Uchwała z dnia 1996-06-26 sygn. III CZP 63/96

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CZP 63/96

Uchwała z dnia 26 czerwca 1996 r.

Przewodniczący: sędzia SN A. Wypiórkiewicz.

Sędziowie SN: S. Dąbrowski (sprawozdawca), T. Ereciński.

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Spółdzielni Mieszkaniowej Lokatorsko - Własnościowej "A. (...)" w B. o wpis w księdze wieczystej, po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym dnia 26 czerwca 1996 r. zagadnienia prawnego przedstawionego przez Sąd Wojewódzki w Białymstoku, postanowieniem z dnia 2 kwietnia 1996 r. sygn. akt (...), do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

"Czy fakt wzniesienia przez użytkownika wieczystego budynku na nieruchomości stanowiącej własność gminy, a częściowo na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa stoi na przeszkodzie ujawnieniu własności budynku w księgach wieczystych założonych dla każdej z nieruchomości lub dla jednej z nich?"

podjął następującą uchwałę:

Własność budynku wzniesionego przez wieczystego użytkownika, częściowo na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, a częściowo na nieruchomości będącej własnością gminy, może być ujawniona w księgach wieczystych prowadzonych dla każdej z tych nieruchomości.

Uzasadnienie:

Przedstawione Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia, w trybie art. 391 k.p.c., zagadnienie prawne powstało na tle następującego stanu faktycznego:

Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa "A. (...)" w B. wzniosła budynek mieszkalny na dwóch nieruchomościach.

Budynek został wybudowany częściowo na działce oznaczonej w ewidencji gruntów numerem 837 o pow. 2320 m2, której właścicielem jest Gmina B., a częściowo też na działce nr 838/1 o pow. 112 m2, której właścicielem jest Skarb Państwa. Obie te działki są oddane w użytkowanie wieczyste Spółdzielni: działka nr 838/1-do dnia 8 lutego 2092 r., a działka nr 837 - do dnia 30 czerwca 2091 r. Spółdzielnia Mieszkaniowa wystąpiła z wnioskiem o ujawnienie jej prawa własności budynku w obu księgach wieczystych prowadzonych dla każdej z nieruchomości, na których usytuowany jest budynek.

Sąd Rejonowy w Białymstoku postanowieniem z dnia 24 listopada 1995 r. odmówił wykonania wniosku. Zdaniem Sądu Rejonowego, niemożliwe jest ujawnienie prawa własności budynku znajdującego się na działkach oddanych w użytkowanie wieczyste przez dwóch różnych właścicieli.

Przy rozpoznawaniu rewizji wnioskodawczyni Sąd Wojewódzki w Białymstoku przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne o treści sformułowanej w sentencji uchwały.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Stosownie do art. 24 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. Nr 19, poz. 145 ze zm.), dla każdej nieruchomości prowadzi się oddzielną księgę wieczystą, chyba że przepisy szczególne ustanowią inaczej. Takim szczególnym przepisem jest § 12 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 marca 1992 r. w sprawie wykonania przepisów ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 29, poz. 128 ze zm.), przewidujący, że dla gruntu oddanego w użytkowanie wieczyste i dla znajdującego się na takim gruncie budynku, który stanowi odrębną nieruchomość będącą własnością wieczystego użytkownika gruntu, prowadzi się wspólną księgę wieczystą.

Rozporządzenie nie reguluje sposobu prowadzenia ksiąg wieczystych w wypadku, gdy wieczysty użytkownik dwóch sąsiednich nieruchomości, z których każda należy do innego właściciela, wzniesie budynek na obu nieruchomościach. W żadnym razie z braku uregulowania nie można wyciągać wniosku o niedopuszczalności ujawnienia prawa własności. Tego rodzaju wyłączenie mogłaby wprowadzić jedynie ustawa. Przepisy zaś ustawy o księgach wieczystych i hipotece nie tylko, że nie przewidują sytuacji, w których wyłączona byłaby możliwość ujawnienia prawa własności, ale nawet nakładają na właściciela nieruchomości obowiązek ujawnienia swego prawa w istniejącej księdze wieczystej (art. 35 ust. 1).

W konkretnej sprawie prawo własności budynku jest ściśle związane z prawem użytkowania wieczystego dwóch nieruchomości, dla których prowadzone są dwie odrębne księgi wieczyste. Z mocy art. 35 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece właściciel obowiązany jest ujawnić swoje prawo w każdej z ksiąg. Stąd dla Sądu wynika obowiązek dokonania odpowiednich wpisów. Zagadnieniem czysto technicznym jest opisanie nieruchomości w sposób jednoznacznie wskazujący, że budynek położony jest tylko częściowo na każdej z nieruchomości gruntowych.

Z powyższych względów i na podstawie art. 391 k.p.c. Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi jak w sentencji uchwały.

OSNC 1996 r., Nr 11, poz. 144