Postanowienie z dnia 2017-11-29 sygn. III SA/Wa 2148/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Starszy referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie - Agnieszka Grzelak po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2017 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. L. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w W. z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności prezesa zarządu wraz ze spółką za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za poszczególne okresy rozliczeniowe 2012 i 2013r. postanawia 1. przyznać prawo pomocy w zakresie zwolnienia od wpisu sądowego od skargi 2. w pozostałym zakresie odmówić przyznania prawa pomocy

Uzasadnienie

Skarżący – S. L. wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz o ustanowienia pełnomocnika. W uzasadnieniu wniosku wskazał, że od października 2016r. do kwietnia 2017r. przebywał na zwolnieniu lekarskim. Od 25 kwietnia 2017r. był zatrudniony w Ośrodku wypoczynkowym. Płaci alimenty na syna – 400 zł i nie posiada żadnego majątku. Gospodarstwo domowe prowadzi samodzielnie. Wskazał, że za kwiecień 2017r. otrzymał wynagrodzenie w kwocie 333,72 zł. na leki Skarżący przeznacza 100 zł miesięcznie.

Na wezwanie referendarza sądowego Skarżący nadesłał zeznania podatkowe, z których wynika, że w 2016r. Skarżący uzyskał dochód w kwocie 18.464,38 zł. Z przedstawionego zaświadczenia od pracodawcy wnika, że Skarżący od 25 kwietnia do 31 października 2017r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu uzyskując wynagrodzenie w kwocie 1.464,18 zł netto. Skarżący nadesłał również wyciągi z rachunku bankowego.

Uwzględniając powyższe zważono, co następuje:

Celem instytucji prawa pomocy jest zapewnienie prawa do sądu i możliwości obrony swoich racji osobom, które znajdują się w sytuacji finansowej uniemożliwiającej im poniesienie kosztów z tym związanych.

Instytucja ta stanowi wyjątek od generalnej zasady, zgodnie z którą strona ponosi koszty sądowe, czy też koszt wynagrodzenia jej pełnomocnika. Wskazać przy tym należy, że przyznanie prawa pomocy powoduje, że koszty związane z postępowaniem ponosi za skarżącego Skarb Państwa. W tej sytuacji, możliwość przyznania prawa pomocy uzależniona jest od szczególnie rozważnej oceny, wykazanej w treści wniosku sytuacji materialnej wnioskodawcy, tak aby jednoznacznie wynikał z niej brak środków na poniesienie kosztów postępowania.

W rozpoznawanej sprawie Skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy

w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz o ustanowienie pełnomocnika

tj. w zakresie całkowitym.

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017r., poz. 1369 ze zm. dalej: "P.p.s.a."), przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie całkowitym następuje, gdy wnioskodawca wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania.

Rozpoznając sprawę należało zatem w pierwszej kolejności odnieść się

do argumentacji przedstawionej we wniosku i dokonać analizy sytuacji majątkowej Skarżącego oraz jego zdolności płatniczych w zestawieniu z wysokością należnych kosztów sądowych.

Zauważyć należy, że na dzień rozpoznania wniosku do kosztów sądowych

w niniejszej sprawie zaliczyć należy wpis od skargi w wysokości 500 zł.

Oceniając aktualną sytuację finansową Skarżącego, referendarz sądowy doszedł do przekonania, że Skarżący nie jest wstanie ponieść tego kosztu. Jak wynika z jego oświadczeń oraz nadesłanych dokumentów, Skarżący do 31 października 2017r. uzyskiwał dochód w łącznej wysokości ok. 1.464 zł miesięcznie. Dochód ten przeznaczał na utrzymanie, zakup leków oraz alimenty na syna

Tym samym, w ocenie referendarza sądowego, Skarżący nie jest w stanie uiścić wpisu sądowego bez uszczerbku w utrzymaniu koniecznym, dlatego też celowe jest zwolnienie go od tej opłaty.

Jednocześnie referendarz sądowy za przedwczesne uznał zwalnianie Skarżącego z całości kosztów sądowych, które mogą ewentualnie pojawić się na dalszych etapach postępowania. Przede wszystkim bowiem Skarżący nie jest pozbawiony jakichkolwiek środków finansowych, ponieważ uzyskuje, wprawdzie nieznaczne, ale stałe dochody. Ponadto, sytuacja finansowa Skarżącego może ulec poprawie, chociażby w przypadku znalezienia przez niego zatrudnienia.

Odnosząc się z kolei do wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika uznać należy, że nie zasługuje on na uwzględnienie.

Na obecnym etapie postępowania, nie ma ustawowego wymogu reprezentowania skarżącego przez profesjonalnego pełnomocnika. Wskazać w tym miejscu można na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zaprezentowane m.in. w postanowieniu z 27 maja 2008 r. sygn. akt I FZ 154/08, zgodnie z którym, ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu przed sądem administracyjnym pierwszej instancji możliwe jest jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Z uwagi na treść art. 134 i art. 140 § 1 P.p.s.a. nie jest uzasadniona obawa skarżącego, że bez udziału profesjonalnego pełnomocnika nie będzie w stanie prawidłowo bronić swojego interesu w postępowaniu sądowym. Stronie działającej bez adwokata lub radcy prawnego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku, przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka odwoławczego. Podobnie wypowiedział się NSA w postanowieniu z 24 czerwca 2008 r., sygn. akt I FZ 240/08 wskazując, że oceniając zasadność wniosku o przyznanie pełnomocnika Sąd powinien uwzględnić procesową konieczność jego powołania, tj. powinien brać pod uwagę takie elementy jak: aktualne stadium postępowania, dotychczasowy sposób postępowania strony przed sądem, konieczność posiadania szczególnych uprawnień przy wykonywaniu czynności procesowych – przymus adwokacko-radcowski.

Zdaniem referendarza sądowego, ze skargi oraz z pism składanych przez Skarżącego w toku postępowania wynika, że jest on w stanie samodzielnie dochodzić swoich praw przed sądem administracyjnym.

Tym samym w rozpoznawanej sprawie zasadnym jest zwolnienie Skarżącego od wpisu od skargi i odmowa przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.

Tego rodzaju orzeczenie zabezpiecza prawo strony do sądu, nie skutkując równocześnie przeniesieniem na współobywateli konieczności ponoszenia pełnych kosztów prowadzonego postępowania sądowego (tzn. również w zakresie wynagrodzenia pełnomocnika).

W związku z powyższym, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.