Postanowienie z dnia 2009-11-26 sygn. I CZ 72/09
Numer BOS: 25568
Data orzeczenia: 2009-11-26
Rodzaj organu orzekającego: Sąd Najwyższy
Sędziowie: Barbara Myszka SSN (autor uzasadnienia, przewodniczący, sprawozdawca), Grzegorz Misiurek SSN, Mirosław Bączyk SSN
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
Sygn. akt I CZ 72/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Postanowienie sądu drugiej instancji w sprawie o wpis roszczenia o przeniesienie użytkowania wieczystego jest postanowieniem co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie, od którego przysługuje skarga kasacyjna.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Barbara Myszka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Mirosław Bączyk
SSN Grzegorz Misiurek
w sprawie z wniosku G. T. Spółki z o.o.
przy uczestnictwie Parafii Ewangelicko – Augsburskiej i Miasta Stołecznego
Warszawy
o wpis w dziale III księgi wieczystej,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia wnioskodawcy
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 6 maja 2009 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 6 maja 2009 r. Sąd Okręgowy odrzucił, jako niedopuszczalną, skargę kasacyjną wnioskodawczyni od postanowienia z dnia 25 listopada 2008 r., którym Sąd ten zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w W. z dnia 4 lipca 2008 r., uchylił wpis dokonany w dniu 5 września 2007 r. w dziale III księgi wieczystej nr … i oddalił wniosek o dokonanie – na podstawie umowy przedwstępnej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego z dnia 14 listopada 2006 r. – wpisu roszczenia o zawarcie umowy przyrzeczonej.
W uzasadnieniu Sąd Okręgowy stwierdził, że, zgodnie z art. 5191 § 1 k.p.c., w postępowaniu wieczystoksięgowym skarga kasacyjna przysługuje od wydanych przez sąd drugiej instancji postanowień co do istoty sprawy, kończących postępowanie w sprawie. Sprawa niniejsza dotyczyła natomiast wpisu w księdze wieczystej roszczenia wynikającego z umowy przedwstępnej sprzedaży prawa użytkowania wieczystego, który może być uznany jedynie za orzeczenie w określonej kwestii wpadkowej, a nie za orzeczenie kończące postępowanie w sprawie (art. 3986 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.).
W zażaleniu na to postanowienie wnioskodawczyni zarzuciła Sądowi Okręgowemu naruszenie przepisów: art. 5191 § 1 k.p.c. przez przyjęcie, że postanowienie sądu drugiej instancji zmieniające postanowienie o wpisie w dziale III księgi wieczystej roszczenia o zawarcie umowy sprzedaży prawa użytkowania wieczystego, wynikającego z umowy przedwstępnej, nie jest postanowieniem co do istoty sprawy, i art. 3986 § 2 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. przez odrzucenie wniesionej skargi kasacyjnej, mimo że nie może być ona uznana za niedopuszczalną. W konkluzji żaląca wnosiła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zasadność zażalenia uzależniona jest od rozstrzygnięcia kwestii, czy postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 25 listopada 2008 r. jest postanowieniem co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie w rozumieniu art. 5191 § 1 k.p.c.
Sąd Okręgowy, powołując się na pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w postanowieniu z dnia 10 maja 2002 r., III CKN 1289/00 (niepubl.), stanął na stanowisku, że postanowienie z dnia 25 listopada 2008 r. dotyczy jedynie określonej kwestii wpadkowej i dlatego nie może być uznane za kończące postępowanie w sprawie. Uszło jednak uwagi Sądu Okręgowego, że powołane postanowienie Sądu Najwyższego zapadło w odmiennym stanie prawnym, na co zwrócił już uwagę Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 541/03 (OSNC 2005, nr 6, poz. 112). Kwestia charakteru postanowienia z dnia z dnia 25 listopada 2008 r. wymagała zatem rozważenia w świetle aktualnego stanu prawnego.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm. – dalej: „u.k.w.h.”), w księdze wieczystej – w wypadkach przewidzianych w przepisach ustawowych – mogą być ujawniane nie tylko prawa rzeczowe, lecz także prawa osobiste i roszczenia, w tym między innymi roszczenie o przeniesienie własności nieruchomości lub użytkowania wieczystego. Wpis roszczenia o przeniesienie użytkowania wieczystego kreuje określony stosunek prawny między uprawnionym a każdoczesnym właścicielem nieruchomości, przez co służy ustaleniu stanu prawnego nieruchomości, o którym mowa w art. 1ust. 1 u.k.w.h. Z tej przyczyny wpis takiego roszczenia w księdze wieczystej nie może być uznawany jedynie za rozstrzygnięcie kwestii wpadkowej wiążącej się z postępowaniem wieczystoksięgowym. Postanowienie sądu drugiej instancji w sprawie o wpis roszczenia o przeniesienie użytkowania wieczystego jest zatem postanowieniem co do istoty, kończącym postępowanie w sprawie, od którego przysługuje skarga kasacyjna do Sądu Najwyższego (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 2004 r., V CZ 42/04, OSNC 2005, nr 5, poz. 93 oraz powołane postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 541/03).
Z powyższych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39815 § 1 zdanie pierwsze w związku z art. 3941 § 3 k.p.c. uchylił zaskarżone postanowienie.
Treść orzeczenia pochodzi z bazy orzeczeń SN.