Postanowienie z dnia 1997-11-18 sygn. I CKN 155/97

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CKN 155/97

Postanowienie z dnia 18 listopada 1997 r.

Kasacja nie przysługuje od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu (lub wykreślenia) w księdze wieczystej wszczęcia egzekucji z nieruchomości, przewidzianego w art. 924 k.p.c.

Przewodniczący: sędzia SN Z. Świeboda (sprawozdawca).

Sędziowie SN: Kocon, T. Wiśniewski.

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 1997 r. na rozprawie sprawy z wniosku Gminy Miasta Z., z udziałem Centrali Produktów Naftowych "CPN" SA - Oddział w K. o wykreślenie ostrzeżenia, na skutek kasacji uczestnika postępowania od postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Radomiu z dnia 10 października 1996 r. sygn. akt (...)

postanowił odrzucić kasację i zasądzić od Centrali Produktów Naftowych "CPN" SA - Oddział w K. na rzecz Gminy Miasta Z. kwotę 100 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie:

Postanowieniem z dnia 10 października 1996 r. Sąd Wojewódzki w Radomiu oddalił rewizję Centrali Produktów Naftowych "CPN" SA - Oddział w K. od wpisu Sądu Rejonowego w Lipsku - Zamiejscowy Wydział Ksiąg Wieczystych w Zwoleniu z dnia 29 kwietnia 1996 r. Dz. KW 699/96, Kw nr (...). Sąd Wojewódzki stanął na stanowisku, że wykreślenie wpisu ostrzeżenia dokonane przez Sąd Rejonowy było prawidłowe, gdyż nie miało miejsca ustanowienie hipoteki na rzecz skarżącego. Dłużnikiem CPN jest PPH "P." (...)" Nie doszło do skutecznego przeniesienia własności nieruchomości, dla której urządzono księgę wieczystą Kw nr (...), na rzecz PPH "P." (...)", a zatem brak podstaw, by w księdze wieczystej figurował wpis ostrzeżenia.

W kasacji opartej na przesłankach z art. 393/1 pkt 1 k.p.k. Centrala Produktów Naftowych "CPN" SA - Oddział w K. wniosła o uchylenie lub zmianę zaskarżonego postanowienia Sądu Wojewódzkiego i oddalenie rewizji od wpisu w księdze wieczystej ostrzeżenia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W orzecznictwie utrwalił się pogląd, że od postanowienia sądu drugiej instancji rozstrzygającego wniosek o wpis ostrzeżenia kasacja nie przysługuje (postanowienie z dnia 15 stycznia 1997 r. III CZP 1/97 - OSNC 1997, z. 4, poz. 37; postanowienie z dnia 7 stycznia 1997 r. I CKN 31/96- OSNC 1997, z. 5, poz. 55). Są to bowiem orzeczenia nie kończące postępowania w sprawie. Powołane orzeczenia dotyczyły wpisu ostrzeżenia przewidzianego w art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 19, poz. 147 ze zm.), natomiast w sprawie chodziło o wykreślenie wpisu o wszczęciu egzekucji, przewidzianego w art. 924 k.p.c. Ostrzeżenie o niezgodności wpisu (wykreślenia) z rzeczywistym stanem prawnym nie niweczy domniemania przewidzianego w art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Skutek ostrzeżenia polega na tym, że w zakresie, którego ostrzeżenie dotyczy, wyłącza on rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Wynika z tego, że prawo dotknięte wpisem ostrzeżenia może być przedmiotem rozporządzeń (np. zbycia lub obciążenia), lecz skutki rozporządzeń dokonanych po wpisie ostrzeżenia zależą od wyniku sporu o uzgodnienie między stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym. Wpis zaś w księdze wieczystej wszczęcia egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku do zbioru dokumentów dokonywany jest na wniosek komornika w związku z wszczęciem egzekucji z nieruchomości.

Ma on inne znaczenie niż wpis ostrzeżenia przewidzianego w art. 10 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Chodzi tu bowiem o określenie chwili zajęcia nieruchomości (art. 925 k.p.c.), z którym łączą się istotne skutki prawne, z których najważniejszy polega na zakresie rozporządzenia nieruchomością, zagrożonego bezskutecznością naruszających ten zakaz czynności prawnych (art. 930 k.p.c.). Różnice między charakterem i skutkami ostrzeżenia przewidzianego w art. 10 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece a wpisem (lub wykreśleniem wpisu) wszczęcia egzekucji z nieruchomości przewidzianego w art. 924 k.p.c. nie mają znaczenia dla oceny postanowienia sądu drugiej instancji rozstrzygającego wniosek o wpis ostrzeżenia i postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu wszczęcia egzekucji z nieruchomości jako kończących lub nie kończących postępowania.

W orzecznictwie wyrażono pogląd, że orzeczeniem kończącym postępowanie jest takie orzeczenie, które dotyczy całości przedmiotu poddanego pod osąd, a nie tylko jakiegoś fragmentu postępowania (orzeczenie SN z dnia 14 listopada 1996 r. I CKN 7/96 - OSNC 1997, z. 3, poz. 31). Tymczasem postanowienie sądu drugiej instancji dotyczące wpisu (lub wykreślenia) wszczęcia egzekucji z nieruchomości przewidzianego w art. 924 k.p.c. dotyczy tylko fragmentu postępowania w toku egzekucji z nieruchomości. Nie można go zatem zakwalifikować jako postanowienia kończącego postępowanie w sprawie, od którego przysługiwałaby kasacja (art. 393 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.). Nie można zatem stwierdzić, że od postanowienia sądu drugiej instancji w przedmiocie wpisu (lub wykreślenia) w księdze wieczystej wszczęcia egzekucji z nieruchomości, przewidzianego w art. 924 k.p.c., kasacja nie przysługuje.

Z tych przyczyn Sąd Najwyższy odrzucił kasację (art. 393⁸ § 1 k.p.c.).