Postanowienie z dnia 2018-07-23 sygn. IV SA/Gl 1061/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Herman, , , po rozpoznaniu w dniu 23 lipca 2018 r. na posiedzeniu niejawnym sprzeciwu od postanowienia referendarza sądowego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2018 r. odmawiającego przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym ustanowienie pełnomocnika procesowego w osobie adwokata lub radcy prawnego w sprawie ze skargi A. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego p o s t a n a w i a: utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 6 marca 2018 r. tutejszy Sąd oddalił skargę wnioskodawcy na ww. decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Częstochowie.

Skarżący złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika procesowego w osobie adwokata lub radcy prawnego.

W uzasadnieniu nadesłanego urzędowego formularza PPF, skarżący oświadczył, że był pracownikiem zakładów mięsnych w Częstochowie i została zwolniona z przyczyn ekonomicznych. Wnioskodawca opisał swoje stanowisko w sprawie administracyjnej oraz stwierdził, że pomaga w odbudowie domu.

Skarżący, wg swojego oświadczenia pozostaje we wspólnym dwuosobowym gospodarstwie domowym ze swoim ojcem H. Z. ([...] lat).

Skarżący oświadczył, że jest właścicielem domu jednorodzinnego o powierzchni 105 m2, którego nie można sprzedać, nieruchomości rolnej o powierzchni 17.000 m2 (łąka) i domu o powierzchni 700 m2, w którym mieszka razem z ojcem.

Na jedyny dochód wspólnego gospodarstwa domowego skarżącego ma się składać emerytura jego ojca w kwocie 1.385,79 zł. Skarżący oświadczył, że jego zajęciem jest opieka nad własnym ojcem.

Wnioskodawca oszacował wydatki miesięczne w sposób następujący: prąd elektryczny (197 zł); podatek od nieruchomości (37 zł na miesiąc); wywóz odpadów (17 zł); woda (94 zł); gaz (20 zł) oraz ogrzewanie mieszkania (w sumie – 1.600 zł, co w podziale na 12 miesięcy daje kwotę140 zł).

Postanowieniem z dnia 19 czerwca 2018 r. referendarz sądowy odmówił przyznania prawa pomocy. W uzasadnieniu zwrócił uwagę na fakt, że z niewiadomych przyczyn A. Z. pozostaje bez zatrudnienia, w sytuacji ewidentnej koniunktury na rynku pracy, zwłaszcza, że jak wskazywano, to w innych postępowaniach jest osobą mogącą pracować przy pracach budowlanych, a więc w sektorze gospodarki gdzie szczególnie uwidacznia się popyt na pracowników. Z kwestionariusza rodzinnego wywiadu środowiskowego wynika, ze skarżący może świadczyć usługi ślusarskie, jak również pracuje przy remoncie domu – są to jego oświadczenia złożone do protokołu w toku postępowania administracyjnego w kwestii przyznania zasiłku celowego. Nie powołano przy tym żadnych okoliczności (np. stan zdrowia) które wskazywały by na brak możliwości znalezienia oraz podjęcia stałego zatrudnienia. Stwierdzenie, że skarżący opiekuje się ojcem w żaden sposób nie zostało uprawdopodobnione, chociażby poprzez przesłanie jakiegokolwiek dokumentu uwiarygadniającego ten fakt (np. orzeczenia o niepełnosprawności, zaświadczenia lekarskiego itp.) Okoliczność ta nie może uzasadniać przychylenia się do wniosku strony zwłaszcza, że nie powołano żadnych faktów, które wskazywałyby na to, iż istnieją obiektywne przeszkody w podjęciu zatrudnienia.

Skarżący złożył sprzeciw od powyższego postanowienia. Do sprzeciwu dołączył kserokopię zaświadczenia lekarskiego w kwestii jego opieki nad ojcem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Sprzeciw nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 260 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, dalej: P.p.s.a.), rozpoznając sprzeciw od zarządzenia i postanowień, o których mowa w art. 258 § 2 pkt 6-8, sąd wydaje postanowienie, w którym zaskarżone zarządzenie lub postanowienie referendarza sądowego zmienia albo utrzymuje w mocy. W sprawach takich wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonalność zarządzenia lub postanowienia, a Wojewódzki Sąd Administracyjny orzeka jako sąd drugiej instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.

Jednocześnie konieczne staje się odnotowanie, że prawo pomocy jest odstępstwem od zasady odpłatności postępowania i z tego powodu jego przyznanie następuje tylko w wyjątkowej sytuacji, a mianowicie wówczas, kiedy ograniczone możliwości płatnicze lub ich brak pozbawiają stronę możliwości skorzystania z prawa do sądu. Przeszkoda ta oczywiście musi być realna, co oznacza, że, aby stwierdzić jej istnienie, trzeba poznać sytuację wnioskodawcy. Niezbędne jest przy tym zaakcentowanie, że to na nim spoczywa ciężar przekonania oceniającego do zasadności żądania, gdyż domaganie się zwolnienia od kosztów sądowych, czyli prawa pomocy w zakresie częściowym, podlega uwzględnieniu wtedy, gdy osoba fizyczna składająca wniosek w tym przedmiocie wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 245 § 3 p.p.s.a.).

Zdaniem referendarza przesłanka ta nie została spełniona w niniejszej sprawie. Kwalifikacja ta wymaga akceptacji.

Dostrzeżenia bowiem wymaga, że w świetle okoliczności ujawnionych w toku rozpoznawania obecnie rozpatrywanego wniosku i żądań w tym przedmiocie zgłoszonych we wcześniejszych sprawach, istotnie nie ulega wątpliwości, że dochody uzyskiwane w gospodarstwie domowym skarżącego i jego ojca pozwalają na zaspokojenie podstawowych ich potrzeb życiowych w deklarowanej wysokości. Co prawda, są one nieznaczne i można powątpiewać, czy umożliwiłyby pokrycie kosztów działania pełnomocnika procesowego. Niemniej jednak przy analizie zdolności płatniczej strony wnioskującej o przyznanie prawa pomocy uwzględnić należy nie tylko wpływy rzeczywiście uzyskiwane, lecz także okoliczności świadczące o istniejących w tym zakresie możliwościach. W tych ramach nie można zatem pominąć wyjaśnienia faktycznej zdolności uzyskiwania dochodów przez wnioskodawcę.

Na gruncie niniejszej sprawy oznaczało to konieczność oceny, na ile pozostawanie przez A. Z. bez zatrudnienia jest wynikiem zaistnienia zdarzeń obiektywnych, które niezależnie od jego woli uniemożliwiają mu podjęcie aktywności zarobkowej. Miało to znaczenie niebagatelne tym bardziej, że ujawnione kwalifikacje zawodowe tego skarżącego wskazują na możliwość wykorzystania przez niego posiadanych umiejętności do podjęcia zatrudnienia w branży, w której deficyt osób pracujących jest znaczny. W analizowanym przypadku skarżący nie wykazał jednak, by przeszkody takie istniały. Nie uczynił tego także na etapie wniesienia sprzeciwu. Co prawda, do sprzeciwu załączone zostało zaświadczenie lekarskie potwierdzające że A. Z. opiekuje się swoim ojcem, jednak jest ono zbyt ogólne, nie potwierdza ono w jakim zakresie jest sprawowana. Ponadto sprawowanie opieki nie wyklucza możliwości podjęcia aktywności zarobkowej.

Nadal zatem za niewyjaśnioną należało uznać kwestię, która z punktu widzenia spełnienia przez skarżącego przesłanek przyznania prawa pomocy ma znaczenie istotne. Brak jednoznacznego przesądzenia tego zagadnienia niemożliwym czyniło pozytywne rozpatrzenie zgłoszonego żądania, które w takiej sytuacji słusznie zostało oddalone.

W świetle powyższych uwag kwestionowane postanowienie referendarza należało uznać za prawidłowe i jako takie utrzymać w mocy. Z tych przyczyn wydanie niniejszego postanowienia stało się konieczne.

Mając powyższe na uwadze, postanowiono jak w sentencji, działając na podstawie art. 260 P.p.s.a. w związku z art. 246 § 1 pkt 2 p.p.s.a.