Wyrok z dnia 2017-04-04 sygn. II SA/Rz 1501/16

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Joanna Zdrzałka Sędziowie NSA Małgorzata Wolska /spr./ WSA Marcin Kamiński Protokolant sekretarz sądowy Filip Róg po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 4 kwietnia 2017 r. sprawy ze skargi S. S. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] sierpnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia niedopuszczalności odwołania -skargę oddala-

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi S. S. jest postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego (dalej: SKO) z dnia [...] sierpnia 2016 r. nr [...] stwierdzające niedopuszczalność odwołania wyżej wymienionego od pisma Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] lipca 2016 r. znak: [...] pozostawiającego wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego bez rozpoznania.

W podstawie prawnej decyzji organ powołał art. 134 K.p.a. w zw. z art. 127 § 1 K.p.a.

Z uzasadnienia i akt administracyjnych sprawy wynika, że wnioskiem z [...] maja 2016 r. S. S. zwrócił się do Prezydenta Miasta [...] o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego.

Pismem z dnia [...] czerwca 2016 r. ([...]) Prezydent Miasta [...] wezwał S. S. do poprawienia wniosku, poprzez "wykreślenie ze składu rodziny dziecka M. S., którego miejsce pobytu ustalone jest zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w sprawie o rozwód, przy matce", w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania pod rygorem pozostawienia go bez rozpoznania.

Z uwagi na fakt, że zakreślony termin upłynął bezskutecznie, Prezydent Miasta [...] pismem z dnia [...] lipca 2016 r. znak: [...] pozostawił wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego bez rozpoznania.

W dniu [...] sierpnia 2016 r. S. S. złożył zażalenie na pozostawienie wniosku bez rozpoznania, z uwagi na niewykreślenie dziecka M. S. ze składu jego rodziny. Wyjaśnił, że syn od stycznia 2016 r. przebywa pod jego wyłączną opieką, z uwagi na ciężką chorobę jego byłej żony, która nie może sprawować opieki nad dzieckiem, nie może napisać oświadczenia. Na potwierdzenie powyższych okoliczności dołączył oświadczenie matki jego byłej żony oraz lekarza. Podkreślił, że syn mieszka z nim, on zaś sprawuje nad nim faktyczną opiekę, zajmuje się jego sprawami. Od byłej żony nie otrzymuje żadnego wsparcia.

Po rozpoznaniu zażalenia, wskazanym na wstępie postanowieniem z dnia [...] sierpnia 2016 r. SKO stwierdziło niedopuszczalność odwołania.

Wyjaśniło, że w rozpoznawanej sprawie zachodzi niedopuszczalność odwołania z przyczyn przedmiotowych. Zostało ono bowiem złożone nie na decyzję lecz czynność materialno-techniczną organu, tj., na inną formę działania administracji.

SKO wskazało, że S. S. złożył wniosek o przyznanie świadczenia i po wezwaniu organu do jego uzupełnienia, zgodnie z rygorem nadanym w wezwaniu, wniosek został pozostawiony bez rozpoznania (z uwagi na nie uzupełnienie wniosku w zakreślonym terminie). O tej okoliczności poinformowano, zgodnie z art. 64 K.p.a. stronę stosownym pismem, na które nie służy odwołanie.

Końcowo Kolegium zwróciło uwagę na możliwość ponownego złożenia uzupełnionego wniosku.

Skargę na to postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Rzeszowie złożył S. S. wskazując na jego krzywdzący charakter i pozbawienie go możliwości wniesienia środka zaskarżenia od postanowienia Prezydenta Miasta [...]. Zawnioskował o "uchylenie obu decyzji i nakazanie ponownego rozpoznania wniosku". W dalszej części podkreślił, że składał zażalenie a nie odwołanie. Cała treść uzasadnienia postanowienia nie odnosi się do jego zażalenia. Jego zdaniem orzekające w sprawie organy obu instancji pozbawiły go możliwości rozpoznania wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego, w sytuacji, gdy jego wniosek spełnia wszystkie wymagania zawarte w ustawie z dnia 17 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci. Żądanie organu wykreślenia ze składu jego rodziny dziecka M. S. nie znajduje oparcia w ustawie. Podał, że art. 19 ust. 2 cyt. ustawy nie zawiera w swoim katalogu braku formalnego opisanego w wezwaniu organu z dnia [...] czerwca 2016 r. Stąd w jego ocenie wydane przez organy obu instancji orzeczenia są bezpodstawne.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie,

podtrzymując stanowisko zawarte w kwestionowanym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1066) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres tej kontroli wyznacza z kolei przepis art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm.), zwanej dalej "P.p.s.a.", z którego wynika, że Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Nadto, co wynika z art. 133 § 1 P.p.s.a., orzeka na podstawie akt sprawy.

W myśl art. 145 § 1 P.p.s.a. Sąd zobligowany jest do uchylenia decyzji bądź postanowienia lub stwierdzenia ich nieważności, ewentualnie niezgodności z prawem, gdy dotknięte są one naruszeniem prawa materialnego o wpływie na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, lub zachodzą przyczyny stwierdzenia nieważności decyzji wymienione w art. 156 K.p.a. lub w innych przepisach.

Przeprowadzona według powyższych kryteriów kontrola legalności zaskarżonego postanowienia wykazała, iż nie narusza ono prawa i dlatego skarga, zgodnie z art. 151 P.p.s.a., podlegała oddaleniu.

Przede wszystkim nie można zgodzić się z zaprezentowanym w skardze poglądem, że organy obu instancji pozbawiły skarżącego możliwości rozpoznania jego wniosku o przyznanie świadczenia wychowawczego, spełniającego wszystkie wymagania zawarte w ustawie z dnia 17 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Powoływanie przy tym art. 19 ust. 2 wspomnianej ustawy, który według skarżącego "nie zawiera w swoim katalogu braku formalnego opisanego w wezwaniu organu z dnia [...] czerwca 2016 r.", również nie jest zasadne.

Otóż w rozpoznawanej sprawie niesporne jest, że pismem Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] czerwca 2016 r. skarżący został wezwany o poprawienie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego poprzez: "wykreślenie ze składu Pana Rodziny dziecka M. S., którego miejsce pobytu ustalone jest zgodnie z wyrokiem Sądu Okręgowego w sprawie o rozwód przy matce", w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania. W wezwaniu tym zawarta została również informacja o skutkach nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie, tj. pozostawieniu wniosku bez rozpoznania.

Nie może więc budzić jakichkolwiek wątpliwości, że powyższe wezwanie zostało skierowane przez organ, w którego posiadaniu znajdował się powołany wyżej wyrok Sądu Okręgowego w [...] Wydział I Cywilny z dnia [...] lipca 2006 r., sygn. akt [...] w sprawie o rozwód (karta 3 akt administracyjnych), a z którego m.in. wynika, ze miejsce pobytu M. S. ustalone zostało przy matce.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci świadczenie wychowawcze przysługuje matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

Rozstrzygnięcie przez organ o uprawnieniu konkretnego wnioskodawcy do świadczenia wychowawczego wymagało zatem uprzedniego ustalenia, która z osób wymienionych w cyt. wyżej przepisie sprawuje bezpośrednio opiekę i zaspokaja potrzeby życiowe dziecka, co bez wątpienia łączy się ze wspólnym ich zamieszkiwaniem (tu ustalonym w/w wyrokiem). Skierowanie więc przez organ (w warunkach rozpoznawanej sprawy) do skarżącego (wnioskodawcy) wezwania, na podstawie art. 19 ust. 2 cyt. ustawy, było działaniem koniecznym i prawidłowym. Niezastosowanie się do wezwania, stosownie do zawartego w nim pouczenia, skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpoznania. To właśnie w rzeczywistości zaniechanie skarżącego (inaczej niezastosowanie się do wezwania) nie pozwoliło organom na merytoryczne rozpoznanie sprawy (załatwienie wniosku).

O pozostawieniu wniosku bez rozpoznania, jak wynika z akt sprawy, wobec jego nieuzupełnienia w wyznaczonym terminie, skarżący został zawiadomiony pismem, na które złożył zażalenie, co skutkowało wydaniem postanowienia stwierdzającego niedopuszczalność "odwołania", będącego przedmiotem zaskarżenia.

Zgodzić się należy ze skarżącym, że składał on "zażalenie a nie odwołanie", ale ta oczywista omyłka organu wydającego postanowienie z dnia [...] sierpnia 2016 r. mnie miała żadnego wpływu na wynik sprawy. Zarówno wezwanie z dnia [...] czerwca 2016 r., jak i pismo informujące o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania nie stanowią decyzji administracyjnej i dlatego też żądanie skarżącego "o uchylenie obu decyzji" nie mogło zostać uwzględnione (skoro decyzja w pierwszej instancji nie została wydana), zaś żądanie "nakazania ponownego rozpoznania wniosku" nie mieści się w kompetencji Sądu.

Wbrew zarzutom skarżącego, uzasadnienie zaskarżonego postanowienia odnosi się do jego "zażalenia:, chociaż bez wątpienia zaniedbaniem organu było posługiwanie się określeniem "odwołanie" (odmienianym), co jednak nie miało żadnego wpływu na rozstrzygnięcie. Motywy niedopuszczalności odwołania zostały bowiem prawidłowo wyjaśnione, a niedopuszczalność środków zaskarżenia – czy to zażalenia, czy też odwołania zostały bowiem prawidłowo wyjaśnione, a niedopuszczalność środków zaskarżenia – czy to zażalenia, czy też odwołania – wobec braku w sensie prawnym przedmiotu zaskarżenia – jest w rozpoznawanej sprawie oczywista.

Mają powyższe na uwadze Sąd orzekł o oddaleniu skargi, na podstawie art. 151 P.p.s.a.