Postanowienie z dnia 2013-10-09 sygn. V CSK 494/12

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt V CSK 494/12

POSTANOWIENIE

Dnia 9 października 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

SSN Anna Owczarek (przewodniczący)

SSN Wojciech Katner

SSN Marian Kocon (sprawozdawca)

w sprawie z wniosku Przedsiębiorstwa Energetycznego "E." S.A. z siedzibą w S.

przy uczestnictwie M. N.

o wpis w dziale […] - nieruchomość obciążona-nieodpłatnej i nieograniczonej w czasie służebności oraz w dziale I […] praw wynikających z nieodpłatnej i nieograniczonej w czasie służebności,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 9 października 2013 r., skargi kasacyjnej uczestniczki od postanowienia Sądu Okręgowego w W.

z dnia 12 kwietnia 2012 r.,

oddala skargę kasacyjną; zasądza od uczestniczki postępowania na rzecz wnioskodawcy kwotę 120 zł (sto dwadzieścia) tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 12 kwietnia 2012 r. zmienił postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 7 grudnia 2011 r. i nakazał dokonać w bliżej określonych księgach wieczystych w odpowiednich działach wpisu nieodpłatnej i nieograniczonej w czasie służebności o treści wynikającej z aktu notarialnego z dnia 6 marca 2007 r. U podłoża tego rozstrzygnięcia legł pogląd, że w razie podziału nieruchomości władnącej ustanowiona służebność utrzymuje się w mocy na rzecz każdej z części utworzonej przez podział.

Skarga kasacyjna uczestniczki postępowania od postanowienia Sądu Okręgowego - oparta na podstawie drugiej z art. 398³ k.p.c. - zawiera zarzut naruszenia art. 626⁸ § 6 i 10 k.p.c., art. 386 § 3 oraz 199 § 1 k.p.c. w zw. art. 13 k.p.c., i zmierza do uchylenia tego postanowienia oraz przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Godzi się przypomnieć, że służebność gruntowa, o jaką chodzi w sprawie, przysługuje każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości władnącej i obciąża oznaczoną nieruchomość bez względu na dalsze zmiany podmiotowe.

Podług art. 290 § 1 in principio k.c. pomimo podziału nieruchomości władnącej ustanowiona służebność „utrzymuje się w mocy na rzecz każdej z części utworzonej przez podział". Zatem od momentu podziału kontynuowana służebność przysługuje właścicielom nowych (mniejszych) nieruchomości powstających w wyniku podziału. Oczywiście, przysługuje każdoczesnym właścicielom nowych nieruchomości.

Utrzymane w mocy służebności gruntowe podlegają ujawnieniu w księgach wieczystych zakładanych dla nowych (odłączonych) nieruchomości. Jednakże, co wymaga podkreślenia, ich wpis jest wpisem deklaratoryjnym, a przy tym nie obowiązkowym. Podstawę wpisu stanowi dawniejszy akt notarialny ustanowienia służebności (lub orzeczenie sądu albo decyzja administracyjna) i obecny akt rozporządzenia nieruchomościami powstającymi w wyniku podziału nieruchomości. Nie potrzeba zaś żadnego oświadczenia „o utrzymaniu służebności w mocy". Taki skutek następuje ex lege.

Przechodząc do zarzutów skargi kasacyjnej wystarczy zauważyć, że skoro w orzeczeniu o założeniu nowej księgi wieczystej nie zawarto rozstrzygnięcia oddalającego wniosek o wpis służebności, to brak tego rozstrzygnięcia z przyczyn oczywistych, wbrew odmiennemu stanowisku skarżącego, nie mógł wiązać sądu.

Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.