Wyrok z dnia 2016-03-10 sygn. I ACa 1595/15

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt I ACa 1595/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 marca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący:	SSA Sławomir Jamróg
Sędziowie:	SSA Regina Kurek SSA Marek Boniecki (spr.)
Protokolant:	sekr.sądowy Katarzyna Rogowska

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 r. w Krakowie na rozprawie

sprawy z powództwa Stowarzyszenia (...) w W.

przeciwko M. M.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie

z dnia 12 marca 2015 r. sygn. akt IX GC 1016/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 450 zł (czterysta pięćdziesiąt złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

SSA Regina Kurek SSA Sławomir Jamróg SSA Marek Boniecki

Sygn. akt I ACa 1595/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 10 marca 2016 r.

Strona powodowa Stowarzyszenie (...) w W. wniosła przeciwko pozwanej M. M. pozew o zapłatę należności licencyjnych w kwocie 4.806 zł oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W sprawie został wydany nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.
W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i wniosła
o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2015 roku Sąd Okręgowy zasądził od pozwanej M. M. na rzecz strony powodowej Stowarzyszenia (...)
w W. kwotę 4.806 zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 2.970 zł od dnia 1 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz 1.836 zł od dnia 12 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty oraz koszty postępowania w kwocie 858 zł. Sąd Okręgowy ustalił, że pozwana prowadzi działalność gospodarczą - kawiarnię (...) w (...) przy ul. (...) w K.. W toku przeprowadzonych kontroli pracownicy strony powodowej ujawnili, że w lokalu były odtwarzane utwory z repertuaru chronionego przez Stowarzyszenie (...) w dniach 11 września 2013 roku, 20 listopada 2013 roku oraz 31 grudnia 2013 roku
w czasie balu sylwestrowego. W dniu 7 marca 2014 roku strony podpisały dwie ugody dotyczące odszkodowania za bezumowne korzystanie z utworów – na kwoty 1.836 zł oraz 2.970 zł. Płatność powyższych kwot została rozłożona na raty, jednak w umowie zastrzeżono, że w razie nienależytego wykonywania ugody kwoty te staną się natychmiast wymagalne w całości. Pozwana nie wywiązała się z zawartych ugód.

W powyższym stanie faktycznym Sąd Okręgowy uznał powództwo za zasadne
w całości. Wskazał, że żądanie pozwu znajduje oparcie w treści zawartych przez strony ugód, które są ważne i zostały przez stronę powodową w całości wykonane. Możliwość udzielenia przez twórcę upoważnienia do korzystania z utworu na określonych polach eksploatacji wynika z art. 67 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Posiadanie licencji daje możliwość korzystania z chronionych utworów,
a obowiązek uiszczenia wynagrodzenia nie jest uzależniony od faktycznego z nich korzystania. Sąd Okręgowy podkreślił, że pozwana wnosząc sprzeciw od nakazu zapłaty, sformułowała jedynie zarzut niezasadności powództwa bez żadnego uzasadnienia. Nie powołała również żadnych wniosków dowodowych. Zarzuty zawarte w piśmie procesowym pozwanej z dnia 12 marca 2015 roku Sąd I instancji uznał za spóźnione. W związku
z powyższym Sąd Okręgowy uwzględnił powództwo w oparciu o art. 471 k.c., art. 481 k.c.
i 353 ¹ k.c. O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Od powyższego wyroku apelację wniosła pozwana, zaskarżając go w całości
i wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Zarzuciła, że wyrok narusza przepisy prawa materialnego poprzez błędną wykładnię ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Ponadto Sąd Okręgowy miał naruszyć przepisy prawa procesowego poprzez niezasadne pominięcie pisma skarżącej z dnia 12 marca 2015 roku, które stanowiło stanowisko pozwanej – jej ostatnie słowo złożone w formie pisemnej z uwagi na brak możliwości stawiennictwa na rozprawie, ewentualnie załącznik do protokołu. Wyrok zapadł również w oparciu o błędne ustalenia faktyczne, albowiem strona powodowa nie wykazała, że jest upoważniona do reprezentowania praw twórców, których utwory odtwarzała powódka.

W odpowiedzi na apelację strona powodowa wniosła o jej oddalenie w całości oraz
o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny sprawy w sposób prawidłowy, z poszanowaniem reguł wskazanych w art. 233 § 1 k.p.c. Zaskarżone rozstrzygnięcie oparte zostało na logicznej i zgodnej z zasadami prawidłowego rozumowania ocenie zgromadzonego materiału dowodowego. Sąd Apelacyjny przyjmuje go tym samym za własny.

Pozwana zarzuciła, że Sąd I instancji błędnie uznał za udowodnioną okoliczność, że strona powodowa jest uprawniona do reprezentowania praw twórców w niniejszym postępowaniu. Z protokołów kontroli (...) nie wynika bowiem, jakie konkretnie utwory były odtwarzane w lokalu pozwanej. Zarzut ten nie zasługiwał na uwzględnienie, albowiem powyższa okoliczność nie miała istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Z art. 105 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych wynika domniemanie uprawnienia organizacji zbiorowego zarządzania do zarządzania i ochrony
w odniesieniu do pól eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz domniemanie legitymacji procesowej w tym zakresie. Na domniemanie to nie można się powołać jedynie wówczas, gdy do tego samego utworu lub artystycznego wykonania rości sobie tytuł więcej niż jedna organizacja zbiorowego zarządzania, co nie miało miejsca w niniejszej sprawie. Przede wszystkim jednak strona powodowa wywodziła swoje roszczenie nie z ustawy,
a z ugód zawartych z pozwaną, w których zobowiązała się ona zapłaty na rzecz Stowarzyszenia (...) określonych kwot. Pozwana podpisując powyższe ugody, potwierdziła niejako zasadność roszczeń strony powodowej, w tym również jej uprawnień do reprezentowania praw twórców, których utwory były odtwarzane w jej lokalu. Z uwagi na podstawę prawną powództwa (ugoda) nie były również istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności związane z czerpaniem przez powódkę korzyści majątkowych w związku
z korzystaniem z utworów czy też ewentualnej odpowiedzialności zespołu muzycznego odtwarzającego utwory w czasie balu sylwestrowego.

Niezasadny okazał się również zarzut naruszenia przez Sąd przepisów prawa procesowego poprzez pominięcie pisma pozwanej z dnia 12 marca 2015 roku. Stosownie do art. 125 § 1 k.p.c. pisma procesowe obejmują wnioski i oświadczenia składane poza rozprawą. Z kolei w czasie rozprawy oświadczenia są składane przez strony ustnie. Załącznik do protokołu nie może zawierać samodzielnych treści, lecz powinien ograniczać się do zreferowania i streszczenia ustnych wywodów i wniosków przedstawionych uprzednio na rozprawie. Skoro pozwana nie stawiła się na rozprawie przed Sądem I instancji i nie przedstawiła swojego stanowiska procesowego, nie sposób uznać jej pisma za załącznik do protokołu. Trafna była zatem ocena powyższego pisma jako pisma procesowego. Pozwana nie usprawiedliwiła należycie swojej nieobecności na rozprawie, nie wnosiła o jej odroczenie, nie ustanowiła pełnomocnika procesowego, który mógłby przed sądem przedstawić jej stanowisko w sprawie. Zgodnie z art. 503 § 1 zd. 2 k.p.c. w sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany powinien wskazać, czy zaskarża nakaz w całości, czy w części, przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy, oraz okoliczności faktyczne i dowody. Sąd pomija spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że strona uprawdopodobni, że nie zgłosiła ich w sprzeciwie bez swojej winy lub że uwzględnienie spóźnionych twierdzeń i dowodów nie spowoduje zwłoki w rozpoznaniu sprawy albo że występują inne wyjątkowe okoliczności. O treści powyższego przepisu pozwana została pouczona wraz z doręczeniem jej odpisu nakazu zapłaty. W sprawie nie zachodził żaden z przytoczonych powyżej wyjątków od zasady koncentracji materiału dowodowego. Pozwana nie podała żadnych przyczyn opóźnienia w prezentacji swoich twierdzeń. Co więcej, były one gołosłowne, nie poparte żadnymi dowodami, zaś nawet ich uwzględnienie nie mogłoby doprowadzić do odmiennego rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej oceny prawnej ustalonego stanu faktycznego. Swoje roszczenia strona powodowa wywodziła z treści dwóch ugód zawartych z pozwaną, których ważność nie została w sposób skuteczny w toku procesu zakwestionowana. Pozwana podniosła zarzut, że pracownicy (...) straszyli ją, że na wypadek niepodpisania ugody zostanie obciążona wysokimi karami, a kwoty wynikające z ugody są rażąco wygórowane. Powyższe twierdzenia, jak wskazano powyżej, Sąd I instancji trafnie potraktował jako spóźnione. Na marginesie zatem zauważyć jedynie można, że pozwana swoich zarzutów nie wsparła żadnymi dowodami. Ponadto wskazać należy, iż uchylenie się od skutków oświadczenia woli wymaga złożenia drugiej stronie stosownego oświadczenia z zachowaniem stosownego terminu (art. 88 § 1 i 2 k.c.). Pozwana nawet nie twierdziła, by takie oświadczenie zostało przez nią złożone. Zgodnie z zasadą swobody umów strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 353 ¹ k.c.). Żadna z powyższych przesłanek nie zachodziła w niniejszej sprawie.
W konsekwencji zawarte ugody jako ważne wiążą strony i mogą stanowić skuteczną podstawę roszczeń o zapłatę wynikających z nich kwot.

Zarzut dokonania przez Sąd I instancji błędnej wykładni ustawy o prawie autorskim
i prawach pokrewnych nie został w żaden sposób skonkretyzowany w apelacji, stąd nie sposób do niego się odnieść. Strona powodowa wywodziła swoje roszczenie z ugody, nie zaś z art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Z powyższych przyczyn apelacja, jako bezzasadna, została oddalona na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie powodowej ograniczyły się do wynagrodzenia adwokata, orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 i § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2002 nr 163 poz. 1348 ze zm.), mając na uwadze jego ostateczny wynik.

SSA Marek Boniecki SSA Sławomir Jamróg SSA Regina Kurek