Wyrok z dnia 1963-06-14 sygn. C 389/49

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt III CR 70/63

WYROK Z DNIA 14 CZERWCA 1963 R.

Okoliczność, że ojciec dzieci jest dłużnikiem innej osoby, nie pozbawia dzieci prawa dochodzenia alimentów od ojca. Mają one interes prawny w uzyskaniu wyroku zasądzającego alimenty, aby móc egzekwować swoją należność i partycypować w podziale funduszów uzyskanych w drodze egzekucji w zbiegu z innymi wierzycielami.

Przewodniczący: sędzia K. Lipiński. Sędziowie: J. Ignatowicz, Z. Wasilkowska (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa Walerii Z. w imieniu własnym i małoletnich dzieci K., R. i A. Z. przeciwko F. Z. o alimenty, na skutek rewizji nadzwyczajnej Prokuratora Generalnego PRL od wyroku zaocznego Sądu Powiatowego w N. z dnia 16 października 1958 r.,

1. zmienił zaskarżony wyrok w części zasądzającej od pozwanego F. Z. na rzecz powódki W. Z. 54.000 zł z odsetkami i powództwo w tej części oddalił;
2. uchylił zaskarżony wyrok w pozostałej części i sprawę w tym zakresie przekazał Sądowi Powiatowemu w N. do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Wyrokiem zaocznym z dnia 16.X.1958 r. Sąd Powiatowy zasądził od pozwanego F. Z. na rzecz małoletnich powodów K., R. i A. Z. do rąk ich matki, W. Z., alimenty po 300 zł miesięcznie dla każdego, poczynając od dnia 14.VIII.1958 r., oraz na rzecz powódki W. Z. kwotę 54.000 zł z odsetkami tytułem roszczenia zwrotnego, opartego na art. 122 k.z.

Od powyższego prawomocnego wyroku wniósł z urzędu rewizję nadzwyczajną Prokurator Generalny PRL z wnioskiem o jego zmianę i oddalenie powództwa. Skarżący zarzuca naruszenie art. 345 k.p.c. oraz interesu Państwa Ludowego przez uwzględnienie żądań pozwu dochodzonych w procesie fikcyjnym.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Jak wynika z załączonych do rewizji nadzwyczajnej akt Sądu Powiatowego w N. II Kp (...), pozwany F. Z. został skazany prawomocnym wyrokiem karnym za przestępstwo z art. 276 k.k., popełnione w ten sposób, że w lipcu 1958 r., będąc dłużnikiem Przedsiębiorstwa (…) w T., zaciągnął za pośrednictwem swej żony W. Z. pozorne zobowiązanie, że posiada zaległości w płaceniu na utrzymanie trojga swych małoletnich dzieci (powodów) i że powstałą z tego tytułu należnością fikcyjną obciążył nieruchomość stanowiącą jego własność, na skutek czego stał się niewypłacalnym dłużnikiem wymienionego Przedsiębiorstwa. Tym samym wyrokiem prawomocnym powódka Waleria Z. została skazana za popełnienie przestępstwa z art. 278 k.k., polegającego na tym, że pomogła swojemu mężowi (pozwanemu) w czynnościach zmierzających do upozorowania niewypłacalności jego długu wobec wymienionego wyżej Przedsiębiorstwa.

Ustalenia prawomocnego wyroku karnego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd cywilny z mocy art. 7 k.p.c. W tej sytuacji należy uznać, że rzekoma wierzytelność Walerii Z. w kwocie 54.000 w stosunku do Franciszka Z. nie istniała w dacie wytoczenia powództwa, wyrok zatem w powyższej części, jako dotyczący należności fikcyjnej, nie może być utrzymany w mocy. Wydanie wyroku w tej części narusza istotne przepisy prawa i interes Państwa Ludowego, co czyni usprawiedliwionym wniosek rewizji nadzwyczajnej o jego zmianę w omawianym zakresie i oddalenie powództwa.

Inaczej przedstawia się sytuacja, gdy chodzi o zasądzenie bieżących alimentów na rzecz małoletnich powodów. Powodowie ci mają roszczenie alimentacyjne do ojca, jako obowiązanego z mocy ustawy do łożenia na ich utrzymanie i wychowanie. Okoliczność, że ojciec (pozwany) jest dłużnikiem innej osoby, nie pozbawia dzieci prawa dochodzenia alimentów od ojca. Mają one interes prawny w uzyskaniu wyroku zasądzającego alimenty, aby móc egzekwować swoją należność i partycypować w podziale funduszów uzyskanych drogą egzekucji w zbiegu z innymi wierzycielami.

Dlatego też, wbrew stanowisku rewizji nadzwyczajnej, nie zachodzą przesłanki do zmiany wyroku i oddalenia powództwa w stosunku do małoletnich powodów. Niemniej jednak należało w tej części zaskarżony wyrok uchylić. Nie jest bowiem wyłączone, że powodom nie przysługują alimenty w wysokości zasądzonej albo też od daty wskazanej w sentencji zaskarżonego wyroku. W szczególności z wyjaśnień pozwanego składanych w sprawie karnej wynikałoby, że jeszcze po 1958 r. dawał on na utrzymanie rodziny około 1.000 zł miesięcznie. Ponieważ Sąd Powiatowy, wydając wyrok zaoczny, nie wyjaśnił ani możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, ani też kwestii, w jakiej części pozwany pokrył i pokrywa dobrowolnie swoje zobowiązania alimentacyjne, przeto dla braku należytych ustaleń wyrok w omawianym zakresie podlega uchyleniu, a sprawa - przekazaniu Sądowi Powiatowemu do ponownego rozpoznania.

Z tych przyczyn i na zasadzie art. 396-399 k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.