Wyrok z dnia 2019-06-12 sygn. I OSK 3907/18

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Sikorska (spr.) Sędziowie Sędzia NSA Mirosław Wincenciak Sędzia del. NSA Jacek Hyla po rozpoznaniu w dniu 12 czerwca 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 5 czerwca 2018 r., sygn. akt II SA/Lu 196/18 w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia [...] grudnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie specjalistycznych usług opiekuńczych uchyla zaskarżony wyrok i zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta R. z dnia [...] października 2017 r., nr [...].

Wyrokiem z 5 czerwca 2018 r., sygn. akt II SA/Lu 196/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę E. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z [...] grudnia 2017 r., nr [...],

w przedmiocie specjalistycznych usług opiekuńczych.

Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych:

Decyzją z [...] października 2017 r., Nr [...], Burmistrz Miasta R. zmienił z dniem [...] października 2017 r. decyzję własną z [...] lipca 2017 r., Nr [...], przyznającą świadczenie niepieniężne w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczonych dla K. D. w części dotyczącej wysokości odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze w sposób następujący: ze stawki 1,57 zł na 2,34 zł za 1 godzinę świadczonej usługi opiekuńczej. W uzasadnieniu wyjaśnił, że cenę specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala Ośrodek Pomocy Społecznej na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez Ośrodek Pomocy Społecznej z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania. W związku z powyższym Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w R. zarządzeniem [...] z [...] sierpnia 2017 r. zmienił koszt jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych z kwoty 1,57 zł na kwotę 2,34 zł, co uzasadniało następnie zmianę decyzji z [...] lipca 2017 r. przyznającej świadczenie w zakresie wysokości odpłatności za usługi począwszy od daty wydania decyzji zmieniającej tj. od [...] października 2017 r.

Decyzją z [...] grudnia 2017 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie, w wyniku rozpoznania odwołania E. B., utrzymało w mocy ww. decyzję Burmistrza Miasta R. W uzasadnieniu przytoczyło treść art. 50 ust. 2, ust. 4 i ust. 5 oraz art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769 ze zm.), dalej jako "u.p.s.". Przytoczyło również § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. z 2005 r. Nr 189 poz. 1598), "rozporządzenie z 22 września 2015 r.". Zgodnie z ww. przepisem cenę 1 godziny specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala Ośrodek Pomocy Społecznej, na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez Ośrodek Pomocy Społecznej z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania.

Zdaniem Kolegium, skoro zarządzeniem [...] z [...] sierpnia 2017 r. Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w R. zmienił cenę jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych - w przypadku strony z kwoty 1,57 zł na kwotę 2,34 zł (gdyż miesięczny dochód w przeliczeniu na osobę w rodzinie strony wyniósł 1 146,50 zł), to powstała również konieczność zwiększenia odpłatności za te usługi począwszy od wydania decyzji zmieniającej, tj. od [...] października 2017 r.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie E. B. domagała się uchylenia decyzji organów obu instancji, zarzucając ich wydanie z naruszeniem art. 163 k.p.a. i art. 106 ust. 5 u.p.s. Wskazała, że organy nie miały podstaw prawnych do podwyższenia odpłatności za przyznane jej usługi. Zdaniem skarżącej zarządzenie kierownika OPS nie jest przepisem prawa, który uzasadniałby zmianę ostatecznej decyzji w trybie art. 106 ust. 5 u.p.s.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Oddalając skargę Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wskazał, że decyzje organów obu instancji nie naruszają obowiązujących przepisów. Sąd ten zauważył, że kwestią sporną w niniejszej sprawie jest to, czy zarządzenie kierownika Ośrodka pomocy społecznej zmieniające cenę 1 godziny specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, stanowi zmianę przepisów prawa, o której mowa w art. 106 ust. 5 u.p.s., a w konsekwencji czy stanowi podstawę do zmiany ostatecznej decyzji przyznającej takie usługi. W ocenie Sądu pierwszej instancji prawidłowe jest stanowisko organu wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd ten przytoczył art. 50 u.p.s., przyznając rację skarżącej, że ustawodawca nieco odmiennie reguluje tryb i zasady przyznawania usług opiekuńczych (zwykłych) i specjalistycznych usług opiekuńczych (ust. 6 – w drodze uchwały rady gminy), a inaczej specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Sąd pierwszej instancji wskazał, że zasady przyznawania tych ostatnich świadczeń, w tym także zasady ustalania odpłatności za przyznane usługi, zgodnie z wolą ustawodawcy, podlegają uregulowaniu w rozporządzeniu właściwego ministra (ust. 7). W tym zakresie obowiązuje rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. z 2005 r. Nr 189 poz. 1598). Kwestię odpłatności za specjalistyczne usługi da osób z zaburzeniami psychicznymi określa przepis § 4 tego rozporządzenia. Zdaniem tego Sądu w świetle ww. przepisu odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej pomocy w tej formie, na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna, w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie (ust. 1). Cenę 1 godziny specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej, na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez ośrodek pomocy społecznej z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania (ust. 4).

Zdaniem Sądu pierwszej instancji z powyższego jednoznacznie wynika, że o wysokości ceny usług opiekuńczych decyduje ośrodek pomocy społecznej. Następnie Sąd ten omówił podstawę prawną funkcjonowania ośrodków pomocy społecznej, podnosząc, że kierownik ośrodka pomocy społecznej jest uprawniony, w ramach udzielonego mu pełnomocnictwa przez organ wykonawczy gminy (wójta, burmistrza, prezydenta), do decydowania o odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, świadczone przez dany ośrodek, na podstawie przytoczonego wyżej § 4 ust. 4 rozporządzenia. Przepis ten wprost nakazuje ośrodkom pomocy społecznej określanie ceny 1 godziny takich usług, a zatem faktycznie cenę tę określa kierownik tego ośrodka, działając w tym zakresie jako przedstawiciel gminy.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji zarządzenie wydane przez Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w R. z [...] sierpnia 2017 r., zmieniające na podstawie § 4 ust. 4 rozporządzenia z 22 stycznia 2015 r. opłatę za godzinę specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, uzasadniało wydanie zaskarżonej decyzji o zmianie - w trybie art. 106 ust. 5 u.p.s. - ostatecznej decyzji przyznającej skarżącej takie usługi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie podkreślił, że ustalenie takiej opłaty na podstawie § 4 ust. 4 rozporządzenia jest w istocie ustaleniem tej opłaty przez gminę. W związku z tym, niezależnie od tego jaką formę przyjmie (m.in. zarządzenia kierownika OPS), jest ono wiążące na obszarze właściwości danego ośrodka. Ma więc charakter prawno-kształtujący, gdyż bezpośrednio wpływa na wysokość odpłatności za specjalistyczne usługi. Wynika to wprost z § 4 ust. 5 rozporządzenia, który stanowi, że opłata za specjalistyczne usługi stanowi iloczyn ceny, o której mowa w ust. 4, wskaźnika odpłatności określonego w procentach, o którym mowa w ust. 3, oraz liczby godzin świadczonych usług w ciągu miesiąca. Zdaniem tego Sądu prawidłowo organy uznały, że po wydaniu ostatecznej decyzji z [...] lipca 2017 r. przyznającej skarżącej specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zmieniły się przepisy prawa w zakresie wysokości odpłatności za te usługi. Wysokość odpłatności za godzinę przyznanych usług została zatem wyliczona zgodnie z § 4 ust. 5 rozporządzenia z 22 stycznia 2015 r., jako iloczyn ceny ustalonej w zarządzeniu kierownika OPS w R. (2,31 zł) oraz wskaźnika odpłatności, określonego w tabeli zawartej w § 4 ust. 3, wynoszącego dla skarżącej 11 %, co nie jest kwestionowane.

Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że podstawą prawną wydania zaskarżonej decyzji nie była uchwała Rady Miejskiej w R. [...] z dnia [...] lipca 2017 r., a wiec kwestia ewentualnego powoływania tej uchwały przez organ przy wydawaniu decyzji nie podlega kontroli w niniejszej sprawie.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie skargę oddalił.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła skarżąca reprezentowana przez adwokata z urzędu, zaskarżając wyrok w całości. Domagała się uchylenia zaskarżonego orzeczenia w całości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenia kosztów postępowania. Nadto wniosła o rozpoznanie skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym.

Na zasadzie art. 174 pkt 1 p.p.s.a. zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie, podczas gdy z materiału akt sprawy nie wynika, aby zachodziły przesłanki wymienione w ww. naruszonym przepisie, które umożliwiałyby zmianę lub uchylenie decyzji na niekorzyść strony bez jej zgody.

W uzasadnieniu wskazała, że decyzja przewidziana w art. 106 ust. 5, wydana w związku z obligatoryjnymi przesłankami weryfikacji, ma charakter związany, a organ pomocowy nie korzysta przy jej wydaniu z żadnego marginesu swobody rozstrzygnięcia. Oprócz obligatoryjnych przypadków weryfikacji decyzji wydanych z zakresu pomocy społecznej występuje ich fakultatywne uchylenie lub zmiana. Przyczyną takich działań organu są okoliczności wymienione w art. 11, 12 i 107 ust. 5 u.p.s. Zmiana bądź uchylenie decyzji powinny być poprzedzone postępowaniem wyjaśniającym przyczyny weryfikacji oraz ustaleniem aktualnej sytuacji osoby lub rodziny. Ograniczenia wysokości lub rozmiaru świadczeń wymagają bowiem uwzględnienia sytuacji osób będących na utrzymaniu świadczeniobiorcy. Powyższe przesłanki uprawniają organ do wszczęcia postępowania w celu zmiany bądź uchylenia decyzji. Pomimo, że są to działania fakultatywne, organ powinien je podejmować, mając zwłaszcza na uwadze ograniczone środki przyznane na pomoc społeczną oraz osoby, którym odmówiono wsparcia, udzielając go tym, którzy nie potrafią go właściwie spożytkować. W uzasadnionych przypadkach organ może jednak zaniechać zmiany lub uchylenia decyzji, np. wtedy, gdy przyznane świadczenie ma znikomą wartość, mniejsza od wysokości kosztów postępowanie uruchomionego w celu weryfikacji decyzji. Ustawodawca uprawnia organ administracji do zmiany decyzji na korzyść strony bez jej zgody. Chodzi tu o zmianę, a nie o uchylenie aktu administracyjnego. Powstaje jednak pytanie o ocenę owej korzyści. Są sytuacje niebudzące wątpliwości, w których zmiana rozstrzygnięcia przynosi stronie oczywista korzyść, ale w niektórych przypadkach ocena może nie być tak jednoznaczna. W sytuacjach wątpliwych ocena korzyści powinna być pozostawiona stronie.

Odpowiedź na skargę kasacyjną nie została wniesiona.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna mogła być rozpatrzona na posiedzeniu niejawnym, gdyż po otrzymaniu odpisu skargi kasacyjnej Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie nie zażądało przeprowadzenia rozprawy.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1302), dalej "p.p.s.a.", Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. W przedmiotowej sprawie nie zachodzą przesłanki nieważności postępowania określone w art. 183 § 2 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny kontroluje więc zgodność zaskarżonego orzeczenia z prawem materialnym i procesowym w granicach skargi kasacyjnej.

Skarga kasacyjna jest uzasadniona.

Za trafny uznać należało podniesiony w niej zarzut naruszenia art. 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257), dalej u.p.s. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie.

Zgodnie z owym przepisem prawa decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody.

Decyzje zaskarżonej treści zostały podjęte na podstawie art. 50 ust. 2, ust. 4, ust. 5, ust. 7, art. 106 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, § 4 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. z 2005 r. Nr 189 poz. 1598), § 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2015 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1058) oraz Zarządzenia z dnia [...] sierpnia 2017 r. [...] Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w R. w sprawie ustalenia ceny godziny specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Z akt sprawy wynika, że decyzją z dnia [...] lipca 2017 r. Nr [...] organ pierwszej instancji przyznał pomoc niepieniężną w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi dla syna skarżącej - K. D. Odpłatność za 1 godzinę powyższych usług określono na 1,57 zł.

Kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w R., powołując się na § 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych, Zarządzeniem [...] z dnia [...] sierpnia 2017 r. zmienił koszt jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych z kwoty 1,57 zł na kwotę 2,34 zł.

Zgodnie z ustępem 4 ww. § 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r., cenę 1 godziny specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala Ośrodek Pomocy Społecznej, na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez Ośrodek Pomocy Społecznej z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania.

W związku z powyższym organ pierwszej instancji decyzją z dnia [...] października 2017 r. [...] zmienił z dniem [...] października 2017 r. decyzję własną z dnia [...] lipca 2017 r. Nr [...] przyznającą świadczenie niepieniężne w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczonych dla syna skarżącej - K. D. w części dotyczącej wysokości odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze w sposób następujący: ze stawki 1,57 zł na 2,34 zł za 1 godzinę świadczonej usługi opiekuńczej. Organ drugiej instancji powyższą decyzję utrzymał w mocy.

Trafnie podnosi skarżąca kasacyjnie, że organ nie mógł zmienić własnej decyzji ostatecznej w części dotyczącej wysokości odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze, działając na podstawie Zarządzenia [...] z dnia [...] sierpnia 2017 r. Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w R., którym to zarządzeniem organ ten zmienił koszt jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych.

Zauważyć należy, że jak wynika z art. 106 ust. 5 u.p.s., pierwszą sytuacją wyznaczającą dla organu obowiązek weryfikacji decyzji jest zmiana przepisów prawa. Chodzi tu o zmianę, uchylenie dotychczasowych lub uchwalenie nowych przepisów, ale przepisów powszechnie obowiązujących, które wywierają skutki wobec wydanych wcześniej aktów administracyjnych. Zgodnie z art. 87 Konstytucji RP, źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. (ust. 1). Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego. (ust. 2). Przepisy te, by stać się podstawą konkretnych działań organów administracji, muszą być należycie ogłoszone oraz muszą wejść w życie. Drugą przesłanką obligatoryjnej weryfikacji decyzji jest zmiana sytuacji dochodowej lub osobistej strony. Koresponduje ona z art. 109 u.p.s., nakładającym na osoby i rodziny korzystające ze świadczeń pomocy społecznej obowiązek niezwłocznego poinformowania organu, który przyznał świadczenie, o każdej zmianie ich sytuacji osobistej, dochodowej i majątkowej związanej z udzieleniem pomocy.

Trafnie zarzuca skarżąca kasacyjnie, że przepisy ww. Zarządzenia Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w R., którym organ ten zmienił koszt jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych z kwoty 1,57 zł na kwotę 2,34 zł, nie są przepisami prawa powszechnie obowiązującego.

Niezależnie od powyższego stwierdzić należy, że ww. Zarządzenie Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w R. zostało podjęte na podstawie regulacji prawnej (§ 4 ust. 4) zawartej w rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych podjętym na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 50 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z owym przepisem prawa, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych i kwalifikacje osób świadczących te usługi oraz warunki i tryb ustalania i pobierania opłat za specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi, jak również warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z tych opłat, ze względu na szczególne potrzeby osób korzystających z usług, uwzględniając sytuację materialną tych osób. Na podstawie ww. delegacji ustawowej w dniu 22 września 2015 r. Minister Polityki Społecznej wydał rozporządzenie w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych. W § 4 ust. 1 postanowił, że odpłatność za specjalistyczne usługi dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby wymagającej pomocy w tej formie, na wniosek osoby zainteresowanej lub jej opiekuna, w zależności od posiadanego dochodu na osobę w rodzinie. Przepis ten w ust. 4 stanowi, że cenę 1 godziny specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi ustala ośrodek pomocy społecznej, na podstawie analizy kosztów realizacji tego zadania lub wynika ona z umowy zawartej przez ośrodek pomocy społecznej z podmiotem przyjmującym zlecenie realizacji zadania.

Z przepisu art. 50 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej wynika, że to minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia miał określić, w drodze rozporządzenia, m.in. warunki i tryb ustalania i pobierania opłat za specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi, jak również warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z tych opłat. Tymczasem, w podjętym na podstawie art. 50 ust. 7 u.p.s. rozporządzeniu z dnia 22 września 2005 r. Minister Polityki Społecznej delegował przepisem § 4 ust. 4 przyznane mu uprawnienia w zakresie warunków i trybu ustalania i pobierania opłat za specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi ośrodkowi pomocy społecznej. Dalsze przekazanie owych kompetencji nie znajduje umocowania w art. 50 ust. 7 u.p.s., a ponadto jest sprzeczne z zasadami demokratycznego państwa prawnego. Zgodnie z art. 7 Konstytucji RP organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Konstytucja RP w art. 92 stanowi, że rozporządzenia są wydawane przez organy wskazane w Konstytucji, na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania. Upoważnienie powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. (ust. 1). Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi. (ust. 2).

Z powyższego wynika, że regulacja zawarta w § 4 ust. 4 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2015 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych została podjęta z przekroczeniem delegacji ustawowej zawartej w art. 50 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej a ponadto z naruszeniem art. 92 ust. 2 Konstytucji RP.

Sąd Administracyjny jest uprawniony - na podstawie art. 178 Konstytucji RP oraz art. 4 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (jt. Dz. U. z 20117 r. poz. 2188 ze zm.) - do odmowy zastosowania w sprawie aktu rangi podstawowej, a więc także rozporządzenia. Kierując się tą zasadą Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że Zarządzenie Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w R. [...] z dnia [...] sierpnia 2017 r. zmieniające koszt jednej godziny specjalistycznych usług opiekuńczych zostało podjęte z istotnym naruszeniem art. 50 ust. 7 u.p.s. w związku z czym nie mogło być podstawą zmiany decyzji organu pierwszej instancji z dnia [...] lipca 2017 r. Nr [...] przyznającej świadczenie niepieniężne w postaci specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczonych dla syna skarżącej - K. D. w części dotyczącej wysokości odpłatności za specjalistyczne usługi opiekuńcze ze stawki 1,57 zł na 2,34 zł za 1 godzinę świadczonej usługi opiekuńczej. Okoliczność powyższa uszła uwadze zarówno Sądu pierwszej instancji, jak i organu odwoławczego.

W tej sytuacji za zasadny uznać należało podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 106 ust. 5 u.p.s. przez błędne jego zastosowanie.

Mając na względzie wyżej zaprezentowaną argumentację, Naczelny Sąd Administracyjny, działając na podstawie art. 188 p.p.s.a., uwzględnił skargę kasacyjną, uchylając zaskarżony wyrok, zaś uznając, że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona, po rozpoznaniu skargi, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 106 ust. 5 i art. 50 ust. 7 u.p.s. w zw. z art. 135 p.p.s.a., uchylił zarówno zaskarżoną decyzję, jak i poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.

Rozpoznając ponownie sprawę organy winny uwzględnić wyżej wskazaną argumentację i dopiero wówczas ocenić istnienie podstaw do zmiany ww. decyzji własnej z dnia [...] lipca 2017 r.