Postanowienie z dnia 2009-03-05 sygn. III CZ 9/09

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania Pokaż dokument źródłowy

Sygn. akt III CZ 9/09

POSTANOWIENIE

Dnia 5 marca 2009 r.

Niedołączenie do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej dowodów obrazujących jej sytuację majątkową uzasadnia ocenę, że nie został wykazany brak dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych.

Sąd Najwyższy w składzie :

SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)

SSN Marian Kocon

SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

w sprawie z powództwa "S." K. S., T.M. sp.j.

przeciwko "A." sp. z o.o. w likwidacji

o nakazanie zaprzestania naruszania autorskich praw majątkowych strony powodowej i zapłatę,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

w dniu 5 marca 2009 r.,

zażalenia strony pozwanej na postanowienie Sądu Apelacyjnego

z dnia 6 października 2008 r., sygn. akt [...],

oddala zażalenie.

Uzasadnienie

Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 6 października 2008 r. oddalił wnioski strony pozwanej o uzupełnienie postanowienia z dnia 27 sierpnia 2008 r. o jego uzasadnienie lub sporządzenie uzasadnienia tego postanowienia oraz odrzucił skargą kasacyjną strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 6 maja 2008 r. z powodu nieuiszczenia opłaty sądowej.

W zażaleniu na postanowienie odrzucające skargę kasacyjną strona pozwana wniosła o dokonanie kontroli zasadności postanowienia z dnia 27 sierpnia 2008 r. oddalającego jej wniosek o zwolnienie od opłaty od skargi kasacyjnej zarzucając, że postanowienie to zapadło bez poczynienia przez sąd ustaleń, co do sytuacji finansowej strony pozwanej i w tej sytuacji nie było podstaw do oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i odrzucenia skargi kasacyjnej. Z tych względów domagała się uchylenia zaskarżonego postanowienia.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Postanowienie sądu oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych może podlegać kontroli przez Sąd Najwyższy w ramach rozpoznawania zażalenia na postanowienie odrzucające skargę kasacyjną przy uwzględnieniu treści art. 380 k.p.c. W rozpoznawanej sprawie brak było jednak podstaw do zakwestionowania postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 27 sierpnia 2008 r. oddalającego wniosek strony pozwanej. Zgodnie z brzmieniem art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej, jeżeli wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie. Strona pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie dołączyła do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych żadnych dowodów obrazujących jej sytuację majątkową. W tej sytuacji usprawiedliwiona była ocena Sądu Apelacyjnego, że strona pozwana nie wykazała istnienia podstaw do zwolnienia jej od kosztów sądowych. Wobec braku uiszczenia przez stronę pozwaną opłaty od skargi kasacyjnej mimo wezwania sądu wystosowanego po wydaniu postanowienia oddalającego wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, uzasadnione było odrzucenie skargi kasacyjnej. Z tych względów zażalenie było pozbawione uzasadnionych podstaw i podlegało oddaleniu na podstawie art. 398¹⁴ i 394¹ § 3 k.p.c.

Biuletyn Izby Cywilnej SN nr 10/2010

Niedołączenie do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej dowodów obrazujących jej sytuację majątkową uzasadnia ocenę, że nie został wykazany brak dostatecznych środków na pokrycie kosztów sądowych.

(postanowienie z dnia  5 marca 2009 r., III CZ 9/09, I. Gromska-Szuster, M. Kocon, D. Zawistowski, niepubl.).

Komentarz

Agnieszki Winnickiej-Mackenthun, Monitor Prawniczy 2010, nr 10, dodatek, s. 57

Autorka zwróciła uwagę, że w doktrynie można spotkać dwa odmienne poglądy co do tego, jak powinien zareagować sąd w przypadku otrzymania wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych osoby prawnej bez przedstawienia dowodów uzasadniających twierdzenie o braku dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych.

Wyjaśniła, że zgodnie z jednym stanowiskiem, w przypadku złożenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych bez przedstawienia jakichkolwiek faktów świadczących o braku środków na uiszczenie opłaty od pisma procesowego i bez przedłożenia jakichkolwiek dowodów, które by te fakty popierały, przewodniczący powinien wezwać stronę do uzupełnienia braków formalnych wniosku o zwolnienie od kosztów w terminie tygodnia pod rygorem zwrotu wniosku. W przypadku nieuzupełnienia tych braków formalnych, czyli w sytuacji, w której strona nie przedstawia faktów o braku dostatecznych środków na uiszczenie opłaty sądowej oraz dowodów na ich poparcie, przewodniczący powinien zwrócić wniosek na podstawie art. 130 § 2 k.p.c.

Zgodnie z innym stanowiskiem, popartym przez Sąd Najwyższy w omawianym orzeczeniu, nieprzedstawienie przez stronę – osobę prawną we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych faktów dotyczących sytuacji majątkowej oraz jakichkolwiek dowodów wykazujących brak środków na pokrycie kosztów powoduje oddalenie wniosku jako nieudowodnionego.