Wyrok z dnia 2015-11-17 sygn. I SA/Gl 638/15

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Eugeniusz Christ (spr.), Sędziowie WSA Bożena Miliczek-Ciszewska, Bożena Pindel, Protokolant Paulina Nowak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 listopada 2015 r. sprawy ze skargi A S.A. w B. na interpretację Ministra Finansów z dnia [...] nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych oddala skargę.

Uzasadnienie

Interpretacją indywidualną z dnia [...] r. znak: [...] wydaną na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2012. 749 z późn. zm.) wobec A S.A. w B., dalej Spółka lub wnioskodawca - Dyrektor Izby Skarbowej w K. (dalej organ) działający w imieniu Ministra Finansów stwierdził, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z 19 listopada 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania umowy sprzedaży akcji za pośrednictwem firmy inwestycyjnej - jest nieprawidłowe.

Uzasadniając rozstrzygnięcie organ stwierdził, że w przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (Spółka akcyjna) jest polskim rezydentem podatkowym oraz czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług, prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie realizowania inwestycji i usług doradczych zapewniających wzrost wartości firmy swoich klientów i zwrot z zainwestowanego kapitału swojego

i inwestorów. W ramach ww. działalności Wnioskodawca niejednokrotnie dokonuje zakupu lub sprzedaży instrumentów finansowych (głównie akcji) i jako kupujący jest, co do zasady z tytułu dokonania tych czynności, podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych. Zdarzają się jednak transakcje, które polegają na tym, że Wnioskodawca podpisuje z inwestorem lub klientem umowę sprzedaży akcji,

w ramach której występuje jako strona kupująca. Te konkretne transakcje, o których traktuje niniejszy wniosek, dotyczą zawsze akcji zdematerializowanych, niemających postaci dokumentu, a jedynie formę zapisu na rachunku w biurze maklerskim lub

w Banku obsługującym sprzedawcę. Co więcej, akcje te są na co dzień notowane na A w W. S.A. lub w organizowanym przez tą spółkę alternatywnym systemie obrotu [...]. Transakcje te dotyczą obrotu pozagiełdowego, ale za swój przedmiot mają papiery wartościowe zdematerializowane. Do nabycia praw z takich papierów wartościowych nie wystarczy podpisanie umowy sprzedaży akcji, a nawet zapłata ceny. Do ich przeniesienia konieczna jest jeszcze dyspozycja składana przez sprzedawcę w firmie inwestycyjnej, która go obsługuje i dopiero za jej pośrednictwem dochodzi do zapisania odpowiedniej liczby akcji na rachunku maklerskim kupującego. Z chwilą dokonania tego zapisu kupujący nabywa prawa do akcji zdematerializowanych, czyli mówiąc potocznie staje się ich właścicielem.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, co następuje:

Pośrednictwo firmy inwestycyjnej wskazanej w opisie zdarzenia przyszłego, zawartego we wniosku o interpretację polega na tym, że bez udziału

i zaangażowania takiej firmy inwestycyjnej przeniesienie własności nabywanych przez Wnioskodawcę instrumentów finansowych, w szczególności akcji, nie jest możliwe. Wniosek dotyczy bowiem akcji zdematerializowanych, notowanych na A w W. S.A. lub w zorganizowanym przez tą spółkę alternatywnym systemie obrotu [...]. Akcje takie są jedynie zapisami na rachunkach maklerskich (brokerskich) prowadzonych przez firmy inwestycyjne.

Wnioskodawca wyjaśnił, że z art. 7 ust. 1, ust. 2 i ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku. Umowa zobowiązująca do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych. Przepis ten jest rozwinięciem zasady obwiązującej w obrocie papierami wartościowymi na okaziciela, gdzie do przeniesienia ich własności niezbędne jest ich wydanie. W przypadku akcji zdematerializowanych ich wydanie jest oczywiście niemożliwe. Do przeniesienia praw z akcji, nawet pomimo podpisania stosownej umowy i zapłaty ceny, niezbędne jest ich "przelanie" z rachunku maklerskiego zbywcy, na rachunek nabywcy, co może się odbyć wyłącznie za pośrednictwem firmy inwestycyjnej. Z taką firmą (lub firmami) każda ze stron transakcji posiada podpisaną stosowną umowę o prowadzenie rachunku maklerskiego (brokerskiego), a pośrednictwo takiej firmy nie sprowadza się tylko do czynności technicznej, ale od jej aktywności uzależnione jest osiągnięcie skutku prawnorzeczowego, wynikającego z umowy zbycia akcji.

W opisanej wyżej transakcji firma inwestycyjna nie wykonuje stricte czynności maklerskich, które związane są z obrotem giełdowym akcjami. Niemniej wykonuje czynności maklerskie, m.in. te, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 ustawy

o obrocie instrumentami finansowymi.

Ponadto do wykonania umowy zbycia akcji w obrocie pozagiełdowym firma inwestycyjna przyjmuje również zlecenie zbycia akcji, tyle że nie w wykonaniu obrotu giełdowego, a obrotu pozagiełdowego, wynikającego z umowy zobowiązującej do sprzedaży akcji, jaką zawierają pomiędzy sobą jej strony. Niemniej nie zmienia to

w niczym faktu, że bez udziału (pośrednictwa) firmy inwestycyjnej nabycie akcji

w stanie faktycznym opisanym we wniosku nie jest możliwe. Wskazana we wniosku firma inwestycyjna jest firmą inwestycyjną lub zagraniczną firmą inwestycyjną

w rozumieniu przepisów ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie: czy Wnioskodawca, który jako kupujący będzie zawierał umowy sprzedaży zdematerializowanych akcji w obiegu pozagiełdowym, ale z opisanym wyżej udziałem firm inwestycyjnych, bez których aktywności nabycie praw z akcji byłoby niemożliwe, będzie mógł skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy na zadane we wniosku pytania, a więc zarówno na to, które dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, jak i na to, które dotyczy zdarzenia przyszłego, należy odpowiedzieć w sposób twierdzący, czyli Wnioskodawca mógł

i będzie mógł skorzystać ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych, stosownie do art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przepis ten stanowi że, zwalnia się od podatku następujące czynności cywilnoprawne: sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych (czyli m.in. biur maklerskich lub Banków, mających prawo prowadzenia rachunków depozytowych). Jak z kolei jasno wynika z art. 7 ust. 1,

ust. 2 i ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku. Umowa zobowiązująca do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery

z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu rachunku papierów wartościowych.

W przypadku gdy ustalenie prawa do pożytków ze zdematerializowanych papierów wartościowych nastąpiło w dniu, w którym w depozycie papierów wartościowych powinno zostać przeprowadzone rozliczenie transakcji, lub później, a papiery te są nadal zapisane na rachunku zbywcy, pożytki przypadają nabywcy w chwili dokonania zapisu na jego rachunku papierów wartościowych. Dokonanie zapisu na rachunku papierów wartościowych na podstawie umowy, o której mowa wyżej, następuje po dokonaniu zarejestrowania przeniesienia papierów wartościowych pomiędzy odpowiednimi kontami depozytowymi.

Dlatego też, sprzedaż papierów wartościowych (np. akcji) które są zdematerializowane, nie może nastąpić inaczej, jak za pośrednictwem firm inwestycyjnych, w których obie strony transakcji mają swoje rachunki depozytowe. Sama umowa i zapłata ceny są niewystarczające. Konieczna jest jeszcze stosowna dyspozycja złożona w firmie inwestycyjnej (np. w domu maklerskim), bez której czynność prawna, w postaci sprzedaży akcji zdematerializowanych, nie może dojść do skutku. Tym samym Wnioskodawca uważa, że skoro przy takich czynnościach prawnych (dokonanych w przeszłości i które dokonane zostaną w przyszłości) dla ich skuteczności konieczne jest pośrednictwo biura maklerskiego (czy szerzej, firmy inwestycyjnej), przesłanki zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych,

o których mowa w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o tym podatku, są spełnione. Zdaniem Wnioskodawcy dodatkowo przemawia za tym fakt, że pod literą c) cytowanego art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jest autonomiczne zwolnienie z tego podatku, które dotyczy przeprowadzania transakcji w ramach obrotu zorganizowanego. Tak więc zwolnienie, o którym mowa pod literą b) przywołanego przepisu dotyczy transakcji przeprowadzanych poza obrotem zorganizowanym, ale za pośrednictwem firm inwestycyjnych, które to pośrednictwo zdaniem Wnioskodawcy, w opisanym we wniosku przypadku, występuje.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego organ zaznaczył, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwolnienia

z opodatkowania umowy sprzedaży akcji za pośrednictwem firmy inwestycyjnej

w odniesieniu do zdarzenia przyszłego sprawy przedstawionej w złożonym wniosku. W pozostałym zakresie zostanie wydana odrębna interpretacja indywidualna.

Następnie wskazał, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. 2010. 101. 649

z późn. zm.), dalej ustawa podatkowa, podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, moment dokonania czynności cywilnoprawnej. Na podstawie art. 4 pkt 1 powołanej ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym. Zgodnie z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. 2014.121 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść aa kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać zapłacić sprzedawcy cenę. W powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach, którymi w rozumieniu Kodeksu są przedmioty materialne (art. 45 k.c.), jednakże zgodnie z art. 555 k.c. przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz do sprzedaży praw. Ustawa Kodeks cywilny nie zawiera

w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających

z papierów wartościowych. W związku z przywołanymi przepisami, należy stwierdzić, że zawarcie umowy sprzedaży akcji podlega generalnie opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy podatkowej i obowiązek uiszczenia tegoż podatku ciąży na kupującym. Organ dodatkowo wskazał, że niezależnie od powyższego, w ustawie podatkowej przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Organ przytoczył treść art. 9 pkt 9 wymienionej ustawy oraz art. 2 ust. 1 pkt 1, art. 3 pkt 1 lit. a, art. 3 pkt 32 i 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r.

o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. 2014.94) dalej ustawa o obrocie oraz istotne elementy przedstawionego stanu przyszłego, by stwierdzić, że zawierane -

w sposób przedstawiony w zdarzeniu przyszłym - umowy sprzedaży akcji będą podlegać regulacjom ustawy podatkowej jako umowy sprzedaży praw majątkowych, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) tej ustawy. Zdaniem organu w celu przesądzenia czy umowy sprzedaży akcji zawierane w warunkach przedstawionych przez Wnioskodawcę będą korzystać ze zwolnienia na mocy powołanego przez niego art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy podatkowej koniecznym jest ustalenie czy dokonywane będą za pośrednictwem firmy inwestycyjnej czy też zagranicznej firmy inwestycyjnej. Dokonywanie sprzedaży praw majątkowych za pośrednictwem tego rodzaju firmy, o której mowa w powołanym przepisie to nic innego jak zawarcie umowy sprzedaży przy współudziale czyli poprzez tę firmę. Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma więc miejsce w sytuacji, gdy firma inwestycyjna (zagraniczna firma inwestycyjna) prowadząca działalność uczestniczy przy sporządzaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem m.in. zawarcie umowy przez tę firmę inwestycyjną w imieniu jednej ze stron transakcji, czyli czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie. Według organu z powyższego wynika zatem, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego

w przepisie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy podatkowej, sprzedaż akcji musi być dokonana za pośrednictwem podmiotu w nim wymienionego (firmy inwestycyjnej czyli np. domu maklerskiego lub zagranicznej firmy inwestycyjnej), który jako pośrednik tej umowy występuje w imieniu jednej ze stron. Dla celów zastosowania tegoż zwolnienia "pośrednictwo" - uczestnictwo firmy inwestycyjnej (np. domu maklerskiego) nie może się zatem ograniczyć tylko i wyłącznie do czynności technicznych polegających np. na przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych, oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych; przeksięgowaniu akcji za sprzedającego na kupującego; zarejestrowaniu umowy sprzedaży; potwierdzeniu, że zbywane akcje stanowią własność sprzedającego oraz przyjmowaniu zlecenia zbycia akcji, w wykonaniu obrotu pozagiełdowego, wynikającego z umowy zobowiązującej do sprzedaży akcji, jaką zawierają pomiędzy sobą wyłącznie sprzedający i kupujący.

W związku z powyższym organ stwierdził, że w przedstawionym zdarzeniu przyszłym brak jest przesłanek do zastosowania omawianego zwolnienia, gdyż przedmiotowa sprzedaż akcji nie będzie dokonywana za pośrednictwem wskazanej firmy inwestycyjnej, czyli przy jej uczestnictwie. Każda z umów sprzedaży zawierana będzie bowiem przez Wnioskodawcę, niebędącego przedstawicielem firmy inwestycyjnej (domu maklerskiego). Firma inwestycyjna (dom maklerski) nie będzie wykonywać również zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie. Czynności firmy inwestycyjnej (domu maklerskiego), w związku

z dokonywaniem sprzedaży akcji, ograniczą się bowiem wyłącznie do działań technicznych, takich jak wskazane w treści wniosku oraz jego uzupełnieniu: prowadzenie rachunku maklerskiego (brokerskiego) i zapisanie odpowiedniej liczby akcji na rachunku maklerskim kupującego. Z treści wniosku wynika bowiem jednoznacznie, iż firma inwestycyjna czy też zagraniczna firma inwestycyjna czynności pośrednictwa, opisanej powyżej, nie będzie wykonywać - nie będzie zawierać umowy w imieniu żadnej ze stron transakcji, nie będzie wykonywać zlecenia nabycia czy też zbycia akcji na rachunek dającego zlecenie. Wykonywać będzie jedynie czynności, o których mowa w art. 69 ust. 4 pkt 1 ustawy o obrocie, tj. czynności polegające na przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych, oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych. Zatem wskazany we wniosku współudział firmy inwestycyjnej (zagranicznej firmy inwestycyjnej) przy dokonywaniu sprzedaży akcji nie będzie mieścić się w kategoriach pośrednictwa w rozumieniu

art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy podatkowej. Sprzedaż ta nie dokonywana będzie bowiem za pośrednictwem firmy inwestycyjnej (zagranicznej firmy inwestycyjnej) lecz przy jej udziale. Umowę sprzedaży strony tej umowy będą zawierać -“jak wynika z treści wniosku - same, bez udziału innego podmiotu. Natomiast udział firmy inwestycyjnej (zagranicznej firmy inwestycyjnej) będzie sprowadzał się tylko do zapisania na odpowiednich rachunkach efektów tej umowy. Tym samym - wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy - nie będą spełnione przesłanki do zastosowania zwolnienia

z podatku od czynności cywilnoprawnych określonego w tym przepisie. A zatem Wnioskodawca nie będzie mógł skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy podatkowej. Jednocześnie organ wskazał, że wszelkie zwolnienia podatkowe są odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, a przepisy dotyczące zwolnień muszą być interpretowane ściśle, zgodnie przede wszystkim z ich wykładnią językową. Wykluczone jest zatem w tym przypadku zastosowanie wykładni rozszerzającej jak

i zawężającej. Dlatego stanowisko Wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe.

Po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa Spółka wniosła skargę na powyższą interpretacją indywidualną domagając się jej uchylenia

i zasądzenia kosztów postępowania oraz zarzucając:

1. Naruszenie przepisów materialnego prawa podatkowego, co miało wpływ na wynik sprawy, a polegało na:

- błędnej wykładni i niewłaściwym zastosowaniu art. 9 pkt 9) lit. b) ustawy podatkowej, poprzez przyjęcie, że w przedmiotowej sprawie cytowany przepis nie może naleźć zastosowania, podczas gdy z uwagi na fakt, że transakcja sprzedaży instrumentów finansowych (w tym przede wszystkim akcji), jaka została opisana w stanie faktycznym, będzie dokonywana przy udziale i za pośrednictwem firm inwestycyjnych, należało uznać, że przesłanki cytowanego przepisu zostaną spełnione, a tym samy transakcje te będą zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych.

2. Istotne naruszenie przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, a polegało na:

- naruszeniu art. 14b §1 i art. 14c §1 Ordynacji podatkowej, poprzez wydanie interpretacji, w której organ nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika, podczas gdy w przedmiotowej sprawie winna zostać wydana interpretacja podzielająca stanowisko strony;

- naruszeniu art. 120 Ordynacji podatkowej, poprzez naruszenie wskazanych

w skardze przepisów prawa materialnego i procesowego;

- naruszeniu art. 121§1 Ordynacji podatkowej, poprzez prowadzenie postępowania w sposób podważający zaufanie strony do organów Państwa, głownie przez błędną interpretację przepisów prawa podatkowego.

Uzasadniając skargę Spółka przedstawiła stan faktyczny sprawy, stanowisko swoje i organu oraz dokonaną przez Spółkę interpretację przepisów podatkowych tożsamą z powołana we wniosku.

Odpowiadając na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując zajęte

w sprawie stanowisko i jego uzasadnienie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się nieuzasadniona.

Oceniając legalność zaskarżonej interpretacji indywidualnej należy wskazać, że dotyczyła ona zakresu stosowania przepisu art. 9 pkt 9 lit. b ustawy podatkowej

w przypadku umów sprzedaży zdematerializowanych akcji w obiegu pozagiełdowym z udziałem firm inwestycyjnych, w których strony takiej transakcji mają swoje rachunki depozytowe.

Spółka twierdziła, że skoro dla skuteczności takich transakcji konieczne jest pośrednictwo firmy inwestycyjnej to korzystają one ze zwoleniania podatkowego,

o którym mowa w powołanym przepisie, zaś organ twierdził, że przedmiotowa sprzedaż akcji nie będzie dokonywana za pośrednictwem wskazanych firm, lecz jedynie przy ich udziale.

Zgodnie z treścią art. 9 pkt 9 lit. b ustawy podatkowej “zwalnia się od podatku następujące czynności cywilnoprawne: (...) sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi: (...) dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych (...) – w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (...)". W myśl art. 2 ust. 1 pkt 1 tej ustawy instrumentami finansowymi w jej rozumieniu są papiery wartościowe, zaś przepisy art. 3 pkt 1 lit. a, pkt 32 i pkt 33 wskazanej ustawy definiują pojęcie papierów wartościowych zaliczając do nich akcje oraz rozumienie pojęcia zagranicznej firmy inwestycyjnej i firmy inwestycyjnej jako prowadzącej działalność maklerską. Zgodnie

z art. 7 ust. 1, 2 i 3 ustawy o obrocie prawa ze zdematerializowanych papierów wartościowych powstają z chwilą zapisania ich po raz pierwszy na rachunku papierów wartościowych i przysługują osobie będącej posiadaczem tego rachunku (ust. 1), umowa zobowiązująca się do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery z chwilą dokonania zapisu na rachunku papierów wartościowych (ust. 2 zd. 1), dokonanie zapisu na rachunku papierów wartościowych na podstawie umowy, o której mowa w ust. 2, następuje po dokonaniu zarejestrowania przeniesienia papierów wartościowych pomiędzy odpowiednimi kontami depozytowymi, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 1 (ust. 3). Rejestracja papierów wartościowych jest prowadzona przez Krajowy Depozyt na kontach depozytowych, które nie pozwalają na identyfikację posiadacza rachunku, na którym te papiery zostały zapisane (art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie).

Zgodnie z treścią art. 69 ust. 4 pkt 1 ustawy o obrocie, działalnością maklerską jest również wykonywanie przez firmę inwestycyjną czynności polegających na przechowywaniu lub rejestrowaniu instrumentów finansowych, w tym prowadzeniu rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych oraz prowadzeniu rachunków pieniężnych. Czynność ta jest jedną z usług świadczonych przez firmę inwestycyjną klientowi (profesjonalnemu lub detalicznemu).

W myśl art. 535 k.c. "przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę". Przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii, praw oraz wody (art. 555 k.c.). Sprzedaż jest umową dwustronną i wzajemną o charakterze konsensualnym, zaś jej ważność zależy wyłącznie od zgodnych oświadczeń woli stron, a wydanie rzeczy (prawa) czy też zapłata ceny są w zasadzie zdarzeniami będącymi wyłącznie przejawem jej wykonania. Stosownie bowiem do przepisu art. 155§1 k.c. umowa sprzedaży (...) przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Termin zapłaty ceny oraz sposób zapłaty strony ustalają w umowie. Stronami umowy sprzedaży jest zbywca (sprzedający) i nabywca (kupujący). Umowa sprzedaży na gruncie ustawy podatkowej powinna być rozumiana w znaczeniu przyjętym w prawie cywilnym (tak wyrok NSA z dnia

21 grudnia 2010 r., sygn. akt II FSK 1788/10).

Odnosząc powyższe do przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego

i przyszłego stwierdzić należy - za wyrokiem WSA w Gdańsku z dnia 11 grudnia

2012 r., sygn. akt I SA/Gd 1198/12, że "zgodnie z art. 9 pkt 9 lit. b u.p.c.c. okolicznością doniosłą prawnie jest dokonywanie sprzedaży za pośrednictwem firmy inwestycyjnej. Nie chodzi o jakąkolwiek czynność objętą zakresem działalności maklerskiej ale o takie czynności, które będąc działalnością maklerską jednocześnie mogą być uznane za "pośrednictwo firmy inwestycyjnej. Chodzi o przyjmowanie

i przekazywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, wykonywania zleceń na rachunek dającego zlecenie".

Umowa sprzedaży (sprzedaż) akcji zostaje zawarta (zaistnieje), o ile zawierać będzie elementy przedmiotowo istotne (essentialia negotii), opisane w art. 535 k.c., zaś przewidziane prawem szczególne (specyficzne) wymogi niezbędne do przeniesienia własności akcji nie zmieniają charakteru takiej czynności prawnej.

W szczególności na zawarcie takiej umowy nie ma wpływu to, że przy realizacji takiej transakcji konieczny jest udział firmy inwestycyjnej w tym "dokonanie odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych". Dokonanie takiego zapisu stanowi dopełnienie już istniejącej umowy zobowiązującej do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych, przy czym umową taką może być umowa ich sprzedaży. Dokonanie zarejestrowania przeniesienia papierów wartościowych pomiędzy kontami depozytowymi stanowi czynność potransakcyjną, realizującą umowę zobowiązującą (sprzedaży). Czynność ta nie stawi pośrednictwa firmy inwestycyjnej przy zawarciu danej umowy zobowiązującej (sprzedaży), lecz oznacza wymagany prawem udział takiej firmy w wykonaniu omawianej umowy tj. przeniesienia własności sprzedanych akcji. Pośrednictwo oznacza bowiem działalność osoby trzeciej mającej na celu porozumienie między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron, pośredniczenie w jakiejś transakcji, zajmowanie się załatwianiem transakcji handlowych, a nie czynności podejmowane już po jej załatwieniu, a więc po zawarciu umowy.

Pośrednictwo, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b ustawy podatkowej, dotyczy zawarcia umowy zobowiązującej do przenoszenia akcji (zdematerializowanych papierów wartościowych), a nie tylko samego udziału w dokonaniu odpowiednich zapisów na rachunku papierów wartościowych niezbędnych dla przeniesienia ich na nabywcę. Brak udziału, firmy inwestycyjnej (zagranicznej firmy inwestycyjnej),

w czynnościach poprzedzających zawarcie umowy opisanej w art. 7 ustawy, wyklucza możliwość uznania, że sprzedaż akcji dokonana została za pośrednictwem takiej firmy w warunkach, o których mowa w art. 9 pkt 9 lit. b ustawy podatkowej.

Udział, w realizacji zawartej już umowy sprzedaży akcji, firm inwestycyjnych,

w których obie strony transakcji mają swoje rachunki depozytowe nie stanowi pośrednictwa tych firm w dokonanej sprzedaży praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi (akcji), skutkującego przedmiotowym zwolnieniem.

Sąd w składzie orzekającym aprobuje w pełni wywody prawne przytoczone w wyroku NSA z dnia 13 maja 2015 r., sygn. akt II FSK 2146/13 w zakresie odnoszącym się do rozumienia pojęcia "pośrednictwa" zawartego w analizowanym przepisie w tym, że "czynności związane z prowadzeniem rachunków papierów wartościowych stanowiły (...) czynności odrębne od czynności pośredniczenia w nabywaniu lub zbywaniu maklerskich instrumentów finansowych, oraz że "Fakt, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi umowa zobowiązująca do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych (vide art. 4 ust. 1 tej ustawy), nie oznacza, że instytucja finansowa dokonująca takiego zapisu staje się uczestnikiem czynności cywilnoprawnej. Realizując obowiązki podmiotu prowadzącego rachunki papierów wartościowych, zapisu, o jakim mowa, może ona dokonać po dokonaniu czynności prawnej, tj. po zawarciu umowy".

Sąd stwierdza, że dla oceny wykładanego przepisu i użytego w nim zwrotu "za pośrednictwem" nie ma znaczenia brzmienie art. 9 pkt 9 lit. c ustawy podatkowej, który dotyczy odmiennych od badanej okoliczności i innego zwolnienia podatkowego.

Z tych przyczyn Sąd uznał, że zaskarżona interpretacja nie narusza prawa i na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2012.270) skargę oddalił.