Wyrok z dnia 2017-02-08 sygn. I OSK 2071/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

8 lutego 2017 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Roman Ciąglewicz Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) Sędzia del. WSA Marian Wolanin po rozpoznaniu w dniu 8 lutego 2017 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej I.T. i K.T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. akt III SA/Gd 232/16 w sprawie ze skargi I.T. i K.T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania zasiłku okresowego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 14 kwietnia 2016 r., sygn. akt III SA/Gd 232/16, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, oddalił skargę I.T. i K.T. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Gdańsku z dnia [...] stycznia 2016 r. nr [...], którą utrzymano w mocy decyzję Prezydenta Miasta Gdyni z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...], w przedmiocie zasiłku okresowego.

Do wydania powyższego wyroku doszło w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Prezydent Miasta Gdyni decyzją z dnia [...] grudnia 2013 r. odmówił I.T. i K.T. przyznania zasiłku okresowego. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku decyzją z dnia [...] września 2014 r. uchyliło powyższą decyzję organu I instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 12 lutego 2015 r., sygn. akt III SA/Gd 913/14, oddalił skargę I.T. i K.T. na decyzję z dnia [...] września 2014 r.

W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy Prezydent Miasta Gdyni decyzją z dnia [...] lipca 2015 r. nr [...], odmówił I.T. i K.T. przyznania zasiłku okresowego. Decyzja ta została wydana na podstawie art. 8 ust. 1, ust. 3 i ust. 12; art. 38 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163 ze zm - dalej jako "u.p.s.") oraz § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 823).

Odwołanie od powyższej decyzji wnieśli I.T. oraz K.T..

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku, decyzją z dnia [...] stycznia 2016 r., nr SKO [...] utrzymało w mocy decyzję z dnia [...] lipca 2015 r. W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, że organ I instancji poczynił w sprawie szereg ustaleń faktycznych nie tylko co do samego dochodu rodziny, ale również w zakresie sytuacji rodzinnej, w tym wzajemnej opieki sprawowanej przez członków rodziny. Wyjaśnił, że warunkiem koniecznym dla przyznania zasiłku okresowego, na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 u.p.s. jest spełnienie kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 u.p.s. Dochód rodziny składającej się z czterech osób w październiku 2013 r. wynosił 2.427,04 zł. Kwota ta przekracza kryterium dochodowe przewidziane dla czteroosobowej rodziny wynoszące 1.824 zł. W związku z tym, że dochód rodziny przekroczył kryterium dochodowe rodzina T. nie spełnia przesłanek uprawniających do przyznania zasiłku okresowego. Zdaniem organu odwoławczego w sprawie nie występuje również szczególnie uzasadniony przypadek warunkujący przyznanie, na podstawie art. 41 pkt 2 u.p.s., zwrotnego zasiłku okresowego. Sytuacja rodziny nie odbiega bowiem od przeciętnej sytuacji rodzin otrzymujących pomoc społeczną. Prezydent prawidłowo przyjął także, iż M.T. prowadzi wraz z wnioskodawcami wspólne gospodarstwo domowe, zamieszkuje bowiem z rodzicami i siostrą w jednym mieszkaniu, sprawując opiekę nad matką, a także wykonując wszystkie codzienne czynności związane z utrzymaniem mieszkania.

W skardze na powyższą decyzję I.T. i K.T. zarzucili błędną wykładnię art. 8 ust. 12 u.p.s.

Oddalając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wskazał, że organy prawidłowo przyjęły, iż dochód rodziny w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o świadczenie przekroczył kryterium dochodowe. W tej sytuacji, organ nie mógł przyznać rodzinie zasiłku okresowego. Wbrew przekonaniu skarżących, organy dokonały prawidłowej wykładni art. 8 ust. 12 u.p.s. W przypadku bowiem uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód. Postępowanie w niniejszej sprawie zostało zainicjowane wnioskiem z dnia [...] listopada 2013 r. W związku z tym, organy zobowiązane były do wyliczenia dochodu na osobę w rodzinie za miesiąc październik 2013 r. W miesiącu tym dochód rodziny wynosił 2.427,04 zł. Dochód rodziny T. w październiku 2013 r. wyniósł w przeliczeniu na osobę w rodzinie 606,76 zł i przekroczył kwotę 456 zł kryterium dochodowego.

WSA w Gdańsku podniósł, że istota sporu sprowadzała się do kwestii doliczenia przez organy do dochodu z miesiąca października 2013 r., kwoty miesięcznego zasiłku pielęgnacyjnego A.T. i świadczenia pielęgnacyjnego przyznanego K.T. na A.T., wraz z dodatkiem. Świadczenia te przyznano na mocy decyzji wydanych wobec K.T. oraz A.T. w 2014 r. Wydanie tych decyzji wynikało z wcześniejszego skutecznego zaskarżenia przez wnioskodawców rozstrzygnięć odmawiających im ww. świadczeń za okres obejmujący również miesiąc październik 2013 r.

Ustawa o pomocy społecznej w art. 8 precyzyjnie wskazuje zasady obliczenia dochodu podmiotów wnoszących o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej. Dochód rodziny ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej musi być ustalony w sposób obiektywny. W okolicznościach niniejszej sprawy, dla obliczenia dochodu rodziny za październik 2013 r. konieczne jest zastosowanie art. 8 ust. 12 u.p.s. Przepis ten stanowi, że "w przypadku uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód". Proponowana przez skarżących wykładnia tego przepisu jest nie do pogodzenia z jego treścią. Gdyby bowiem ustawodawca chciał aby dochód należny za dłuższy okres, a uzyskany jednorazowo (np. na skutek wypłaty zaległych świadczeń) był jednorazowo doliczany do dochodu, to dałby temu wyraźny wyraz. W powołanym przepisie ukonstytuowano natomiast zasadę, że "dochód uwzględniany jest za okres, za który uzyskano dochód". Jeżeli zatem danej osobie zostały jednorazowo wypłacone zaległe, a należne jej świadczenia np. za kolejne, ubiegłe dwanaście miesięcy, ta jednorazowa wpłata powiększy w odpowiedniej części dochód za każdy z tych miesięcy z osobna. Ustawodawca przewidział, że wnioskodawca może uzyskać dochód z zaległych świadczeń i precyzyjnie wskazał w jaki sposób okoliczność ta wpłynie na ustalenie wysokości całkowitego dochodu wnioskodawcy, zarówno za okres, za który przyznano zaległe świadczenie, jak i w miesiącu, w którym zaległe świadczenie zostanie faktycznie wypłacone. Ponieważ ustalony w odniesieniu do miesiąca października 2013 r. dochód przekroczył kryterium dochodowe, w tej sytuacji organy prawidłowo rozważyły możliwość przyznania wnioskodawcom zwrotnego zasiłku okresowego w oparciu o art. 41 pkt 1 u.p.s. Pomoc ta ma jednak charakter wyjątkowy, zwrotny i doraźny. W sprawie organy szczegółowo i obszernie uzasadniły, z jakich względów uznały, że sytuacja rodziny nie kwalifikuje się jako "szczególnie uzasadniony przypadek". Analizując sytuację rodziny, wskazano, że K.T. jest osobą schorowaną. Prowadzi wszystkie sprawy urzędowe, zajmuje się budżetem domowym, podejmuje wszelkie decyzje w kwestii zaspokajania potrzeb rodziny. Jest jedyną osobą decydującą o sytuacji rodziny. W złożonym oświadczeniu K.T. wskazał, że sprawuje całodobową opiekę nad córką A. i nie może zająć się żoną z uwagi na własny, zły stan zdrowia. Podaje, że jest w stanie jedynie zajmować się budżetem rodziny i załatwianiem spraw urzędowych. Ponadto z oświadczenia wynika, że całkowitą opiekę nad I.T. sprawuje M.T., tj. wykonuje wszelkie czynności higieniczno-pielęgnacyjne, przygotowuje posiłki, karmi matkę, podaje leki, masuje oraz zajmuje się gospodarstwem domowym. W odniesieniu do I.T. ustalono, że jest osobą schorowaną i posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Porusza się samodzielnie bądź przy pomocy innych osób. W odniesieniu do A.T. ustalono, że choruje na schizofrenię, co według relacji domowników powoduje, że jest zupełnie niesamodzielna. Dlatego też codziennie zajmuje się nią ojciec. Organ wskazał, że jedyną osobą, która nie zgłasza poważnych kłopotów ze zdrowiem jest M.T. Ponadto w zaskarżonej decyzji wskazano, że wszyscy członkowie rodziny są często widywani przez pracowników ośrodka oraz inne osoby poza domem, także samotnie. K.T. nie sprawuje zatem ciągłej opieki nad A.T., ani też taka opieka nie jest sprawowana przez M.T. nad matką. Z uwagi na to, że każdy z członków rodziny jest w stanie samodzielnie się poruszać, de facto nikt z członków rodziny nie wymaga sprawowania nad nim opieki stałej. Organy szczegółowo ustaliły zatem faktyczną sytuację rodziny. Odmawiając wiarygodności poszczególnym oświadczeniom i wyjaśnieniom M., I. i K. T., wskazały jednocześnie na konkretne okoliczności i dowody, które tę wiarygodność podważają. Jako argumenty przemawiające za odmową przyznania świadczenia wskazano na fakt, że rodzinie jest udzielana pomoc społeczna. Nie jest ona pozbawiona opieki ze strony Państwa. Organ odwoławczy podkreślił, że M.T. i jej rodzice składają po kilka wniosków o pomoc pieniężną w ciągu miesiąca, co zaczyna przybierać formę nadużycia. Z tego względu organ uznał, że niewskazane jest udzielanie pomocy pieniężnej rodzinie na zasadzie wyjątku, o którym mowa w art. 41 u.p.s., pogłębi to bowiem uzależnienie od pomocy społecznej i niechęć członków rodziny do podjęcia wysiłków w celu poprawy swojej sytuacji. Nadto z materiału dowodowego wynika, że rodzina otrzymała w grudniu 2014 r. kwotę zaległego świadczenia pielęgnacyjnego w wysokości ponad 32 400 zł.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wnieśli I.T. i K.T., reprezentowani przez adwokata. Wnieśli o zmianę zaskarżonego wyroku w całości i orzeczenie co do istoty z uwagi na dostateczne wyjaśnienie okoliczności sprawy, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji oraz o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu. Jednocześnie zrzekli się rozpoznania skargi kasacyjnej na rozprawie.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj.:

1. art. 8 ust. 3 u.p.s. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że przepis ten stanowiący, iż "za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku" należy rozumieć w ten sposób, że dochód ten stanowi sumę przychodów faktycznie uzyskanych w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku oraz przychodów uzyskanych w toku trwającego postępowania (w tym także odwoławczego) a stanowiących wyrównanie świadczeń należnych za okres obejmujący również miesiąc poprzedzający złożenie wniosku, tymczasem prawidłowa interpretacja tego przepisu prowadzi do stwierdzenia, iż dochodem są wyłącznie przychody faktycznie uzyskane w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, tym samym zmiany dochodu rodziny następujące w toku trwającego postępowania administracyjnego nie mają wpływu na jego wysokość w rozumieniu art. 8 ust. 3 u.p.s., który bezwzględnie jeżeli ustawa nie stanowi inaczej nakazuje wiązać podstawę ustalenia dochodu z miesiącem poprzedzającym złożenie wniosku o przyznanie pomocy w określonej formie;

2. art. 8 ust. 12 u.p.s. poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie polegające na uwzględnieniu jednorazowego dochodu z tytułu świadczenia pielęgnacyjnego uzyskanego przez K.T. oraz zasiłku pielęgnacyjnego otrzymanego przez A.T. wypłaconych za okres wstecz w obliczeniu dochodu rodziny i rozliczenie tych dochodów na okres, za jaki świadczenia te wypłacono (w tym również październik 2013 r.) w sytuacji, gdy prawidłowo ustalony w tej części stan faktyczny wskazuje, iż dochody te wypłacone zostały w toku trwającego postępowania administracyjnego, a przy zastosowaniu prawidłowej wykładni art. 8 ust. 3 u.p.s. dochód jednorazowy uzyskany w toku trwającego postępowania administracyjnego nie może być rozliczany z zastosowaniem reguł określonych w art. 8 ust. 12 u.p.s., a zatem przepis ten w ogóle nie stosuje się do niniejszej sprawy.

Ponadto z ostrożności procesowej zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie art. 145 § 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 139 k.p.a. mające wpływ na wynik sprawy poprzez oddalenie skargi, pomimo iż ta podlegała uchyleniu z uwagi na uchybienie przepisom postępowania, które mogło mieć istotny wpływy na wynik sprawy, a polegające na przekroczeniu przez organy administracji zakazu orzekania na niekorzyść strony odwołującej się, a wyrażające się w wydaniu decyzji odmownej opartej na twierdzeniu o przekroczeniu przez rodzinę kryterium dochodowego uprawniającego do otrzymania świadczenia, chociaż okoliczność ta zaktualizowała się dopiero w toku postępowania odwoławczego, co doprowadziło do powstania sytuacji mniej korzystnej dla skarżących, bowiem uniemożliwiła im uzyskanie pomocy w postaci świadczenia, o które się ubiegają, nie tylko z uwagi na argumentację zastosowaną przed wniesieniem odwołania, ale także i nowe okoliczności powołane w uzasadnieniu przez organ.

W uzasadnieniu skarżący kasacyjnie wskazali, że potrzeba uzyskania zasiłku istniała w dacie złożenia wniosku o jego przyznanie. Istotę sporu stanowi pytanie, czy zmiany dochodu powstające w toku trwającego postępowania administracyjnego mogą stanowić podstawę ponownego określenia dochodu rodziny. Zdaniem skarżących kasacyjnie wykładnia art. 8 ust. 3 u.p.s. dokonana przez organy i zaaprobowana przez Sąd I instancji jest sprzeczna z funkcjonalną rolą przepisów o systemie zabezpieczeń społecznych. Potrzeba interwencji organów pomocy społecznej wiąże się z zaistnieniem potrzeby wymagającej zaspokojenia z wykorzystaniem zasobów systemu, a potrzeba ta powstaje w określonym punkcie na osi czasu i żadne późniejsze zmiany okoliczności nie są w stanie spowodować, by przestała istnieć i to z mocą wsteczną. Zrozumiałe jest, że organy administracyjne zobowiązane są brać pod uwagę istotne zmiany stanu faktycznego zachodzącego w toku postępowania, jednak nie może dotyczyć to zmiany dochodu, którą przepis jednoznacznie wiąże z określonym momentem. Przepis art. 8 ust. 3 u.p.s. należy rozumieć w ten sposób, że w celu określenia dochodu należy obliczyć sumę przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, a obliczenie to określa stan na całe postępowanie. W wyroku z dnia 8 listopada 2007 r., sygn. akt II SA/Lu 646/07, WSA w Lublinie stwierdził, że organ odwoławczy jest obowiązany uwzględnić zmiany stanu faktycznego, jakie zaszły w sprawie pomiędzy wydaniem orzeczenia przez organ I instancji, a orzeczeniem organu II instancji, jednakże nie odnosi się to do ustalania wysokości dochodu, co ustawodawca powiązał ściśle z określonym okresem czasu. Przy ustalaniu dochodu sumuje się miesięczny przychód wyłącznie z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku bez możliwości doliczania dochodów uzyskanych w przyszłości. Konsekwencją błędnej wykładni art. 8 ust. 3 u.p.s. jest zastosowanie w sprawie art. 8 ust. 12 u.p.s. Dochody z tytułu świadczenia pielęgnacyjnego jak również z zasiłku pielęgnacyjnego wypłacone zostały na podstawie decyzji z dnia 3 grudnia 2014 r. i 27 listopada 2014 r., a zatem już w toku trwającego postępowania prowadzonego na podstawie wniosku z listopada 2013 r. Zgodnie z powyższą wykładnią art. 8 ust. 3 u.p.s. dochody z tych tytułów w ogóle nie powinny być uwzględniane przy obliczaniu dochodu rodziny za październik 2013 r.

Powołanie się przez organy pomocy społecznej na podstawę odmowy przyznania świadczenia, która powstała dopiero w toku kontroli instancyjnej jest przejawem przekroczenia zakazu orzekania na niekorzyść strony. Nie ulega wątpliwości, że podniesiona w decyzjach nowa okoliczność jest okolicznością tego rodzaju, która pogarsza znacząco sytuację procesową skarżących, bowiem obok dotychczasowej podstawy odmowy przyznania świadczenia przedstawia się kolejną. Okoliczności tej w postępowaniu organu I instancji wszczętym na podstawie wniosku z listopada 2013 r. nie badano. Przyczyny odmowy świadczenia były niezwiązane z sytuacją majątkową skarżących, natomiast fakt przyznania świadczenia wyrównawczego został podniesiony dopiero w postępowaniu po uchyleniu przez organ odwoławczy I decyzji. Uwzględnienie dodatkowego przychodu w postaci wyrównania za świadczenie pielęgnacyjne oraz zasiłek pielęgnacyjny w przypadku skarżących prowadzi do przekroczenia kryterium dochodowego rodziny w rozumieniu art. 8 u.p.s., tym samym rozważania na temat pozostałych przesłanek zastosowania pomocy przez organy opieki społecznej stają się bezprzedmiotowe.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), dalej jako "p.p.s.a.", stanowi, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod rozwagę z urzędu nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności skutkujące nieważnością postępowania, określone w art. 183 § 2 pkt 1-6 p.p.s.a., należało zatem odnieść się do zasadniczych zarzutów stanowiących istotę podstaw kasacji.

Oceniając zarzuty zawarte we wniesionej skardze kasacyjnej, uznać należało je za nieusprawiedliwione.

Zasiłek okresowy, w myśl art. 38 ust. 1 pkt 2 u.p.s., przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Zatem warunkiem koniecznym dla przyznania zasiłku okresowego jest spełnienie kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 u.p.s.

Zgodnie art. 8 ust. 1 pkt 3 u.p.s. prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje rodzinie, której dochód nie przekracza kwoty 456 zł, stanowiącej kryterium dochodowe na osobę w rodzinie.

W art. 8 ust. 3 u.p.s. ustawodawca zdefiniował pojęcie dochodu oraz określił sposób jego ustalania. W myśl powołanego przepisu za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: 1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych; 2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach; 3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. W art. 8 ust. 12 u.p.s. wskazano natomiast w jaki sposób należy ustalić wysokość dochodu wnioskodawcy (rodziny) w przypadku uzyskania dochodu z zaległych świadczeń. Stosownie zatem do tego przepisu w przypadku uzyskania jednorazowo dochodu należnego za dany okres, kwotę tego dochodu uwzględnia się w dochodzie osoby lub rodziny przez okres, za który uzyskano ten dochód. Oznacza to, że w sytuacji wypłacenia jednorazowo zaległych, a należnych świadczeń, ta jednorazowa wypłata powiększy w odpowiedniej części dochód za każdy z tych miesięcy z osobna. Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie. Skarżącym kasacyjnie bowiem przyznano i wypłacono jednorazowo zaległe, a należne im świadczenie pielęgnacyjne i zasiłek pielęgnacyjny. Przyznanie skarżącym zaległych świadczeń spowodowało konieczność zastosowania w sprawie art. 8 ust. 12 u.p.s. Prawidłowo zatem organy administracji publicznej uznały, że dochód wypłacony po upływie okresu, którego dotyczy, dolicza się do dochodu za minione miesiące. Kwotę tego dochodu należy więc uwzględnić w odpowiednich częściach w dochodzie rodziny w miesiącach, za które świadczenie zostało przyznane.

Z powyższych względów za niezasadne należało uznać zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego, tj. art. 8 ust. 3 i art. 8 ust. 12 u.p.s.

Za bezzasadny należało również uznać zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w zw. z art. 139 k.p.a.

Wskazać należy, że organ odwoławczy nie może ograniczyć się tylko do kontroli decyzji organu I instancji, a obowiązany jest ponownie rozstrzygnąć sprawę. Wynika to z art. 138 k.p.a., który przyznaje organowi kompetencje do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, czego następstwem jest utrzymanie w mocy zaskarżonej decyzji bądź uchylenie i zmiana zaskarżonej decyzji. Organ odwoławczy zatem rozpoznaje sprawę ponownie merytorycznie w jej całokształcie.

Zgodnie z art. 139 k.p.a., organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub rażąco narusza interes społeczny. Oznacza to, że w wyniku ponownego rozpoznania sprawy administracyjnej w postępowaniu odwoławczym nie można pogorszyć sytuacji prawnej strony odwołującej się, czyli nie może ona uzyskać mniej praw, ani też nie mogą zostać na nią nałożone nowe, dodatkowe obowiązki, poza tymi, które już wynikają z zaskarżonej decyzji. Tym samym naruszenie zakazu reformationis in peuis wynikającego z art. 139 k.p.a. ma miejsce w sytuacji, gdy decyzja organu odwoławczego pogarsza sytuację prawną odwołującego się w zakresie tego samego stosunku prawnego (tej samej podstawy prawnej orzekania), który został orzeczony decyzją organu I instancji. W niniejszej sprawie Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Gdańsku po rozpoznaniu odwołania skarżących utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, a więc wydało decyzję taką samą jak zaskarżona. Tym samym nie doszło do naruszenia art. 139 k.p.a., ponieważ sytuacja prawna skarżących nie uległa zmianie.

O wynagrodzeniu adwokata, udzielającego pomocy prawnej z urzędu orzeknie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 184 ustawy z Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.