Wyrok z dnia 2018-11-21 sygn. I OSK 83/17

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Monika Nowicka (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Tamara Dziełakowska Sędzia NSA Teresa Zyglewska Protokolant Starszy asystent sędziego Marta Sikorska po rozpoznaniu w dniu 21 listopada 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 lipca 2016 r. sygn. akt IV SA/Gl 653/15 w sprawie ze skargi A.K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, wyrokiem z dnia 5 lipca 2016 r. (sygn. akt IV SA/Gl 653/15) – na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718) - oddalił skargę A. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie zatrzymania prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu.

W skardze kasacyjnej A. K. wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W oparciu o art. 174 pkt 1 p.p.s.a. skarżący kasacyjnie zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie art. 5 ust. 3b ustawy z 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentacji (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 1228 ze zm.) poprzez błędne jego zastosowanie, co skutkowało, pomimo ratalnego płacenia alimentów, zatrzymaniem prawa jazdy.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentacji ma zastosowanie do osób uporczywie uchylających się od obowiązku alimentacyjnego, czyli w sytuacji, gdy dłużnik utrudnia egzekucję lub pozostaje bierny - nie wykazuje żadnej aktywności. Jednocześnie art. 30 tej ustawy wskazuje na możliwość rozłożenia zadłużenia alimentacyjnego na raty, jeśli sytuacja życiowa zobowiązanego do alimentów jest trudna. W sytuacji, w której znalazł się skarżący, nie zachodzą przesłanki pozwalające na stwierdzenie, że uchyla się on od obowiązku alimentacyjnego w sposób uporczywy. Skarżący skorzystał bowiem z przysługujących mu uprawnień i kwotę zaległości alimentacyjnej, wynoszącej [...] zł, regularnie spłaca.

Odpowiedź na skargę kasacyjną nie została wniesiona.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, dalej jako p.p.s.a.), Naczelny Sąd Administracyjny związany jest podstawami skargi kasacyjnej, z urzędu zaś bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie, ponieważ żadna z wymienionych w art. 183 § 2 p.p.s.a. przesłanek nieważności postępowania nie zaistniała, kontrola Naczelnego Sądu Administracyjnego ograniczała się wyłącznie do zbadania zawartych w skardze kasacyjnej zarzutów.

W rozpoznawanej skardze kasacyjnej podniesiono jedynie zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 5 ust 3b ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów poprzez błędne jego zastosowanie, co skutkowało, pomimo ratalnego płacenia alimentów, zatrzymaniem prawa jazdy.

Przechodząc do oceny powyższego zarzutu, w pierwszej kolejności należy zauważyć, iż stan faktyczny sprawy jest bezsporny ia wynika z niego, że skarżący został uznany za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych na podstawie decyzji Prezydenta Miasta C. z dnia [...] grudnia 2014 r., utrzymanej następnie w mocy decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w C. z dnia [...] lutego 2015 r. nr [...], na którą skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, prawomocnym wyrokiem z dnia 19 stycznia 2016 r. (sygn. akt IV SA/GI 432/15), oddalił.

Wskazać też trzeba, iż zgodnie treścią z art. 5 ust. 3b ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej decyzji, jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika: 1) składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.) oraz 2) po uzyskaniu z centralnej ewidencji kierowców informacji, że dłużnik alimentacyjny posiada uprawnienie do kierowania pojazdami, kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego wraz z odpisem tej decyzji. Stosownie zaś do art. 5 ust. 5 ustawy, na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.

Z powyższych regulacji zatem wynika, że starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy wówczas, gdy spełnione zostaną dwie przesłanki. Pierwszą z nich jest wydanie ostatecznej decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych a drugą - wystąpienie przez organ właściwy dłużnika z wnioskiem do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnikowi alimentacyjnemu. Decyzja wydana na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy jest więc decyzją ściśle uzależnioną od decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Starosta jest tą decyzją związany, co oznacza, iż po otrzymaniu stosownego wniosku jest on zobligowany do wydania decyzji o zatrzymaniu dłużnikowi prawa jazdy.

Z tych powodów należało uznać zarzut naruszenia art. 5 ust. 3b ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów za bezzasadny. Sąd I instancji słusznie bowiem stwierdził, że skoro obie ww. przesłanki zostały zachowane, tj. decyzja o uznaniu skarżącego za dłużnika alimentacyjnego uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych uzyskała walor ostateczności i właściwy organ wystąpił do starosty ze stosownym wnioskiem o zatrzymanie prawa jazdy, to Prezydent Miasta C. zobligowany był do wydania decyzji o zatrzymaniu skarżącemu prawa jazdy.

W przedmiotowym postępowaniu Sąd Wojewódzki nie był natomiast uprawniony do badania, podnoszonych przez skarżącego okoliczności, dotyczących braku podstaw do uznania go za dłużnika alimentacyjnego i orzekając brać pod uwagę, że skarżący obecnie regularnie spłaca zaległości alimentacyjnej, gdyż okoliczności te wykraczały poza granice niniejszej sprawy.

Jedynie więc na marginesie wyjaśnić należy, że możliwość uchylenia decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy została przewidziana przez ustawodawcę w art. 5 ust. 6 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, a zgodnie z tym przepisem uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, zaś dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub nastąpiła utrata statusu dłużnika alimentacyjnego. Zatem ewentulane uregulowanie przez skarżącego zadłużenia alimentacyjnego może być przedmiotem badania organów ale w odrębnym postępowaniu.

Konkludując uznać należy, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach właściwie zastosował przepis art. 5 ust. 3b i ust. 5 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, co skutkowało uznaniem, że skarga kasacyjna nie była zasadna.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art.184 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji.