Postanowienie z dnia 1999-08-26 sygn. III CA 4/99

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CA 4/99

Postanowienie z dnia 26 sierpnia 1999 r.

Jeżeli ze względu na charakter czynności bankowej dłużnik nie może sprecyzować w oświadczeniu o poddaniu się egzekucji kwoty świadczenia, powinien wskazać górną jej wysokość, wyznaczając w ten sposób dopuszczalną granicę egzekucji.

Przewodniczący Sędzia SN: Zbigniew Strus

Sędziowie SN: Antoni Górski (sprawozdawca), Maria Grzelka

Sąd Najwyższy przy udziale Prokuratora Prokuratury Krajowej Piotra Wiśniewskiego w sprawie z wniosku Powszechnej Kasy Oszczędności Bank Państwowy, Oddział w Z.W. z udziałem Andrzeja F. o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 26 sierpnia 1999 r., na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 28 grudnia 1998 r.,

postanowił oddalić zażalenie.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 1998 r. Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli oddalił wniosek Banku Państwowego PKO, Oddziału w Z.W. o nadanie wystawionemu przez ten bank tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności przeciwko dłużnikowi Andrzejowi F. przez zobowiązanie go do zapłacenia wierzycielowi 549 zł z tytułu powstałego salda debetowego na prowadzonym przez bank jego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym. Sąd uznał, że treść oświadczenia Andrzeja F o poddaniu się egzekucji nie odpowiada wymogom zawartym w art. 97 ust. 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939 ze zm.), co czyni bezskutecznym wystawiony przez Bank tytuł egzekucyjny. Rozpoznając zażalenie wierzyciela na to postanowienie, Sąd Okręgowy w Sieradzu przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne o treści sformułowanej w postanowieniu z dnia 31 marca 1999 r. Sąd Najwyższy na mocy art. 390 § 1 zd. drugie k.p.c. przejął sprawę do rozpoznania i uznał, że zażalenie jest niezasadne z następujących przyczyn:

Z treści art. 97 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. Nr 140, poz. 939 ze zm.) wynika, że sąd może nadać klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu wyłącznie przeciwko osobie, która bezpośrednio z bankiem dokonywała czynności bankowej i złożyła pisemne oświadczenie o poddaniu się egzekucji, oraz gdy roszczenie objęte tytułem wynika bezpośrednio z tej czynności bankowej. Zgodnie z art. 97 ust. 2 tego przepisu oświadczenie, o którym mowa w ust. 1 powinno określać kwotę, do której dłużnik poddaje się egzekucji, wraz z ostatecznym terminem, do którego bank może wystawić bankowy tytuł egzekucyjny. Te ustawowe obwarowania, warunkujące możliwość skutecznego wystawienia bankowego tytułu egzekucyjnego, mają charakter gwarancyjny. Ich celem jest zapobieżenie ewentualnym nadużyciom przez banki przywileju, jakim jest możliwość wystawienia przez samego wierzyciela tytułu wykonawczego, bez prowadzenia rozpoznawczego postępowania sądowego.

Trafnie przyjmuje się w orzecznictwie, że zakres tego przywileju, powinien być interpretowany ściśle, a nie rozszerzająco (por. uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1995 r., II CRN 165/94, OSNC 1995, nr 6, poz. 101 i z dnia 25 marca 1992 r., III CZP 20/92, OSNCP 1992, nr 10, poz. 185 oraz orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 maja 1995 r. K 12/93, OTK 1995, nr 1, poz. 14). Skoro zatem art. 97 ust. 2 Prawa bankowego wymaga, aby oświadczenie dłużnika określało "kwotę, do której dłużnik poddaje się egzekucji", to w wypadku, jeżeli z uwagi na charakter czynności bankowych ścisłe określenie tej kwoty od razu nie jest możliwe, oświadczenie takie powinno wskazywać górną jej wysokość, które w ten sposób zakreśla dopuszczalną granicę egzekucji. W taki właśnie sposób należy określać tę kwotę w przypadku roszczenia banku wynikającego z obsługi rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego. Tymczasem w sprawie niniejszej zasadnicza treść oświadczenia dłużnika zawiera stwierdzenie o poddaniu się przez niego egzekucji "świadczeń pieniężnych z tytułu niespłaconego salda debetowego" - bez żadnego ograniczenia wysokości tych świadczeń. Jest to z punktu widzenia praworządności niedopuszczalne.

Dlatego też Sąd pierwszej instancji słusznie odmówił nadania klauzuli wykonalności wystawionemu przez Bank tytułowi egzekucyjnemu, gdyż taka treść oświadczenia dłużnika o poddaniu się egzekucji nie spełniała jednego z istotnych wymogów przewidzianych w art. 97 ust. 2 Prawa bankowego. Kwestionowanie przez Bank w zażaleniu tej odmowy Sądu było bezzasadne i dlatego na mocy art. 397 § 2 w związku z art. 385 k.p.c. zażalenie to podlegało oddaleniu.

OSNC 2000 r., Zeszyt Nr 3, poz. 53