Wyrok z dnia 2019-07-03 sygn. II SA/Rz 432/19
Numer BOS: 399342
Data orzeczenia: 2019-07-03
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Sędziowie: Elżbieta Mazur-Selwa , Ewa Partyka (przewodniczący), Magdalena Józefczyk. (sprawozdawca)
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Opieka naprzemienna w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci
- Powaga rzeczy ugodzonej (rei transactae)
- Brak swobody organu w zakresie podziału świadczenia wychowawczego w razie opieki naprzemiennej nad dzieckiem
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący SWSA Ewa Partyka Sędziowie WSA Magdalena Józefczyk /spr./ WSA Elżbieta Mazur - Selwa Protokolant specjalista Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lipca 2019 r. sprawy ze skargi T. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia wychowawczego -skargę oddala-
UZASADNIENIE
Przedmiotem kontroli Sądu jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (dalej: "SKO", "Kolegium", "organ odwoławczy" lub "organ II instancji") z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Wójta Gminy [...] (dalej: "Wójt" lub "organ I instancji") z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...], wydaną w przedmiocie świadczenia wychowawczego. W podstawie prawnej organ powołał art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 z późn zm.) – dalej: "K.p.a." oraz art. 5 ust. 2a ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2134 z późn. zm.) – dalej: "u.p.p.". Wydanie decyzji poprzedzało postępowanie administracyjne o następującym przebiegu: W dniu 30 listopada 2017 r. TG (dalej: "skarżący") zwrócił się do Wójta Gminy [...] o przyznania świadczenia wychowawczego na rzecz jego syna – DG, ur. 11 września 2008 r., w okresie od 1 października 2017 r. do 30 września 2018 r. Decyzją z dnia [...] stycznia 2018 r. nr [...] Wójt Gminy [...] przyznał skarżącemu wnioskowane świadczenie wychowawcze w wysokości 250 zł miesięcznie na okres od 1 listopada 2017 r. do 30 września 2018 r. Organ podał, że z treści dokumentów przedstawionych przez skarżącego wynikało, iż wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim DG zostało powierzone obydwojgu rodzicom, przy czym obowiązek alimentacyjny ciąży na jego ojcu. Skarżący sprawuje opiekę nad synem w porównywalnych i powtarzających się okresami, a zatem sprawuje opiekę naprzemienną. W związku z powyższym świadczenie wychowawcze zostało przyznane, w oparciu o art. 49 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 2a u.p.p., w wysokości 250 zł miesięcznie. Uwzględniając odwołanie skarżącego, decyzją z dnia [...] marca 2018 r. nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] uchyliło opisaną wyżej decyzję i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. W ocenie organu odwoławczego, opiekę naprzemienną należy wiązać z sytuacją, w której z orzeczenia sądu wynika, iż rodzice rozwiedzeni lub żyjący w separacji lub żyjący w rozłączeniu sprawują opiekę nad wspólnym dzieckiem na przemian, w mniej więcej równych, powtarzających się i następujących po sobie okresach, a ponadto obydwojgu rodzicom pozostawiono władzę rodzicielską. Badanie przez organ administracji sprawy faktycznego sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej, utrzymywania kontaktów z dzieckiem, miejsca pobytu dziecka i wywiązywania się z obowiązku alimentacyjnego nie zastępuje natomiast wymaganego przez ustawę orzeczenia sądu. Decyzją z dnia [...] kwietnia 2018 r. nr [...], Wójt Gminy [...] odmówił przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego na rzecz jego syna – DG. Organ I instancji wskazując na uzasadnienie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 listopada 2017 r. nr I OSK 1046/17 oraz uzasadnienie decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] marca 2018 r., podniósł, że w opisywanej sprawie nie zostały spełnione ustawowe przesłanki warunkujące możliwość przyznania skarżącemu wnioskowanego świadczenia. Po rozpatrzeniu odwołania skarżącego, decyzją z dnia [...] czerwca 2018 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Rzeszowie uchyliło opisaną wyżej decyzję z dnia 10 kwietnia 2018 r. i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Zdaniem organu odwoławczego, organ I instancji wywiódł błędne wnioski z przywołanego orzeczenia NSA, gdyż dowodem co do zaistnienia opieki naprzemiennej nie musi być dowód urzędowy w rozumieniu art. 76 § 1 i 3 K.p.a. Istotne jest natomiast, by opieka naprzemienna obojga rozwiedzionych rodziców była "zgodna z orzeczeniem sądu". Nie może zatem zaistnieć wbrew orzeczeniu sadu powszechnego, np. pozbawiającego ubiegającego się o świadczenie wychowawcze władzy rodzicielskiej, bądź ustanawiającego zakaz kontaktów tego rodzica z małoletnim dzieckiem. W ocenie Kolegium błędne jest tym samym stanowisko, że tylko wówczas dziecko pozostaje pod opieką naprzemienną, zgodnie z orzeczeniem sądu, jeżeli zwrot "opieka naprzemienna" znajduje się wprost w sentencji orzeczenia sądu. Decyzją z dnia [...] sierpnia 2018 r. nr [...], Wójt Gminy [...] ponownie odmówił przyznania skarżącemu wnioskowanego świadczenia wychowawczego. Organ I instancji podniósł, że w dniu 19 lipca 2018 r. przeprowadzono wywiad środowiskowy, na podstawie którego ustalono, iż porozumienie w przedmiocie kontaktów z małoletnim, jakie zawarł skarżący z matką dziecka, jest przestrzegane przez obojga rodziców. Zgodnie zaś z wyrokiem Sądu Okręgowego w [...] z dnia [...] czerwca 2011 r. [...], DG ma ustalone miejsce pobytu przy matce. Organ I instancji podniósł, że nie kwestionuje faktu opieki sprawowanej przez skarżącego na dzieckiem, niemniej nie stanowi ona opieki naprzemiennej w rozumieniu art. 5 ust. 2a u.p.p., gdyż dziecko zgodnie z orzeczeniem sądu powszechnego zamieszkuje z jednym z rodziców – matką, a drugi rodzić – ojciec, ma jedynie ustalone w określonym wymiarze i okresie kontakty z dzieckiem. Uwzględniając odwołanie skarżącego, decyzją z dnia [...] października 2018 r. nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] uchyliło decyzję Wójta z dnia [...] sierpnia 2018 r. i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Organ odwoławczy powtórzył stanowisko wyrażone w poprzednio wydanej decyzji kasacyjnej, że dowodem co do zaistnienia opieki naprzemiennej nie musi być dowód urzędowy w rozumieniu art. 76 § 1 i 3 K.p.a. Istotne jest natomiast, by opieka naprzemienna obojga rozwiedzionych rodziców była "zgodna z orzeczeniem sądu". Błędne jest tym samym stanowisko, że tylko wówczas dziecko pozostaje pod opieką naprzemienną, zgodnie z orzeczeniem sądu, jeżeli zwrot "opieka naprzemienna" znajduje się wprost w sentencji orzeczenia sądu. Kolegium zauważyło, że przed 1 kwietnia 2016 r., tj. przed dniem wejścia w życie u.p.p., brak było podstaw prawnych, aby sąd powszechny użył sformułowania "opieka naprzemienna" w sentencji wyroku orzekającego rozwód małżeństwa lub separację, względnie w orzeczeniu lub ugodzie zawartej przed sądem rodzinnym, regulującym sposób wykonywania władzy rodzicielskiej, bądź ustalającej kontralty rodziców z małoletnimi dziećmi. Pojęcia tego nie znała bowiem ani ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 682 z późn. zm.), ani ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1360 z późn. zm.). Rzeczą organu I instancji było zatem zebranie i ocena materiału dowodowego w aspekcie zaistnienia przesłanek określonych w art. 5 ust. 2a u.p.p., w tym odniesiecie się do ustaleń wywiadu środowiskowego i faktycznego sposobu sprawowania opieki nad małoletnim DG. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, decyzją z dnia [...] stycznia 2019 r. nr [...] Wójt Gminy [...] przyznał skarżącemu świadczenie wychowawcze na rzecz jego dziecka – DG, ur. 11 września 2008 r., w wysokości 250 zł miesięcznie na okres od 1 listopada 2017 r. do 30 września 2018 r. W podstawie prawnej organ wskazał art. 2 pkt 11 i 16, art. 4, art. 5, art. 10 ust. 2, art. 13, art. 18, art. 27 ust. 3, art. 28, art. 49 i art. 49 u.p.p., rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 2017 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (Dz.U. z 2017r. poz. 1465) oraz art. 104 i art. 107 K.p.a. Uzasadniając wydane rozstrzygnięcie organ I instancji podał, że wyrokiem z dnia [...] czerwca 2011 r. [...] Sąd Okręgowy w [...] orzekł rozwód małżeństwa skarżącego, powierzając wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem DG matce AG. Sąd zobowiązał obydwoje rodziców do przyczyniania się do kosztów utrzymania małoletniego dziecka i zasądził od skarżącego alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie. Jednocześnie w wyroku Sąd ustalił kontakty skarżącego z DG. Na podstawie porozumienia z dnia 13 kwietnia 2017 r., zawartego przez skarżącego z AG, zmianie uległy postanowienia punktu III ww. wyroku, poprzez ustalenie, że rodzice będą sprawować naprzemienną opiekę nad dzieckiem, tj. w porównywalnych i powtarzających się okresach. Postanowieniem z dnia [...] maja 2017 r. [...] Sąd Rejonowy w [...] zatwierdził opisaną wyżej ugodę, nadając jednocześnie klauzulę jej wykonalności. Przeprowadzony wywiad środowiskowy pozwolił ustalić, że skarżący realizuje ustalenia zawartego porozumienia, DG posiada w domu ojca swój pokój, odzież, obuwie, książki, przybory szkolne, komputer, tablet, rower, deskę elektryczną, chomika i telefon opłacany przez ojca, a zatem – w ocenie organu I instancji – skarżący stara się zapewnić synowi jak najlepsze warunki do nauki i rozwoju. Zdaniem Wójta, zawarta przed sądem powszechnym ugoda regulująca kwestię szczegółowej opieki nad dziećmi rozwiedzionych małżonków nie wyklucza możliwości faktycznego sprawowania opieki naprzemiennej nad dzieckiem. Ugodę taką powinno się traktować jak orzeczenie sądu w rozumieniu art. 2 pkt 16 oraz art. 5 ust. 2a u.p.p. W realiach opisywanej sprawy uznać zatem należało to, że skarżący sprawuje opiekę naprzemienną nad swoim synem, a w konsekwencji uwzględnić jego wniosek i przyznać wnioskowane świadczenie wychowawcze, niemniej z uwagi na sprawowanie opieki naprzemiennej – ustalić jego wysokość na 250 zł miesięcznie. TG wniósł odwołanie od tej decyzji, zarzucając wydanie jej z naruszeniem: 1. art. 7, art. 8, art. 9, art. 10, art. 77 § 1 i art. 79 K.p.a. poprzez wadliwe ustalenie stanu faktycznego sprawy; 2. art. 5 ust. 2a i art. 2 pkt 16u.p.p. poprzez ich błędną wykładnię, 3. art. 2 i art. 32 Konstytucji RP poprzez rozpatrzenie sprawy w sposób naruszający zasady demokratycznego państwa prawnego oraz zasady równości wobec prawa. Odwołujący się podniósł, że dziecko może mieć tylko jedno miejsce zamieszkania, co wynika z uregulowań art. 25 – art. 28 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.) – dalej: "K.c.". Wskazane uregulowania oraz przepis art. 2 pkt 16 u.p.p. nie wiążą natomiast możliwości zaliczenia dziecka pozostającego pod opieka naprzemienną do rodziny, z miejscem zamieszkania dziecka w rozumieniu K.c. W takiej sytuacji nie ma natomiast przeszkód do zaliczenia dziecka jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców na potrzeby rozpatrzenia sprawy o przyznanie świadczenia wychowawczego, przy czym przepisy u.p.p., jak słusznie wskazało Kolegium, świadczenie wychowawcze jest świadczeniem niepodzielnym i nie mogło zostać przyznane skarżącemu w wysokości 250 zł miesięcznie. W ocenie odwołującego się zaskarżona decyzja nie zawiera obiektywnych ustaleń oraz wszechstronnej i przekonującej analizy sprawy pod kątem wysokości świadczenia wychowawczego przysługującego mu na syna, zaś uchylenie się organu od wskazanej oceny narusza art. 7, art. 77 § 1, art. 80 oraz art. 107 § 3 K.p.a. Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję wydaną z upoważnienia Wójta Gminy [...] w przedmiocie przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego na dziecko: DG, ur. 11 września 2008 r., w wysokości 250 zł miesięcznie, na okres od 1 listopada 2017 r. do 30 września 2018 r. W ocenie organu odwoławczego, w uwarunkowaniach opisywanej sprawy bezsporne pozostaje, iż ojciec dziecka wraz z jego matką sprawują nad nim opiekę naprzemienną. Okoliczność sprawowania naprzemiennej opieki nad dzieckiem nie jest zresztą przez odwołującego się kwestionowana, bowiem sam jednoznacznie stwierdza w odwołaniu, iż jego syn DG spędza u ojca tyle samo czasu co u matki, oboje rodzice w czasie gdy dziecko z nimi przebywa wykonują nad nim władzę rodzicielską, oboje także alimentują dziecko w szerokim tego słowa rozumieniu. Ustalone w ugodzie okresy sprawowania opieki nad dzieckiem są w ocenie Kolegium porównywalne i realizowane w powtarzających się okresach. Organ odwoławczy podniósł, że w świetle powyższego podniesiony zarzut naruszenia przepisów procesowych uznać należało za chybiony. Kwestia dokonania dostatecznych ustaleń pod kątem wysokości świadczenia wychowawczego przysługującego odwołującemu się na syna nie leży natomiast w sferze ustaleń faktycznych, lecz wynika wprost z przepisów u.p.p. Stosownie bowiem do treści art. 5 ust. 2a u.p.p., w przypadku sprawowania opieki naprzemiennej sprawowanej w porównywalnych i powtarzających się okresach świadczenie wychowawcze ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego. Zdaniem organu odwoławczego chybiona jest zatem teza, iż świadczenie wychowawcze jest świadczeniem niepodzielnym, skoro w przypadku określonym w art. 5 ust. 2a u.p.p. taki podział świadczenia następuje. Bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność czy matka dziecka wystąpiła o przyznanie świadczenia wychowawczego. W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, TG wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania. Powtarzając zarzuty sformułowane we wniesionym odwołaniu skarżący zarzucił dodatkowo, że w toku postepowania błędnie przyjęto, iż nie sprawuje on faktycznej opieki nad synem. Skarżący podkreślił, że małoletni ma u niego miejsce pobytu, skarżący w czasie pobytu syna w całości wykonuje nad ni władzę rodzicielską, a wraz z matką małoletniego alimentują go w szerokim tego słowa znaczeniu. Zaskarżona decyzja nie zawiera obiektywnych ustaleń oraz wszechstronnej i przekonującej analizy sprawy pod kątem rozważenia, czy w realiach opisywanej sprawy można mówić o wykonywaniu faktycznej opieki nad małoletnim DG w kontekście wyroku rozwodowego, a także twierdzeń skarżącego z tym związanych. Skarżący podkreślił ponadto, ze skoro wykonuje faktyczną opiekę nad małoletnim synem, to winien otrzymać świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł miesięcznie. Tym bardziej, że matka dziecka nie wystąpiła o przyznanie tego rodzaju świadczenia. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczas zajęte stanowisko. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Sąd administracyjny sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, co wynika z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2107 z późn. zm.). Zakres tej kontroli wyznacza art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302 z późn. zm.) –dalej: "P.p.s.a.". Stosownie do tego przepisu sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. W myśl art. 145 § 1 P.p.s.a., Sąd zobligowany jest do uchylenia decyzji bądź postanowienia lub stwierdzenia ich nieważności, ewentualnie niezgodności z prawem, gdy dotknięte są one naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeśli miało ono istotny wpływ na wynik sprawy, lub zachodzą przyczyny stwierdzenia nieważności decyzji wymienione w art. 156 K.p.a. lub innych przepisach. W myśl art. 151 P.p.s.a. w razie nieuwzględnienia skargi w całości albo w części Sąd oddala skargę odpowiednio w całości albo w części. Poddawszy zaskarżoną decyzję ocenie legalności w granicach wyznaczonych wyżej powołanymi przepisami Sąd doszedł do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Stan faktyczny ustalony przez organy nie budzi wątpliwości po stronie Sądu i może stanowić podstawę do poddania zaskarżonej decyzji kontroli jej legalności. Zaskarżoną decyzją z dnia [...] lutego 2019 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję Wójta Gminy [...] w przedmiocie przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego w wysokości 250 zł miesięcznie na rzecz jego dziecka DG. Organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji, że skarżący sprawuje opiekę naprzemienną nad małoletnim synem, a w konsekwencji przyznał świadczenie wychowawcze w kwocie 250 zł. W opisywanej sprawie jest okolicznością bezsporną to, że prawomocnym wyrokiem z dnia [...] czerwca 2011 r. [...] Sąd Okręgowy w [...] orzekł rozwód małżeństwa skarżącego, powierzając wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem DG matce AG. Sąd zobowiązał obydwoje rodziców do przyczyniania się do kosztów utrzymania małoletniego dziecka i zasądził od skarżącego alimenty w kwocie 600 zł miesięcznie, ustalając jednocześnie sposób kontaktów skarżącego z synem. W dniu 13 kwietnia 2017 r. skarżący zawarł porozumienie z matką dziecka w przedmiocie zmiany ustalanych ww. wyrokiem kontaktów z synem, poprzez ustalenie, że rodzice będą sprawować naprzemienną opiekę nad dzieckiem, tj. w porównywalnych i powtarzających się okresach. Postanowieniem z dnia [...] maja 2017 r. [...] Sąd Rejonowy w [...] zatwierdził opisaną wyżej ugodę, nadając jednocześnie klauzulę jej wykonalności. Nie jest również kwestionowane przez strony postępowania, że skarżący wywiązuje się z zawartego porozumienia, co zdaniem Sądu znalazło odzwierciedlenie w kwestionariuszu wywiadu środowiskowego, przeprowadzonego w dniu 19 lipca 2018 r. w miejscu zamieszkania skarżącego. Zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 1 u.p.p., w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji, świadczenie wychowawcze przysługuje matce albo ojcu, jeżeli dziecko wspólnie zamieszkuje i pozostaje na utrzymaniu matki albo ojca, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 2a. Stosownie zaś do art. 5 ust. 2a u.p.p., w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, kwotę świadczenia wychowawczego ustala się każdemu z rodziców w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego. Natomiast w myśl art. 2 pkt 16 u.p.p., gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji, lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, dziecko zalicza się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców. Wskazać należy, że w przepisie art. 5 ust. 2a u.p.p. ustawodawca sam wyjaśnia pojęcie "opieki naprzemiennej", wskazując, że chodzi tu o opiekę sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach. Przez opiekę naprzemienną należy rozumieć opiekę sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, nie uzależniają takiej opieki od określenia, że dziecko będzie miało dwa miejsca zamieszkania. Dla zaistnienia opieki naprzemiennej nie ma znaczenia określenie miejsca zamieszkania przy jednym z rodziców. Ustalenie miejsca pobytu dziecka jest konsekwencją normy zawartej w art. 28 Kodeksu cywilnego, który stanowi, że można mieć tylko jedno miejsce zamieszkania (zob. wyroki WSA w Bydgoszczy z dnia 14 lutego 2019 r. II SA/Bk 741/18, WSA w Olsztynie z dnia 12 lutego 2019 r. II SA/Ol 35/19, WSA w Szczecinie z dnia 8 listopada 2018 r. II SA/Sz 896/19 – dostępne na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl). Sąd w pełni podziela również pogląd wyrażony przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 15 grudnia 2017 r. II SA/Gl 678/17, że u.p.p. nie zawiera definicji opieki naprzemiennej, a skoro definicji tej nie zawierają również przepisy K.r.o., konieczne jest sięgnięcie do regulacji zawartych w Kodeksie postępowania cywilnego, w tym do art. 59822, w którym jest mowa o "orzeczeniu, w którym sąd określił, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach". W powyższym wyroku Sąd wskazał, że "z uwagi na zasadę jednolitości systemu prawa, regulację tę należy odnieść do pojęcia opieki naprzemiennej, zastosowanego w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W związku z tym - opieka naprzemienna obydwojga rodziców wynika z określenia w orzeczeniu sądu, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach. Dodać przy tym należało, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, w tym art. 7562 § 2, w sposób nie budzący wątpliwości, odróżniają "ustalenie, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach" od "uregulowania sposobu kontaktów z dzieckiem". Powoduje to, że nie może być wątpliwości, iż uregulowanie sposobu kontaktów z dzieckiem nie może być utożsamiane z wprowadzeniem opieki naprzemiennej, wynikającym z określenia w orzeczeniu sądu, że dziecko będzie mieszkać z każdym z rodziców w powtarzających się okresach.". Wymaga podkreślenia, że ugoda zawarta przed sądem ma moc wyroku sądowego. Stanowi ona tytuł egzekucyjny, który po zatwierdzeniu przez sąd przez nadanie klauzuli wykonalności może być realizowany w postępowaniu egzekucyjnym (art. 777 § 1 pkt 1 K.p.c.). Ugoda jest zakończeniem sporu alternatywnym w stosunku do orzeczenia sądowego (por. K. Skiepko, Komentarz do spraw o podział majątku wspólnego małżonków, LexisNexis 2013). W przypadku zawarcia ugody nie zachodzi powaga rzeczy osądzonej, ale ugoda sądowa jest skuteczna i wiąże strony, dopóki nie zostanie prawnie podważona (zob. wyrok SN z dnia 13 października 1972 r., III PRN 66/72). Zawarta ugoda absolutnie nie wyklucza możliwości faktycznego sprawowania opieki naprzemiennej nad dzieckiem skarżącego przez oboje rodziców, a wręcz przeciwnie. Automatyczne czynienie zaś założenia, że z opieką naprzemienną mamy do czynienia tylko wówczas, gdy tak wprost orzekł sąd, byłoby nieracjonalne i niesprawiedliwe wobec rodziców, którzy sami ustalili taką opiekę w formie ugody zawartej przed sądem. Przyjęcie takiej logiki byłoby swoistym premiowaniem rodziców, którzy nie potrafią się porozumieć co do opieki nad dziećmi, w stosunku do tych rodziców, którzy są w stanie to uczynić. Takie zaś postępowanie jest w ocenie Sądu niedopuszczalne, a wręcz godzi w podstawową zasadę równości wobec prawa (zob. wyrok WSA w Olsztynie z dnia 4 stycznia 2017 r. II SA/Ol 1326/16 – dostępny na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl). Mając na uwadze powyższe Sąd stwierdza, że rozstrzygające sprawę organy słusznie uznały, iż w realiach opisywanej sprawy skarżący oraz matka dziecka sprawują nad nim opiekę naprzemienną, o której mowa w art. 2 pkt 16 w zw. z art. 5 ust. 2a u.p.p. Ugoda zawarta przez skarżącego z matką małoletniego, zatwierdzona postanowieniem Sądu Rejonowego w [...] z dnia [...] maja 2017 r. jest bowiem równoznaczna z orzeczeniem sądu w rozumieniu ww. regulacji. Natomiast przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, iż skarżący dotrzymuje warunków zatwierdzonej ugody. W tym stanie rzeczy zasadnie organ I instancji przyznał skarżącemu świadczenie wychowawcze w wysokości 250 zł miesięcznie, a organ odwoławczy decyzję te utrzymał w mocy. Nie znajdują przy tym potwierdzenia zarzuty skarżącego o wadliwym ustaleniu stanu faktycznego przez rozstrzygające sprawę organy, bowiem jak już wskazano, ustalenia organów były w ocenie Sądu zupełnie wystarczające do wydania decyzji, a uzasadnienie tak zaskarżonej decyzji, jak i decyzji organu I instancji opowiadają wymaganiom stawianym art. 107 § 3 K.p.a. Organy formułując uzasadnienie faktyczne i prawne wyjaśniły w sposób klarowny dlaczego skarżącemu przyznano świadczenie wychowawcze w wysokości 250 zł miesięcznie. Nie są zrozumiałe twierdzenia skarżącego, że świadczenie wychowawcze jest świadczeniem niepodzielnym, skoro z art. 5 ust. 2a u.p.p. wynika wprost, iż świadczenie to, w przypadku sprawowania opieki naprzemiennej, przysługuje rodzicowi dziecka "w wysokości połowy kwoty przysługującego za dany miesiąc świadczenia wychowawczego". Regulacja ta nie pozostawia uznaniu organów administracji wysokości przyznanego świadczenia, a wręcz przeciwnie – nakłada na nie obowiązek przyznania go takiej a nie innej wysokości. Również okoliczność niewystąpienia przez drugiego z rodziców z wnioskiem o przyznanie świadczenia wychowawczego pozostaje bez wpływu na sposób rozpatrzenia niniejszej sprawy, bowiem żaden przepis prawa nie przewiduje zwiększenia kwoty świadczenia wychowawczego do jego pełnej wysokości, w przypadku gdy jeden z rodziców sprawujący opiekę naprzemienną zrezygnował z możliwości uzyskani świadczenia wychowawczego. Również ta kwestia została szczegółowo wyjaśniona przez organy. W związku z powyższym, działając na podstawie art. 151 P.p.s.a., Sąd skargę oddalił. |
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).