Postanowienie z dnia 2014-06-17 sygn. II AKz 214/14

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II AKz 214/14

POSTANOWIENIE

Dnia 17 czerwca 2014 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie w II Wydziale Karnym w składzie: Przewodniczący: SSA Paweł Anczykowski Sędziowie:       SSA Krzysztof Marcinkowski

SSA Anna Grabczyńska - Mikocka (spr.) Protokolant:      st. sek. sądowy Iwona Goślińska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej Barbary Jasińskiej po rozpoznaniu w sprawie

M        B

podejrzanej o popełnienie przestępstwa kwalifikowanego z ustawy z 1968 roku o kradzieży (Theft Act 1968)

zażalenia wniesionego przez obrońcę podejrzanej

na postanowienie Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 19 maja 2014 roku sygn. akt III Kop 64/14

w przedmiocie wniosku Prokuratora Okręgowego w Krakowie z dnia 29 kwietnia 2014 roku sygn. akt III ENA- UE 2/14 (III Oz 148/14) o wykonanie europejskiego nakazu aresztowania

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy.

Uzasadnienie

Powołanym postanowienie Sąd Okręgowy w Krakowie na podstawie art. 607k § 1 k.p.k. w zw. z art. 607m § 1 k.p.k. postanowił przekazać stronie brytyjskiej obywatelkę polską M

B       w wykonaniu europejskiego nakazu aresztowania wydanego

przez Sąd Magistracki w M:    Kf > (M K< Magistrates>

Court) w dniu 14 stycznia 2014 roku, sygn. akt 43 SS0516613 oraz na podstawie art. 607t § 1 k.p.k. uzależnić przekazanie M

B         stronie brytyjskiej od zapewnienia, że po prawomocnym

zakończeniu prowadzonego przeciwko niej postępowania zostanie ona odesłana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia sąd I instancji wskazał, że przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki do obligatoryjnej czy fakultatywnej odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania opisane w art. 607p i art. 607 r k.p.k. Sąd Okręgowy uznał, że złożony na etapie postępowania o wykonanie ENA wniosek obrońcy o przejęcie ścigania karnego na terytorium RP nie stanowi przeszkody w realizacji nakazu, a stanowi jedynie fakultatywną przesłankę do odmowy jego wykonania. Sąd I instancji zaznaczył, iż rozpoznanie takiego wniosku przez Ministerstwo Sprawiedliwości może potrwać nawet kilka miesięcy a według art. 17 § 1 Decyzji Ramowej Rady z dnia 13 czerwca 2002 roku (2002/584/WSiSW) europejski nakaz aresztowania stosuje się w trybie przewidzianym dla spraw niecierpiących zwłoki. Nadto według § 2 oraz 3 tej Decyzji w przypadku, gdy osoba wyraża zgodę na przekazanie to ostateczna decyzja musi zostać podjęta w ciągu 10 dni, natomiast w sytuacji, gdy osoba nie wyraża zgody na przekazanie to decyzja musi zostać podjęta w ciągu 60 dni od aresztowania osoby. Ponadto Sąd Okręgowy wskazał, że nawet w przypadku, gdy postępowanie toczy się już na terytorium RP wykonanie europejskiego nakazu aresztowania ma bezwzględny priorytet. Wobec powyższego, w ocenie sądu I instancji wniosek obrońcy podejrzanej M        B         o wstrzymanie wykonania

europejskiego nakazu aresztowania nie podlega uwzględnieniu.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył obrońca podejrzanej M             B        zarzucając mu:

• 1. naruszenie art. 607p  §  1 pkt 5 k.p.k. polegające na

nieuwzględnieniu wniosku obrońcy o wstrzymanie rozpoznania sprawy do czasu zajęcia stanowiska przez Ministra Sprawiedliwości RP w zakresie złożenia wniosku o przekazanie ścigania na terytorium RP, w sytuacji gdy zasadnym jest złożenie wniosku o przekazanie ścigania na terytorium RP, gdy postępowanie karne dotyczy sprawy pomiędzy dwoma obywatelkami polskimi, z których jedna pomawia drugą przed organami obcego wymiaru sprawiedliwości o popełnienie przestępstwa kradzieży w okolicznościach budzących poważne wątpliwości, co może naruszać podstawowe prawa obywatela, w tym prawo do podlegania jurysdykcji własnych sądów i polskiego prawa (art. 109 k.k.), prawo do obrony, którego wykonywanie jest utrudnione na terenie obcego państwa, jak również w niniejszej sprawie narusza względy humanitaryzmu, albowiem ścigana jest matką dwójki małych dzieci, od których oddzielenie doprowadzi do zaburzenia prawidłowego funkcjonowania rodziny,

• 2. naruszenie art. 607r § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie zbadania okoliczności, czy w istocie twierdzenia pokrzywdzonej wskazane we wniosku o wydanie na podstawie Europejskiego Nakazu Aresztowania pozwalają przyznać, że w niniejszej sprawie doszło do popełnienia przestępstwa innego niż wymienione w art. 607w k.p.k., a więc przestępstwa kradzieży.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Krakowie, ewentualnie o jego zmianę poprzez

orzeczenie o odmowie wydania M              B        na

terytorium Wielkiej Brytanii.

Sąd Apelacyjny rozważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Nie jest trafny podniesiony przez obrońcę podejrzanej zarzut dopuszczenia się przez sąd I instancji obrazy art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k.

Zgodnie z treścią art. 607p § 1 pkt 5 k.p.k. odmawia się wykonania nakazu europejskiego, jeżeli naruszałoby to wolności i prawa człowieka i obywatela. Uzasadniając zarzut naruszenia przez sąd I instancji powyższego przepisu skarżący wskazał, że podstawowe prawa obywatelskie, takie jak prawo do jurysdykcji własnych sądów w oparciu o ojczyste prawo (art. 109 k.k.), prawo do obrony i domniemania niewinności, doznają ograniczeń w sytuacji występowania przed obcym sądem i powodują, że w niniejszej sprawie wydanie obywatelki polskiej na terytorium Wielkiej Brytanii uznać należy za przedwczesne do czasu zajęcia stanowiska przez Ministra Sprawiedliwości co do wystąpienia z wnioskiem o przejęcie ścigania na podstawie art. 590 § 1 pkt 1 k.p.k.

Po pierwsze należy podkreślić, że wyłącznymi podstawami odmowy wykonania europejskiego nakazu aresztowania są te przesłanki, które wynikają z art. 607p k.p.k. i art. 607r. k.p.k. Po drugie nie zasługują na aprobatę zapatrywania skarżącego, zgodnie z którymi powołane w zażaleniu okoliczności miałyby prowadzić do uznania, że wykonanie europejskiego nakazu aresztowania wobec M B         będzie prowadzić do naruszenia wolności i praw człowieka i

obywatela. Niewątpliwie ma rację skarżący, że wykonywanie swych praw przez obywatela polskiego przed sądem innego państwa może doznawać wielu ograniczeń, jednak nie można powyższej okoliczności utożsamiać z naruszeniem praw i wolności człowieka i obywatela.

Uznanie za trafną argumentacji obrońcy podejrzanej prowadziłoby do wyłączenia dopuszczalności przekazania w trybie ENA obywatela polskiego. Zarówno postępowanie w przedmiocie ENA, jak i samo przekazanie prowadzi do ograniczenia wielu wolności i praw człowieka jednak dopóki te działania mieszczą się w granicach prawa, nie można traktować ich jako naruszenia praw podstawowych.

Sąd odwoławczy podziela pogląd wyrażony przez Sąd Apelacyjny w Katowicach w postanowieniu z dnia 30 listopada 2009 roku sygn. akt II AKz 734/05 (KZS 2006/4/94), zgodnie z którym z treści przepisu art. 109 k.k., który wyraża zasadę personalną stanowiąc, że ustawę kamą polską stosuje się do obywatela polskiego, który popełnił przestępstwo za granicą, nie sposób wywodzić reguły o procesowym charakterze, jakoby obywatel polski winien, bez względu na miejsce popełnienia przestępstwa, podlegać wyłącznie polskiej jurysdykcji. Równocześnie obowiązuje bowiem zasada lojalności. Rzeczypospolita Polska jest państwem członkowskim Unii, a na każdym z tych państw spoczywa obowiązek przestrzegania zobowiązań i w konsekwencji obowiązek podjęcia wszelkich właściwych środków w celu wykonania zobowiązań wynikających z traktatu lub działań instytucji Wspólnoty. Uznanie za trafne stanowiska skarżącego musiałoby prowadzić do wyłączenia możliwości przekazania na podstawie Europejskiego Nakazu Aresztowania obywatela polskiego, a taką wykładnię art. 109 § 1 k.k. uznać należy za niedopuszczalną.

Trafnie wskazał sąd I instancji, że złożony przez obrońcę podejrzanej do Ministra Sprawiedliwości wniosek o przejęcie ścigania karnego na terytorium RP nie stanowi przeszkody do realizacji Europejskiego Nakazu Aresztowania.

Nie zasługiwał również na podzielenie zarzut skarżącego dotyczący dopuszczenia się przez sąd I instancji obrazy art. 607r § 1

k.p.k. Obrońca podejrzanej wskazał, że okoliczności podawane przez pokrzywdzoną, w jakich miało dojść do popełnienia przestępstwa przez Mr                 B         są całkowicie nieprawdopodobne i

niespójne, co powoduje, że należy mieć wątpliwości, czy w ogóle doszło do popełnienia przestępstwa w rozumieniu prawa polskiego, co powinno stanowić - w ocenie skarżącego - podstawę odmowy wydania podejrzanej. Należy podnieść, że kwestia kompetencji sądu orzekającego w przedmiocie ENA do badania, czy zachodzi uzasadnione przypuszczenie popełnienie przestępstwa przez osobę, której dotyczy nakaz, była przedmiotem orzecznictwa Sądu Najwyższego, który wypowiedział się przeciwko możliwości takiej weryfikacji, wskazując, że jedynym pryzmatem oceny dopuszczalności przekazania osoby ściganej na podstawie europejskiego nakazu aresztowania są przepisy art. 607p i 607 r. k.p.k. i tylko powołując się na przesłanki wymienione w tych przepisach wolno sądowi polskiemu odmówić wykonania nakazu (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 2008 r., V KK 332/08, LEX nr 524238). Tutejszy Sąd Apelacyjny w postanowieniu z dnia 19 lutego 2008 roku sygn. akt II AKz 56/08 (KZS 2008/4/56) wskazał, że orzekając o zastosowaniu europejskiego nakazu aresztowania, sąd polski nie bada, czy istnieją wystarczające podstawy do przypuszczenia, że aresztowany dopuścił się za granicą przestępstwa oraz jaki charakter ma to przestępstwo. Sądy krajów członkowskich Unii Europejskiej wzajemnie uznają, że działają zgodnie z zasadami demokratycznego państwa prawnego i standardami praw obywatelskich, do których należy m. in. zakaz pozbawienia człowieka wolności bez wystarczających podstaw prawnych. Zakłada się, że sąd, który wydał nakaz, dysponuje dowodami popełnienia przestępstwa, które gdyby nimi dysponował sąd wykonujący aresztowanie, uzasadniałyby wydanie orzeczenia tej samej treści. Jedynie w przypadku, gdy ujawnią się okoliczności podważające wzajemne zaufanie, z których w sposób oczywisty wynika możliwość, że brak w ogóle podstaw do wydania ENA, obowiązkiem sądu jest zweryfikowanie tych danych (Sławomir Steinborn, Komentarz aktualizowany do art.607(k) Kodeksu postępowania karnego, Lex). W ocenie sądu odwoławczego skarżący nie wskazał na żadne okoliczności, które wykluczają przedstawione w nakazie ustalenia co do popełnienia przez podejrzaną zarzucanego jej czynu. Zarzuty skarżącego stanowią wyraz subiektywnej oceny jednego z przeprowadzonych w sprawie dowodów (zeznań pokrzywdzonej), jednak nie stanowią podstawy dla uznania, że brak było podstaw do wydania Europejskiego Nakazu Aresztowania.

Wobec powyższego, wobec braku podstaw do uwzględnienia zażalenia, orzeczono jak na wstępie na podstawie powołanych przepisów.