Wyrok z dnia 1996-12-12 sygn. I CKU 40/96

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I CKU 40/96

Wyrok z dnia 12 grudnia 1996 r.

Uregulowanie rozłożenia kosztów postępowania między stronami oraz określania wysokości należnych kosztów zostało dokonane przez przepisy prawa formalnego (art. 98 i nast. k.p.c.) w sposób "autonomiczny", wyłączający zatem dopuszczalność potraktowania zasądzonych z tego tytułu sum jako roszczenia podlegającego przepisom prawa materialnego.

Przewodniczący: sędzia SN A. Gola.

Sędziowie SN: M. Słoniewski. C. Żuławska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 1996 r. sprawy z powództwa Ryszarda W przeciwko Wojciechowi F. o zapłatę, na skutek kasacji Ministra Sprawiedliwości (...) od wyroku Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z dnia 15 kwietnia 1996 r. sygn. akt (...)

uchylił zaskarżony wyrok i oddalił powództwo.

Uzasadnienie:

Na podstawie wyroku z dnia 16 czerwca 1994 r. Sądu Wojewódzkiego w Warszawie, który uprawomocnił się z dniem 29 marca 1995 r. w następstwie oddalenia rewizji pozwanego, zasądzona została kwota 2000 zł z tytułu kosztów procesu od pozwanego Wojciecha F na rzecz powoda Ryszarda W. Należności tej pozwany nie zapłacił, a egzekucja komornicza uległa umorzeniu na koszt powoda, ze względu na jej bezskuteczność. Pozwem z dnia 22 stycznia 1996 r. powód wystąpił o zapłatę tych należności, precyzując w toku postępowania żądanie pozwu w sposób następujący, kwota 134 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów egzekucji komorniczej oraz kwota 1 033,10 zł tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za okres od dnia 30 marca 1995 r. do dnia 31 marca 1996 r. wraz z odsetkami od skapitalizowanych odsetek i kosztami postępowania.

Sąd Rejonowy zasądziłna rzecz powoda kwotę 753,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami, oddalając powództwo w pozostałej części. W zasądzonej sumie mieści się kwota 134 zł z tytułu kosztów egzekucji oraz kwota 519,50 zł z tytułu ustawowych odsetek, obliczonych jednak za okres od wezwania pozwanego do zapłaty (art. 455 k.c.), co nastąpiło pismem z dnia 29 czerwca 1995 r., a zatem za okres krótszy niż domagał się powód. Wyrok Sądu Rejonowego z dnia 15 kwietnia 1996 r. zaskarżył kasacją Minister Sprawiedliwości, zarzucając naruszenie art. 481 k.c. oraz art. 98, 108, 109 i 770 k.p.c. i wnosząc o uchylenie wyroku i oddalenie powództwa. Składający kasację powołał się na utrwalone orzecznictwo sądowe, które koszty postępowania opiera wyłącznie na przepisach proceduralnych, nie stosuje natomiast do nich przepisów prawa materialnego, tak, że nie dopuszcza dochodzenia w odrębnym procesie ani należności z tytułu kosztów, ani jakiejkolwiek ich modyfikacji, w tym - także waloryzacji lub oprocentowania w razie opóźnienia z zapłatą.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

W dotychczasowym orzecznictwie ugruntował się pogląd, zgodnie z którym regulacja rozkładu kosztów postępowania między strony oraz określania wysokości należnych kosztów została dokonana przez przepisy prawa formalnego (art. 98 i nast. k.p.c.) w sposób "autonomiczny", wyłączający zatem dopuszczalność potraktowania zasądzonych z tego tytułu sum jako roszczenia podlegającego przepisom prawa materialnego (por. uchwałę SN z dnia 14 maja 1965 r., OSNCP 1966, z. 7-8, poz. 108, stwierdzającą niemożliwość dochodzenia w drodze odrębnego powództwa kosztów postępowania spadkowego; uchwałę SN z dnia 10 lutego 1995 r., OSNC 1995, z. 6, poz. 88, stwierdzającą niemożliwość zastosowania do prawomocnie zasądzonej sumy kosztów art. 358¹ § 3 k.c. o waloryzacji; uchwałę SN z dnia 31 stycznia 1996 r., OSNC 1996, z. 4, poz. 57 stwierdzającą niemożliwość zastosowania art. 481 § 1 k.c. do zobowiązań z tytułu prawomocnego rozstrzygnięcia o kosztach). Również w niniejszej sprawie brak było w świetle obowiązujących przepisów podstawy prawnej do zajęcia odmiennego stanowiska.

Racje ekonomiczne, na jakich jak można założyć - opiera się w istocie rzeczy powód, a mianowicie zasada odpłatności za korzystanie z cudzego kapitału oraz bodźcowe oddziaływanie oprocentowania na dłużnika, nie są wystarczającą podstawą uwzględnienia jego żądań; podstawą taką mogłoby stać się wyraźne unormowanie tej kwestii, jakiego brak.

Z tych przyczyn należało uwzględnić kasację przez uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa (art. 393¹³ k.p.c.).

OSNC 1995 r., Nr 5, poz. 52