się linia orzecznicza, a zatem – rozumienie tych norm (zob. wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2010 r., I OSK 851/10 i orzeczenia je cytujące, zamieszczone w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). A zatem Spółka dopuściła się bezczynności świadomie (m.in.. pragnąc odwlec możliwość wykorzystania przeciwko niej objętych wnioskiem informacji, gdyż jak twierdzi będą one wykorzystane w sprawach cywilnoprawnych), nie dochowując obowiązkom wynikającym z jednoznacznie rozumianych w praktyce stosowania prawa przepisów u.d.i.p. Z tego względu kwalifikacja tej bezczynności Spółki jako mającej miejsce z rażącym naruszeniem prawa, jak i wymierzenie grzywny – w dodatku w nieznacznej wysokości – Naczelny Sąd Administracyjny ocenia jako legalne i prawidłowe, mające podstawę prawną w art. 149 p.p.s.a.

Wobec przedstawionej postawy Spółki Naczelny Sąd Administracyjny przypomina dodatkowo, że celowe, świadome nieudostępnianie informacji publicznej jest przestępstwem określonym w art. 23 u.d.i.p. Zgodnie z tym przepisem kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. W tym kontekście należy mieć na uwadze, że prawomocny wyrok sądu administracyjnego może stanowić istotny element dla ustalenia ziszczenia się hipotezy ww. normy prawa karnego. A zatem pracownicy Spółki dopuszczający się bezczynności w zakresie udostępnienia informacji publicznej (załatwienia wniosku) narażają się także na odpowiedzialność karną.

Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną w oparciu o art. 184 p.p.s.a. O kosztach orzekł na podstawie art. 204 pkt 1 p.p.s.a.