Wyrok z dnia 2016-12-14 sygn. I OSK 845/15

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Roman Ciąglewicz sędzia NSA Zbigniew Ślusarczyk sędzia del. WSA Rafał Wolnik (spr.) Protokolant sekretarz sądowy Justyna Stępień po rozpoznaniu w dniu 14 grudnia 2016 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A.Z. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2014 r. sygn. akt I SA/Wa 1230/14 w sprawie ze skargi A.Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [..] lutego 2014 r. nr [..] w przedmiocie odmowy udzielenia pomocy finansowej uchyla zaskarżony wyrok oraz zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia [..] listopada 2013 r. nr [..].

Uzasadnienie

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 13 listopada 2014 r., sygn. akt I SA/Wa 1230/14, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A.Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia [..] lutego 2014 r., nr [..], w przedmiocie odmowy udzielenia pomocy finansowej, oddalił skargę oraz orzekł o zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W uzasadnieniu powyższego wyroku zawarto następujące ustalenia faktyczne:

Decyzją z dnia [..] listopada 2013 r., nr [..], wydaną przez działającego z upoważnienia Prezydenta m.st. Warszawy Kierownika Filii nr 2 Ośrodka Pomocy Społecznej Dzielnicy [..], odmówiono skarżącemu A.Z. udzielenia pomocy finansowej.

Na skutek wniesionego przez skarżącego odwołania od powyższej decyzji, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Warszawie, zaskarżoną do Sądu pierwszej instancji utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji.

Organ odwoławczy wyjaśnił, że w tej sprawie kilkakrotnie podejmowano próby przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, które nie powiodły się, ponieważ pod wskazanym adresem skarżący nie przebywał w umówionym terminie. W ciągu miesiąca kalendarzowego skarżący nie znalazł ani jednego dnia, w którym możliwe byłoby przeprowadzenie wywiadu środowiskowego koniecznego do rozpatrzenia jego wniosku. Organ odwoławczy podkreślił, że skarżący nie mógł otrzymać wnioskowanej pomocy ze środków społecznych, ponieważ odmawia współpracy w określeniu swej sytuacji rodzinnej i materialnej, co skutkuje brakiem możliwości ustalenia, czy jest w stanie zaspokoić zgłoszone potrzeby we własnym zakresie. Organ powołał się na art. 107 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), zwanej dalej u.p.s., i wskazał, że kwestie przeprowadzenia wywiadu są regulowane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 712) w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. Z art. 4 u.p.s. wynika obowiązek współdziałania osób i rodzin korzystających z pomocy społecznej w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji życiowej. Obowiązek współdziałania obejmuje także umożliwienie przeprowadzenia wywiadu środowiskowego lub jego aktualizacji. W myśl art. 107 ust. 4a u.p.s. niewyrażenie zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego lub jego aktualizacji stanowi podstawę odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji przyznającej świadczenie lub wstrzymanie wypłaty świadczeń co zasygnalizowano już w uzasadnieniu decyzji organu pierwszej instancji. Uniemożliwienie pracownikowi socjalnemu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego należy uznać za brak współdziałania ze strony wnioskodawcy.

W skardze na powyższą decyzję skarżący przedstawił przebieg pracy zawodowej począwszy od 2004 r., doznane wypadki w związku z wykonywaną pracą oraz aktualne problemy zdrowotne. Wskazał, że od około trzech lat pobiera świadczenia stałe z Ośrodka Pomocy Społecznej (dalej: OPS), które stanowią jego jedyne źródło utrzymania, a także prowadzi spór z ZUS-em o świadczenie rehabilitacyjne, albowiem jest osobą niepełnosprawną. Skarżący podniósł, że z żoną pozostaje w rozdzielności majątkowej oraz separacji, mieszka razem z córką oraz matką, która ma orzeczenie o niepełnosprawności, w mieszkaniu przy ul. [..] nieprzerwanie od lat 70-tych. Dodał że warunki w mieszkaniu nie spełniają minimum egzystencji i bytowania oraz zaspokajania podstawowych potrzeb życia codziennego, nie ma w nim ogrzewania, ciepłej wody i mediów, brakuje łazienki. Skarżący zaprzeczył ustaleniom organu, że był nieobecny w miejscu zamieszkania, gdy przychodzili pracownicy OPS. Przyznał, że raz nie był mieszkaniu w dniu umówionego terminu z uwagi na konieczność wyjazdu do swoich dzieci. Skarżący wskazał, że często pożycza pieniądze od przyjaciół, które następnie musi zwracać.

Na rozprawie w dniu 13 listopada 2014 r. pełnomocnik skarżącego złożył pismo procesowe, w którym zarzucił naruszenie art. 107 ust. 4a w zw. z art. 4 u.p.s. poprzez jego błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że skarżący poprzez odwoływanie terminów spotkań w terminach uprzednio uzgodnionych z pracownikiem OPS wyznaczonych na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego nie wyraził zgody na jego przeprowadzenie, czym naruszył obowiązek współdziałania z organami pomocy społecznej w zakresie rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej, podczas gdy po stronie skarżącego cały czas istniała wola umożliwienia przeprowadzenia rzeczonego wywiadu, wyrażająca się w podejmowanych przez skarżącego działaniach mających na celu ustalenie nowych terminów spotkań z pracownikiem ośrodka, a także informowanie pracowników ośrodka o obiektywnych przyczynach konieczności zmiany uprzednio wyznaczonych terminów spotkań. Zarzucił też naruszenie art. 11 ust. 3 u.p.s. poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie przy wydaniu decyzji odmawiającej przyznania świadczenia z pomocy społecznej sytuacji córki skarżącego, będącej na jego utrzymaniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (obecnie: Dz.U. z 2016 r., poz. 718), zwanej dalej p.p.s.a., wskazał, że skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji zacytował przepisy ustawy o pomocy społecznej znajdujące zastosowanie w niniejszej sprawie. Stwierdził, że z treści tych przepisów wynika, iż rodzinny wywiad środowiskowy jest podstawowym elementem postępowania prowadzącego do wydania decyzji przyznającej lub odmawiającej przyznania świadczenia z pomocy społecznej. Niemożność jego przeprowadzenia uniemożliwia bowiem organowi pomocowemu dokonanie oceny rzeczywistej sytuacji majątkowej, rodzinnej i bytowej osoby ubiegającej się o świadczenie. Ta obligatoryjna forma postępowania wyjaśniającego wymaga zatem od strony szczególnej aktywności, bowiem z uwagi na charakter ustaleń odnoszących się do sfery ściśle osobistej, nie można jej zastąpić innymi środkami dowodowymi.

Sąd pierwszej instancji zauważył, że po złożeniu przez skarżącego wniosku o przyznanie zasiłku celowego organ kilkukrotnie podejmował bezowocne próby aktualizacji wywiadu środowiskowego. W dniu 29 października 2013 r. pracownik socjalny podjął próbę przeprowadzenia wywiadu, ale nie zastał skarżącego w miejscu zamieszkania, pozostawił zatem w skrzynce pocztowej prośbę o nawiązanie kontaktu. Dopiero w dniu 5 listopada 2013 r. skarżący zgłosił się do OPS i pozostawił prośbę, żeby skontaktował się z nim pracownik socjalny. W dniu 6 listopada 2013 r. odbyła się rozmowa telefoniczna pomiędzy pracownikiem a skarżącym, w wyniku której ustalono termin przeprowadzenia wywiadu na dzień 7 listopada 2013 r. Tego samego dnia małżonka skarżącego telefonicznie odwołała wywiad informując, że tego dnia nie będzie go w domu. W dniu 7 listopada 2013 r. skierowano do skarżącego pismo z prośbą o nawiązanie kontaktu w ciągu 7 dni od daty otrzymania wezwania. W dniu 8 listopada 2013 r. skarżący wprawdzie skontaktował się telefonicznie z pracownikiem socjalnym ustalając termin przeprowadzenia wywiadu na 12 listopada 2013 r., niemniej i w tym dniu pracownik socjalny nie zastał skarżącego w domu.

W ocenie Sądu powyższe wskazuje, że to ze względu na działania strony, utrudniające przeprowadzenie pracownikom socjalnym wywiadu środowiskowego, organ pozbawiony był możliwości dokonania niezbędnej oceny, czy zaistniały przesłanki do udzielenia pomocy w postaci przyznania wnioskowanego zasiłku, co w konsekwencji stanowiło uzasadnioną podstawę do wydania decyzji o odmowie przyznania pomocy. Powody przytaczane w skardze oraz piśmie procesowym złożonym na rozprawie nie stanowią okoliczności niezależnych od woli skarżącego, które stanowiłyby usprawiedliwienie dla nieprzeprowadzenia wywiadu środowiskowego.

Od powyższego wyroku skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego wniósł skarżący, zaskarżając ten wyrok w części, tj. w zakresie oddalającym skargę (pkt 1 wyroku). Zarzucił na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. naruszenie:

1. prawa materialnego, tj. art. 107 ust. 4a w zw. z art. 4 u.p.s. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że:

1) skarżący poprzez odwoływanie terminów spotkań w terminach uprzednio uzgodnionych z pracownikiem OPS jako wyznaczonych na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego nie wyraził zgody na jego przeprowadzenie, czym naruszył obowiązek współdziałania z organami pomocy społecznej w zakresie rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej, podczas gdy po stronie skarżącego cały czas istniała wola umożliwienia przeprowadzenia rzeczonego wywiadu, wyrażająca się w podejmowanych przez skarżącego działaniach mających na celu ustalenie nowych terminów spotkań z pracownikiem ośrodka, a także informowanie pracowników ośrodka o obiektywnych przyczynach konieczności zmiany uprzednio wyznaczonych terminów spotkań;

2) nieobecności skarżącego spowodowane wcześniej umówionymi wizytami lekarskimi skarżącego oraz członka jego najbliższej rodziny (matki) skutkujące koniecznością zapewnienia opieki nad dziećmi w miejscu zamieszkania matki, nie stanowią okoliczności niezależnych od woli skarżącego, które stanowiłyby usprawiedliwienie dla nieprzeprowadzenia wywiadu środowiskowego;

2. prawa materialnego, tj. art. 11 ust. 3 u.p.s. poprzez jego błędną wykładnię polegające na błędnym przyjęciu, iż organ administracji winien uwzględnić sytuację osoby pozostającej na utrzymaniu osoby ubiegającej się o świadczenie tylko w przypadku, gdyby przeprowadzenie wywiadu środowiskowego nie mogło nastąpić z przyczyn niezależnych od strony, podczas gdy ww. przepis nakazuje uwzględniać sytuację osób pozostających na utrzymaniu w każdym przypadku odmowy przyznania świadczeń z opieki społecznej, niezależnie od przyczyn (zawinionych lub nie) leżących u podstaw wydania takiej decyzji odmownej, co skutkowało niezastosowaniem ww. przepisu w realiach przedmiotowej sprawy i nieuwzględnieniem sytuacji małoletniej córki skarżącego, które uwzględnienie mogło skutkować ostatecznie wydaniem decyzji przyznającej świadczenie;

3. przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik postępowania, tj. art. 1 § 1 i 2 w zw. z art. 145 § 1 lit. a) p.p.s.a,, poprzez nieuwzględnienie skargi mimo dokonanych przez organ naruszeń prawa materialnego, wymienionych powyżej.

Wskazując na powyższe skarżący kasacyjnie wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie na rzecz adw. J.C.-Z. kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej jej autorka przedstawiła argumenty na poparcie swoich zarzutów.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 183 § 1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania. Granice te determinują kierunek postępowania Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Wobec niestwierdzenia przesłanek nieważności postępowania, Naczelny Sąd Administracyjny dokonał oceny podstaw i zarzutów kasacyjnych.

Motywem decyzji Prezydenta m.st. Warszawy z dnia [..] listopada 2013 r. odmawiającej przyznania skarżącemu świadczenia w formie zasiłku na wskazane potrzeby był brak z jego strony współpracy z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu trudnej sytuacji życiowej, co w świetle art. 11 ust. 2 u.p.s. może stanowić przesłankę odmowy przyznania świadczenia. Ten brak współpracy polegał, zdaniem organów i Sądu pierwszej instancji, na uniemożliwieniu sporządzenia wywiadu środowiskowego, będącego zgodnie z art. 107 ust. 1 u.p.s. podstawą do ustalenia bieżącej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin. Ponadto organ jako podstawę prawną wydanej decyzji wskazał art. 107 ust. 4a u.p.s. przyjmując, że skarżący poprzez swoje zachowanie nie wyraził zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, co w efekcie również musiało prowadzić do wydania decyzji odmownej.

Przypomnieć w tym miejscu wypadnie, że zgodnie z art. 107 ust. 4a u.p.s. niewyrażenie zgody na przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego przez osoby lub rodziny ubiegające się o świadczenia z pomocy społecznej lub na jego aktualizację przez osoby lub rodziny korzystające ze świadczeń z pomocy społecznej stanowi podstawę do odmowy przyznania świadczenia, uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia lub wstrzymania świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego powołany przepis nie znajdował w sprawie zastosowania. Brzmienie tego przepisu nie pozostawia wątpliwości, iż do jego zastosowania wymagana jest okoliczność niewyrażenia zgody. Tymczasem z akt administracyjnych nie wynika, aby skarżący nie wyrażał zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Wręcz przeciwnie, w toku całego postępowania administracyjnego, jak i sądowoadministracyjnego, skarżący wyraźnie wyrażał swoją wolę umożliwienia przeprowadzenia wywiadu. Działania skarżącego, z powodu których dochodziło do przekładania kolejnych terminów spotkania z pracownikiem socjalnym, nie mogą stanowić o braku zgody na przeprowadzenie wywiadu, a co najwyżej o przeszkodach w jego przeprowadzeniu w umówionych terminach.

Tym samym za zasadny należało uznać sformułowany w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 107 ust. 4a u.p.s.

Inną istotną kwestią, która mogła przesądzić o prawidłowości rozstrzygnięcia organów i Sądu pierwszej instancji, jest kwestia ewentualnego braku realizacji przez skarżącego obowiązku współdziałania z organami pomocy społecznej. Obowiązek taki został wielokrotnie zaakcentowany w u.p.s., ale przepisy dokładnie nie wskazują sposobu jego realizacji. Zatem, w ramach zakreślonych m.in. przepisami art. 2 i art. 4 u.p.s., postawa wnioskodawcy podlega ocenie organu, od której to oceny zależy udzielenie bądź nieudzielanie świadczenia. Decyzje podejmowane na podstawie art. 11 ust. 2 u.p.s. wydawane są według uznania administracyjnego, co oznacza, że organ stosujący prawo wybiera jedną z możliwych konsekwencji prawnych zawartej w przepisie normy prawnej. Tym samym, organ zobowiązany jest uzasadnić wybór rozstrzygnięcia, także zgodnie z dyrektywami określnymi w art. 7 k.p.a., zaś kontrola sądowa dotyczy tego, czy nie przekroczono granic uznania i czy wybór rozstrzygnięcia prawidłowo uzasadniono (J. Borkowski, Komentarz do kodeksu postępowania administracyjnego, C. H. Beck, wyd. 11, 2011 r., s. 396-397).

Dokonując oceny w tym zakresie na gruncie niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że orzecznictwie powszechnie przyjmowano, iż uniemożliwienie organowi przeprowadzenia wywiadu środowiskowego uzasadnia odmowę przyznania świadczenia z pomocy społecznej. Równocześnie podkreślano, iż powyższe stanowisko judykatury nie zwalnia organu z obowiązku przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w sprawie. Uwzględnić przy tym należy, że analiza przepisu art. 11 ust. 2 u.p.s. prowadzi do wniosku, iż ma on zastosowanie jedynie w sytuacji, gdy u podstaw zachowania osoby ubiegającej się o pomoc leży jego zła wola. Wobec tego, na organach obu instancji spoczywa obowiązek przeanalizowania również w tym aspekcie postępowania osoby domagającej się świadczenia na podstawie u.p.s., co nie znalazło wyrazu uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Jak z powyższego wynika, dla wykazania faktu braku współpracy skarżącego z pracownikiem socjalnym nie jest wystarczające samo stwierdzenie organu. Obowiązek współdziałania musi być bowiem dostosowany do konkretnej sytuacji i osoby. Zatem, powołana okoliczność braku współpracy powinna znajdować potwierdzenie w zgromadzonym w aktach sprawy materiale i powinna mieć rzeczywisty charakter, a uzasadnienie decyzji odmawiającej udzielenia pomocy społecznej z tego powodu powinno zawierać nie tylko wskazanie przyczyn uznania braku współpracy, ale także analizę i ocenę sytuacji wnioskującego w odniesieniu do braku współpracy i rodzaju wnioskowanej pomocy. Tych standardów nie spełnia ani postępowanie administracyjne poprzedzające wydanie obu decyzji ani ich uzasadnienie, czego nie zauważył Sąd pierwszej instancji.

Podkreślić należy, że rodzinny wywiad środowiskowy jest niewątpliwie najważniejszym dowodem w postępowaniu w sprawie przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Ta obligatoryjna forma postępowania wyjaśniającego wymaga od strony szczególnej aktywności, bowiem z uwagi na charakter ustaleń odnoszących się do sfery ściśle osobistej, trudno ją zastąpić innymi środkami dowodowymi. Wywiad nie jest jednak jedynym możliwym dowodem, a w postępowaniu w sprawie świadczeń z pomocy społecznej należy dopuścić także inne dowody z odpowiednim zastosowaniem kodeksu postępowania administracyjnego, zwłaszcza gdy występują przeszkody w przeprowadzeniu wywiadu. Sytuacja taka może być spowodowana bierną lub negatywną postawą strony postępowania lub innymi przeszkodami. Wówczas, w miarę możliwości, należy przeprowadzić wywiad z rodziną osoby zainteresowanej, zebrać dane posiadane z urzędu oraz dopuścić inne możliwe dowody. Dowodem może być wszystko, co przyczyni się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem, np. zeznania świadków. Podobne stanowisko jest przyjmowane w orzecznictwie sądowym. W wyroku z dnia 27 września 2011 r., I OSK 692/11, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że prowadzenie dowodów wskazanych w ustawie o pomocy społecznej, które są obowiązkowe, nie wyklucza wcale możliwości posłużenia się innymi dowodami przewidzianymi prawem, skoro celem postępowania jest dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy. Tylko takie działanie, tj. polegające na posłużeniu się różnymi środkami dowodowymi, realizuje zasadę prawdy obiektywnej wyrażoną w art. 7 k.p.a. Dopiero po zgromadzeniu wszystkich dostępnych dowodów organ ocenia (art. 77 k.p.a.), czy zostały spełnione przesłanki udzielenia pomocy, i na tej podstawie wydaje decyzję o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy.

W niniejszej sprawie akta administracyjne, na podstawie których dokonywana jest sądowa kontrola zaskarżonej decyzji, nie pozwalają na wniosek, że w postępowaniu administracyjnym zgromadzono i oceniono materiał dowodowy w zakresie wystarczającym dla oceny zasadności odmowy przyznania skarżącemu zasiłku z uwagi na brak jego współdziałania z organem pomocy społecznej.

Z akt sprawy wynika, co znajduje wyraz w obu decyzjach, że nie dochodziło do spotkania skarżącego z pracownikiem socjalnym, pomimo umówionych terminów. Za każdym jednak razem skarżący usprawiedliwiał swoją nieobecność lub potrzebę zmiany terminu spotkania. To z kolei zostało bezrefleksyjnie potraktowane przez organy jako brak współpracy. Dodatkowo, w świetle wyżej przedstawionych rozważań w zakresie postępowania dowodowego, próżno szukać w zgromadzonym materiale chociażby próby ustalenia sytuacji skarżącego w inny sposób aniżeli poprzez przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Zasadnie również wywodzi autor skargi kasacyjnej, że organy nie pochyliły się w sposób należyty nad wynikającym z art. 11 ust. 3 u.p.s. obowiązkiem uwzględnienia sytuacji osób będących na utrzymaniu skarżącego, co dodatkowo świadczy o wadliwości wydanych decyzji.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny, na zasadzie art. 188 p.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok. Ponadto, ponieważ Sąd uznał, że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona, rozpoznał jednocześnie skargę uchylając decyzje organów obu instancji na zasadzie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a) i c) w zw. z art. 135 p.p.s.a.

Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpoznał wniosku dotyczącego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego z tytułu pomocy prawnej świadczonej z urzędu, gdyż przepisy art. 209 i art. 210 p.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. Należne natomiast od Skarbu Państwa wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach art. 258 - 261 p.p.s.a.

Ponownie prowadząc postępowanie z wniosku skarżącego o udzielenie pomocy finansowej, organ w pierwszej kolejności ustali aktualność tego wniosku, a w przypadku jego podtrzymania przez skarżącego, przeprowadzi postępowanie z uwzględnieniem wyrażonej w niniejszym wyroku oceny prawnej, a także zmian w obowiązującym stanie prawnym.

Dodać jeszcze wypadnie, że powołane orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego jest dostępne w internetowej bazie orzeczeń NSA na stronie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl