Postanowienie z dnia 2017-12-11 sygn. I SA/Gd 1569/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Dnia 11 grudnia 2017 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Alicja Stępień po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2017 roku na posiedzeniu niejawnym wniosku B. S. o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 30 sierpnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn p o s t a n a w i a: odmówić wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji

Uzasadnienie

W piśmie z dnia 9 października 2017 r. B. S. złożył wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji Dyrektora Izby Administracji Skarbowej przedmiocie podatku od spadków i darowizn. Wnioskodawca uzasadniając złożony wniosek wskazał, że wykonanie decyzji prowadziłoby do powstania znacznej szkody w majątku podatnika. Zdaniem strony do czasu rozpoznania skargi przez Sąd, nie ma potrzeby wykonywać decyzji zwłaszcza wobec podnoszonych w skardze wątpliwości.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r., poz. 1369) – dalej w skrócie zwana p.p.s.a., Sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub części zaskarżonego aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.

Przepis art. 61 p.p.s.a. wskazuje na szkodę (majątkową, bądź niemajątkową), która nie będzie mogła być wynagrodzona przez późniejszy zwrot spełnionego lub wyegzekwowanego świadczenia, ani też nie będzie możliwe przywrócenie rzeczy do stanu pierwotnego. Będzie to miało miejsce w takich wypadkach, gdy grozi utrata przedmiotu świadczenia, a który wskutek swych właściwości nie może być zastąpiony innym przedmiotem, zaś jego wartość pieniężna nie przedstawiałaby znaczenia dla skarżącego lub gdyby zachodziło niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2004 roku, GZ 138/2004).

Przywołany wyżej przepis wskazuje wyraźnie, że wstrzymanie wykonania aktu dopuszczalne jest, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Oznacza to, że w okolicznościach konkretnej sprawy można zakładać, spodziewać się zaistnienia takiej sytuacji o jakiej mowa w przepisie. Nie może przy tym budzić wątpliwości, że ocena możliwości wystąpienia tego niebezpieczeństwa nie może być przez Sąd dokonywana bez odwołania się do konkretnych okoliczności, odpowiednio potwierdzonych przez wnioskodawcę dowodami. Jeżeli bowiem podatnik twierdzi, że wykonanie decyzji polegającej na obowiązku zapłaty kwoty pieniężnej skutkować będzie powstaniem szkody, to rzeczą wnioskodawcy jest wykazanie tego, że środki pieniężne niezbędne do zapłaty należności publicznoprawnej przekraczają możliwości płatnicze podatnika i doprowadzą np. do utraty możliwości zaspakajania potrzeb podatnika i jego rodziny.

Jak to wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie sądów administracyjnych, domagając się wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji, skarżący musi wykazać, że zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia tym aktem znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Niezbędne jest wskazanie na konkretne okoliczności pozwalające ocenić, czy wstrzymanie zaskarżonego aktu lub czynności jest zasadne. Podkreślenia wymaga, że wniosek powinien zawierać spójną argumentację, popartą faktami oraz ewentualnie odnoszącymi się do nich dowodami, które uzasadniają wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu. Brak przy tym podstaw, aby żądać od sądu poszukiwania argumentów przemawiających za wstrzymaniem wykonania aktu za samą stronę (por. postanowienie NSA z 15 stycznia 2015 r., I OZ 1236/14). Uprawdopodobnienie okoliczności przemawiających za wstrzymaniem wykonania zaskarżonej decyzji spoczywa na stronie skarżącej (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 listopada 2004 r., sygn. akt FZ 474/04, z dnia 31 sierpnia 2004 r., sygn. akt FZ 267/04, z dnia 28 listopada 2012 r., sygn. akt I FSK 1263/12).

Warunkiem wydania postanowienia o wstrzymaniu wykonania aktu lub czynności jest więc wykazanie przez stronę we wniosku okoliczności uzasadniających możliwość wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków i ich konkretyzacja w przedstawionym przez stronę materiale dowodowym. Nie wystarcza przy tym jedynie złożenie wniosku, a nawet przytoczenie w jego uzasadnieniu okoliczności, które teoretycznie mogą pojawić się na etapie wykonywania orzeczenia, wniosek taki powinien zostać poparty stosownymi dokumentami źródłowymi pozwalającymi wywieść, że wstrzymanie zaskarżonego aktu jest zasadne w stosunku do wnioskodawcy (postanowienie NSA z 2 października 2015 r., II OZ 910/15). Bez wskazania konkretnych danych obrazujących aktualną na dzień złożenia wniosku sytuację strony skarżącej nie jest możliwe dokonanie przez Sąd oceny, czy zachodzą przesłanki uzasadniające wstrzymanie wykonania spornej decyzji.

Zdaniem Sądu skarżący nie wykazał, że istotnie zaistniały okoliczności świadczące o możliwości wstrzymania wykonania decyzji. Poza sformułowaniem żądania wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu, strona nie wskazała na żadne okoliczności, które miałyby uzasadniać wydanie takiego rozstrzygnięcia przez Sąd. Przy składaniu wniosku nie przedstawiono również żadnych informacji o sytuacji majątkowej wnioskodawcy.

Tymczasem do oceny zasadności wniosku konieczne jest dysponowanie aktualnymi i pełnymi danymi o stanie majątkowym i rodzinnym strony. Zweryfikowanie przez Sąd tego, czy wykonanie decyzji odbędzie się z uszczerbkiem dla majątku skarżącego, prowadząc do powstania znacznej szkody, bądź powodując trudne do odwrócenia skutki musi się zatem odbywać z uwzględnieniem szczegółowych informacji o jego sytuacji majątkowej (posiadanym majątku ruchomym i nieruchomym), wysokości uzyskiwanych dochodów, środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych a także sytuacji rodzinnej.

Podsumowując, spełnienie przesłanek art. 61 § 3 p.p.s.a. wymaga stwierdzenia prawdopodobieństwa wyrządzenia znacznej szkody lub też trudnych do odwrócenia skutków. Sąd w kwestii wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji działa wyłącznie na wniosek strony, zatem to ona jest zobowiązana do uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających prawdopodobieństwo wywołania skutków wskazanych w art. 61 § 3 p.p.s.a. Wnioskujący winien wskazać na konkretne zdarzenia, czy też okoliczności świadczące o tym, że wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu lub czynności jest uzasadnione oraz poprzeć je stosownymi dokumentami. Zadaniem Sądu jest natomiast zbadanie, czy argumenty przedstawione przez stronę przemawiają (lub nie) za uwzględnieniem jej wniosku.

Dodatkowo Sąd zauważa, że brak jest podstaw do oceny wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu pod kątem zasadności wniesionej skargi. W postanowieniu z dnia 28 kwietnia 2005 r. (sygn. akt II OZ 184/05, System Informacji Prawnej Lex nr 302251) Naczelny Sąd Administracyjny podniósł, iż niezgodność danego aktu z prawem, która będzie przedmiotem oceny Sądu pierwszej instancji w toku rozprawy, i ochrona tymczasowa wynikająca z art. 61 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi to dwie różne kwestie. O ile bowiem pierwsza z nich (kontrola legalności aktu) jest celem postępowania sądowoadministracyjnego, to druga – jako poprzedzająca merytoryczne rozstrzygnięcie sądu – ma odmienną funkcję. Oparcie wniosku o ochronę tymczasową na niezgodności danego aktu z prawem, a zwłaszcza rozstrzygnięcie Sądu w tym zakresie, niweczyłoby kontrolę sądową legalności zaskarżonego aktu. Podstawą do uwzględnienia wniosku strony w przedmiocie wstrzymania wykonania decyzji nie może być przeświadczenie strony o wadliwości zaskarżonego aktu administracyjnego.

Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, na podstawie art. 61 § 3 i § 5 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.