Wyrok z dnia 2020-07-24 sygn. I OSK 3201/19

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. WSA Ewa Kręcichwost - Durchowska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 24 lipca 2020 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 czerwca 2019 r. sygn. akt I SA/Wa 669/19 w sprawie ze skargi G. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] lutego 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia wychowawczego oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 18 czerwca 2019 r., sygn. akt I SA/Wa 669/19, po rozpoznaniu sprawy ze skargi G. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z [...] lutego 2019 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia wychowawczego uchylił zaskarżoną decyzję oraz decyzję Burmistrza O. z [...] kwietnia 2017 r. nr [...].

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Wnioskiem z [...] kwietnia 2016 r. G. G. (dalej jako: "skarżący") wystąpił o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego na drugie i trzecie dziecko w rodzinie przedkładając, na żądanie organu, wyrok rozwodowy oraz ugodę zawartą w postępowaniu mediacyjnym, a zatwierdzoną przez sąd w postępowaniu o ustalenie sposobu wykonywania kontaktów z dziećmi.

W sprawie wydano: decyzję z [...] lipca 2016 r. Burmistrza O. o odmowie przyznania świadczenia; decyzję Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. (dalej jako: "SKO", "Kolegium") z [...] listopada 2016 r. znak: [...] o jej uchyleniu wskazującą istnienie opieki naprzemiennej wynikającej z ugody sądowej; decyzję Burmistrza O. z [...] grudnia 2016 r. [...] o odmowie przyznania świadczenia z uwagi na brak możliwości zaliczenia dzieci do rodziny odwołującego; decyzję SKO z [...] marca 2017 r. [...] z uwagi na wadliwe przyjęcie, że ugoda nie spełnia wymogów orzeczenia sądowego o opiece naprzemiennej oraz nakładającą na organ I instancji obowiązek dokonania oceny pozostałych przesłanek do przyznania świadczenia; decyzję Burmistrza O. z [...] kwietnia 2017 r. [...] o odmowie przyznania świadczenia, gdyż ugoda sprawia jedynie pozór opieki naprzemiennej i brak podstaw do przyznania świadczenia (decyzja organu I instancji).

Kolegium decyzją z [...] lutego 2019 r., po rozpoznaniu odwołania skarżącego, utrzymało w mocy decyzję Burmistrza O. z [...] kwietnia 2017 r. odmawiającą przyznania skarżącemu świadczenia wychowawczego na drugie i trzecie dziecko tj. B. Z. G. i A. G. W uzasadnieniu organ II instancji wskazał, że osobami uprawnionymi do przyznania, w świetle ustawy z 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci (Dz. U. 2018, poz. 2134 - dalej jako: "ustawa") prawa do świadczenia wychowawczego są matka albo ojciec (rodzice dzieci), który wspólnie zamieszkują z pozostającymi na ich utrzymaniu dziećmi w tym sprawują faktyczną opiekę nad nimi a w przypadku rodziców żyjących w rozłączeniu, pod warunkiem, że sprawują opiekę naprzemienną. Na gruncie ustawy o pomocy jak i innych aktów prawa pojęcie opieki naprzemiennej nie zostało zdefiniowane. Zdefiniowała ją nowela do ustawy o pomocy określając, że jest to opieka sprawowana w porównywalnych i powtarzających się okresach (art. 2 pkt 16 tej ustawy w obecnym brzmieniu). Wskazano także na rozbieżności w orzecznictwie co do rozumienia tego pojęcia. SKO stwierdziło, że przychyla się do tego stanowiska z którego wynika, że warunkiem koniecznym do uznania istnienia opieki naprzemiennej jest uzyskanie orzeczenia sądowego wydanego w tym przedmiocie. Jego brak stanowi podstawę do przyjęcia, że opieka nie ma takiego charakteru. Z uwagi na doniosłość problemu dotyczącego praw rodzicielskich tylko sąd ma prawo do decydowania o jej wykonywaniu. Organy administracyjne takiego prawa nie mają i są zobligowane jedynie wyłącznie do ustalenia czy takie orzeczenie istnieje. Brak jest przy tym podstaw do stosowania wykładni rozszerzającej, gdyż prowadziłoby to do obejścia prawa poprzez ustalenie uprawnienia na podstawie przesłanek o charakterze pozaustawowym i byłoby sprzeczne z jasną i konkretną normą prawną.

Zdaniem organu, nie ma wątpliwości, że skarżący nie legitymuje się orzeczeniem sądu o opiece naprzemiennej. Przedstawiona ugoda ogranicza się do uregulowania kontaktów skarżącego z dziećmi, przy czym w wyroku rozwodowym jako stałe miejsce zamieszkania dzieci przyjęto miejsce zamieszkania matki. W takiej sytuacji nie można uznać, że dzieci te mogą zostać uznanie za członków rodziny skarżącego w rozumieniu art. 2 pkt 16 ustawy o pomocy, mimo że dzieci w sensie faktycznym taką rodziną pozostają.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniósł skarżący, zaskarżonej decyzji zarzucając naruszenie:

1. prawa materialnego tj. art 2 pkt 16 ustawy o pomocy przez błędną interpretację pojęcia "rodzina" i "opieka naprzemienna" w sytuacji w której skarżący posiada orzeczenie o opiece naprzemiennej;

2. przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

- art. 6 K.p.a. poprzez oparcie rozstrzygnięcia na stanowisku Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej a nie na przepisach prawa;

- 138 § 2 zd. 2 K.p.a. poprzez niezastosowanie się do wytycznych SKO poprzednio rozpoznającego sprawę tj. nie zbadanie pozostałych przesłanek niezbędnych do przyznania świadczenia i prowadzenie nieuprawnionej polemiki z organem odwoławczym;

- art. 7, art. 77 § 1, art., 80 K.p.a. poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego i jego oceny;

- 107 § 3 K.p.a. poprzez niewskazanie motywów podjętego rozstrzygnięcia, co uniemożliwia dokonanie oceny legalności zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Rozpoznając skargę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że podstawę materialnoprawną rozstrzygnięć organów obu instancji stanowiły przepisy ustawy. Sąd przytoczył regulacje prawne odnoszące się do instytucji świadczenia wychowawczego oraz wskazał, że w przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się do ustalenia tego, czy drugie i trzecie dziecko skarżącego podlega opiece naprzemiennej. Sąd wyjaśnił następnie, że system opieki naprzemiennej nie został normatywnie zdefiniowany w przepisach prawa stosowanych przez sądy powszechne przy rozstrzyganiu o stosunkach między rodzicami i dziećmi oraz między samymi rodzicami, w kontekście ich praw i obowiązków względem dzieci. Oznacza to, że sądy powszechne w swoich orzeczeniach, tak przed wejściem w życie ustawy, jak i po tej dacie, stosowały i stosują siatkę pojęciową ustanowioną przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej jako: "K.r.i.o.).

Sąd wyjaśnił, że termin "opieka naprzemienna" w polskim języku prawnym pojawił się po raz pierwszy w art. 2 pkt 16 oraz art. 5 ust. 2 ustawy. Ww. przepis zawiera definicję ustawową "rodziny" i wskazuje, że w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu, dziecko zalicza się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców. W wyniku nowelizacji ustawy dokonanej z dniem 1 sierpnia 2017 r. przywołany w ww. przepisach termin "opieka naprzemienna" doprecyzowano przez wskazanie, iż winna być ona sprawowana przez rodziców w "porównywalnych i powtarzających się okresach" (art. 15 ustawy z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin - Dz. U. z 2017, poz. 1428).

Sąd stwierdził następnie, że z porównania siatki pojęciowej, którą stosują sądy powszechne przy rozstrzyganiu spraw z zakresu władzy rodzicielskiej, kontaktów rodziców z dziećmi i wychowania dzieci z siatką pojęciową stosowaną przez organy administracji przy stosowaniu ustawy o pomocy wynika, że w ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie pojęć jednolitych w obu tych regulacjach. Z tego powodu sądy powszechne nie są zobowiązane do stosowania w swoich orzeczeniach pojęcia "opieka naprzemienna" zaś pojęcie to podlega autonomicznej wykładni, której winien dokonać organ administracji na gruncie ustawy o pomocy. Ta autonomiczna wykładnia polega na ocenie, czy treść sądowego rozstrzygnięcia, nie zawierającego pojęcia "opieka naprzemienna" odpowiada desygnatowi tego pojęcia, czyli – czy orzeczenie sądu zawiera rozstrzygnięcia tego rodzaju, że mieszczą się one w pojęciu "opieka naprzemienna". Przy dokonywaniu takiej oceny organy administracji zobowiązane są stosować legalną definicję opieki naprzemiennej, zawartą w art. 2 pkt 16 ustawy.

Sąd pierwszej instancji podał, że z akt sprawy wynika, że wyrokiem z [...] lutego 2008 r. Sądu Okręgowego w W., sygn. akt [...] rozwiązany został związek małżeński D. i G. G. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi A. i B. pozostawiono obojgu rodzicom, ustalając, że miejscem pobytu dziecka będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia, co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Zatwierdzoną przez Sąd Rejonowy w G., postanowieniem z [...] grudnia 2014 r. ugodą (sygn. akt [...]) zawartą w sprawie ustalenia kontaktów ojca z dziećmi, byli małżonkowie porozumieli się co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Z ugody wynika, że dzieci będą przybywać w ściśle określonych terminach, raz u jednego, a potem u drugiego rodzica, z tym, że te okresy będą powtarzalne a czas pobytu małoletnich u każdego z rodziców będzie podobny.

Sąd podkreślił, że na gruncie przepisów ustawy o pomocy to samo dziecko można zaliczyć jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców. Ma to miejsce między innymi wówczas, gdy zgodnie z orzeczeniem sądu dziecko jest pod opieką naprzemienną rodziców rozwiedzionych. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że wyrok rozwodowy został wydany przed wejściem w życie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci i nie było wówczas jakiejkolwiek możliwości orzeczenia przez sąd rodzinny o "naprzemiennej opiece", ponadto po wejściu tej ustawy w życie skarżący nie miał żadnych powodów by występować do sądu rodzinnego o wydanie orzeczenia o sprawowaniu "opieki naprzemiennej" gdyż orzeczenie w tym zakresie, nie budzące zdaniem Sądu wątpliwości co do treści jest już zawarte w wiążącej strony ugodzie. Sąd wskazał również, że wbrew wywodom organu, ugoda zawarta przed mediatorem w toku sprawy o ustalenie kontaktów ojca z dziećmi i zatwierdzona przez sąd, ma moc wyroku sądowego, po nadaniu jej klauzuli wykonalności, co wynika z art. 18315 § 1 i 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r Kodeksu postępowania cywilnego, dalej: "K.p.c." i wiąże strony, sąd i organy administracji. Za błędny został zatem uznany pogląd organu, że ugoda ta nie stanowi orzeczenia sądu o opiece.

W konsekwencji Sąd przyjął, iż niezasadnie organ uznał, że dzieci skarżącego tworzą rodzinę wyłącznie z matką. Bez znaczenia w tym kontekście uznana została okoliczność, że w wyroku rozwodowym miejsce ich pobytu ustalono przy matce. Zdaniem Sądu, dla wyniku sprawy nie ma też znaczenia, iż w wyroku rozwodowym określono alimenty dla dziecka płacone do rąk matki. Sąd podkreślił, że wyrok rozwodowy pochodził z 2008 r., kiedy nie obowiązywała pomiędzy małżonkami opieka nad dziećmi w zakresie opisanym w ugodzie sądowej.

Brak jest, zdaniem Sądu podstaw do twierdzenia, że w związku z wejściem w życie ustawy o pomocy rodzice pozostający w rozłączeniu muszą wystąpić do sądu o ustalenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej czy o jej zmianę aby "dostosować" orzeczenie sądu do wymogów ustawy poprzez zawarcie w nim ustaleń co do naprzemiennego sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Uzasadniając zajęte stanowisko Sąd wyjaśnił, że ustawodawca na potrzeby ustawy o pomocy kreując pojęcie "opieki naprzemiennej" nie dostosował jednocześnie innych przepisów dotyczących regulacji o władzy rodzicielskiej (kodeksu postępowania cywilnego i kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) do tej ustawy. Powyższe w ocenie Sądu oznacza, że w świetle stosowanych przez sąd powszechny przepisów prawa materialnego (k.r.i.o.) i procesowego (K.p.c.) nie było podstaw do domagania się przez osobę zainteresowaną (rodzica) zamieszczenia w wyroku rozwodowym czy rozstrzygnięciu o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej stwierdzenia o "naprzemiennej opiece obojga rodziców".

Sąd stwierdził następnie, że skoro w orzeczeniu sądu władza rodzicielska pozostaje przy obojgu rodzicach a kontakty rodziców ustalone są w porównywalnych i powtarzających się okresach to spełnione zostaje przesłanka o jakiej mowa w art. 2 pkt 16 ustawy. Wyjaśnił, że organ administracji publicznej związany jest z mocy art. 365 K.p.c prawomocnym wyrokiem sądu powszechnego. Oznacza to, że działając zgodnie z wyrażoną w art. 6 K.p.c. zasadą legalności ma obowiązek respektowania postanowień takiego orzeczenia. Wyrażona w art. 7 K.p.a. zasada prawdy obiektywnej i obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego (art. 77 § 1 K.p.a.) oraz oceny materiału dowodowego (art. 80 K.p.a.) pozwala natomiast organowi na ocenę czy ustalenia co do sposobu wykonywania opieki nad dzieckiem wypełniają przesłankę opieki naprzemiennej. Sąd nie kwestionuje, że kwestia wykonywania przez rodziców władzy rodzicielskiej nad dzieckiem jest materią zastrzeżoną dla sądu powszechnego i organ administracji publicznej nie ma uprawnień do ustalania zakresu i sposobu opieki rodzica nad dzieckiem. Sąd wskazał jednak, że posiadając uprawnienia do decydowania o przyznaniu ww. świadczenia, ma prawo oceny czy ustalony przez sąd powszechny sposób wykonywania opieki spełnia kryteria naprzemienności w rozumieniu ustawy.

W ocenie Sądu przyjęcie koncepcji, że organ nie może dokonać tej oceny zmuszałoby rodzica do występowania na drogę postępowania przed sądem rodzinnym o ustalenie sposobu sprawowania władzy rodzicielskie, co jest prawnie niedopuszczalne i niecelowe.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W., zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zrzucono:

1. w oparciu o treść art. 174 pkt 1 P.p.s.a naruszenie prawa materialnego, t.j:

a) art. 2 pkt 16 i art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy przez błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że opieka naprzemienna nie musi wynikać wprost z orzeczenia sądu lub ugody mającej moc wyroku sądowego, a pozostawanie dziecka pod naprzemienną opieką obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu może podlegać interpretacji stron, organu prowadzącego postępowanie i sądu administracyjnego;

b) art. 5 ust. 2a ustawy o pomocy poprzez niewłaściwe zastosowanie na skutek uznania, że w okolicznościach sprawy kontakty skarżącego z małoletnimi (drugim i trzecim dzieckiem) przybrały formę naprzemiennego sprawowania opieki przez skarżącego w porównywalnych i powtarzających się okresach wykonywanej na podstawie ugody mediacyjnej zatwierdzonej przez sąd;

c) art. 4 ust. 1 ustawy o pomocy na skutek jego niezastosowania i pominięcie celu świadczenia, który w okolicznościach sprawy może realizować tylko matka małoletnich;

2. w oparciu o treść art. 174 pkt 2 P.p.s.a. naruszenie przepisów o postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, t.j.:

a) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit c P.p.s.a., w zw. z art. 7 i 77 § 1 K.p.a. oraz 80 K.p.a. w wyniku błędnego przyjęcia, że skarżący sprawuje opiekę naprzemienną nad drugim i trzecim dzieckiem, podczas gdy ugoda mediacyjna zawarta pomiędzy rodzicami małoletnich wprowadza okresy powtarzające się, ale nie porównywalne, a tym samym nie spełnia definicji opieki naprzemiennej przyjętej na potrzeby ustawy o pomocy państwa w wychowaniu dzieci;

b) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit a i lit. c P.p.s.a. na skutek bezzasadnego ustalenia, że skarżący sprawuje opiekę naprzemienną;

c) naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c P.p.s.a. na skutek nieuzasadnionego uchylenia prawidłowej decyzji wydanej [...] lutego 2019r. przez skarżącego kasacyjnie oraz decyzji z [...] kwietnia 2017 r. wydanej organ I instancji.

Wskazując na powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi oraz zasądzenie od skarżącego na rzecz Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. kosztów postępowania kasacyjnego.

W odpowiedzi ma skargę kasacyjną skarżący wniósł o jej oddalenie w całości, wypłatę należnego świadczenia powiększonego o odsetki ustawowe za zwłokę oraz zasądzenie od skarżącego kasacyjnie Samorządowego Kolegium Odwoławczego na skarżącego kosztów postępowania kasacyjnego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 - dalej jako "P.p.s.a".), Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W sprawie nie występują, enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 P.p.s.a., przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego. Z tego względu, przy rozpoznaniu sprawy, Naczelny Sąd Administracyjny związany był granicami skargi kasacyjnej.

Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:

1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;

2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 P.p.s.a.).

Granice skargi kasacyjnej wyznaczają wskazane w niej podstawy. Oznacza to, że przytoczone w skardze kasacyjnej przyczyny wadliwości prawnej zaskarżonego wyroku determinują zakres kontroli dokonywanej przez sąd drugiej instancji, który w odróżnieniu od sądu pierwszej instancji nie bada całokształtu sprawy, lecz tylko weryfikuje zasadność zarzutów podniesionych w skardze kasacyjnej.

Rozpoznając zarzuty skargi kasacyjnej w tak zakreślonych granicach, stwierdzić należy, że nie są one uzasadnione i z tego powodu skarga kasacyjna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Niezasadny jest zarzut błędnej wykładni art. 2 pkt 16 ustawy.

Powyższy przepis zawiera definicję pojęcia "rodziny" przez które ustawodawca rozumie następujących członków rodziny: "małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz zamieszkujące wspólnie z tymi osobami, pozostające na ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dzieci, które ukończyły 25. rok życia, legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162 i 972 oraz z 2017 r. poz. 1428); do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko; w przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych lub żyjących w separacji, lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, dziecko zalicza się jednocześnie do członków rodzin obydwojga rodziców".

Przepis tej jest jasny i wynika z niego, że pozostawanie dziecka pod naprzemienną opieką obojga rodziców nie jest kwestią mogącą podlegać interpretacji stron lub organu, prowadzącego dane postępowanie administracyjne, a fakt ten musi wynikać wprost z orzeczenia sądu. Tak więc jeśli fakt opieki naprzemiennej nie wynika ze stosownego orzeczenia sądu cywilnego, wydanego w oparciu o prawo rodzinne i opiekuńcze, to organ rozstrzygający w przedmiocie świadczenia wychowawczego, nie może samodzielnie, w ramach tego postępowania, ustalać w jaki sposób, w danym przypadku, faktycznie jest sprawowana opieka nad dzieckiem, czy nosi znamiona opieki naprzemiennej. Przedstawione stanowisko w zakresie wykładni art. 2 pkt 16 jest zgodne z dominującą linią orzeczniczą Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. m.in. wyroki NSA: z z 4 października 2017 r., sygn. akt I OSK 778/17; z 17 listopada 2017 r., sygn. akt I OSK 1046/17; z 24 listopada 2017 r., sygn. akt I OSK 985/17; z 17 stycznia 2018 r. sygn. akt I OSK 1674/17; z 20 listopada 2019 r., sygn. akt I OSK 2776/18 – wyroki dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem internetowym: orzeczenia.nsa.gov.pl – dalej jako: "CBOSA").

Należy jednak zauważyć, że przed dniem 1 kwietnia 2016 r. (dzień wejścia w życie ustawy) brak było podstaw prawnych, by sądy powszechne stosowały instytucję "opieki naprzemiennej" w sentencji wyroku rozwodowego lub wyroku orzekającego o separacji (art. 58 § 1 i 1a oraz art. 61⊃3; § 1 k.r.o.) czy w orzeczeniu bądź ugodzie zawartej przed sądem rodzinnym (art. 578⊃1; k.p.c.), tj. w orzeczeniach regulujących sposób wykonywania władzy rodzicielskiej lub pieczy, bądź ustalających kontakty rodziców z małoletnimi dziećmi. Należy jednak zauważyć, że Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 12 kwietnia 2018 r., sygn. akt I OSK 2423/17 (CBOSA) stwierdził, że niepodobna orzeczeń i ugód zapadających w przeszłości oceniać na tle obecnych regulacji i wymagać użycia w nich omawianego zwrotu prawnego. Taki warunek jest możliwy do realizacji i może być wymagany tylko w odniesieniu do orzeczeń wydanych czy ugód zawartych po dniu wejścia w życie ustawy. W stosunku do wcześniejszych kwestię tę trzeba oceniać z uwzględnieniem cech i celów tej instytucji, przy wykorzystaniu odpowiednich metod wykładni. Stanowisko to Naczelny Sąd Administracyjny w składzie orzekającym w niniejszej sprawie podziela.

Jak wynika z akt sprawy związek małżeński D. i G. G. został rozwiązany wyrokiem z [...] lutego 2008 r. Sądu Okręgowego w W., sygn. akt [...]. Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi A. i B. pozostawiono obojgu rodzicom, ustalając, że miejscem zamieszkania dzieci stron będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki. Wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia, co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej. Byli małżonkowie porozumieli się co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej, a ugoda zawarta [...] listopada 2014 r. w sprawie ustalenia kontaktów ojca z dziećmi została zatwierdzona przez Sąd Rejonowy w G. postanowieniem z [...] grudnia 2014 r. sygn. akt [...]. Podkreślić należy, i na co zasadnie wskazał Sąd pierwszej instancji, że ugoda zawarta przed mediatorem w toku sprawy o ustalenie kontaktów ojca z dziećmi i zatwierdzona przez sąd, ma moc wyroku sądowego, po nadaniu jej klauzuli wykonalności, co wynika z art. 18315 § 1 i 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeksu postępowania cywilnego. Zatem wiąże strony, sąd i organy administracji.

Ugoda z [...] listopada 2014 r. w sposób bardzo szczegółowy określa sposób opieki rodziców nad wspólnymi dziećmi Dzieci przebywają u ojcach co drugi weekend, z prawem nocowania. Przy czym ustalono na potrzeby ugody, że weekend rozumiany jest jako czas, od czwartku po zakończeniu zajęć szkolnych do poniedziałku do czasu rozpoczęcia zajęć szkolnych. W drugim tygodniu, od środy po zakończeniu zajęć szkolnych do piątku do czasu rozpoczęcia zajęć szkolnych. Również z prawem nocowania u ojca. Wakacje dzieci spędzają z rodzicami naprzemiennie co 2 tygodnie. Z matką spędzają pierwszy tydzień ferii zimowych, a z ojcem drugi tydzień. Czas spędzony przez małoletnich na obozach zorganizowanych, rodzice odliczają po równo od swojego czasu spędzanego z dziećmi w czasie wakacji i ferii zimowych. Również porównywalne są okresy pobytu dzieci u ojca i matki w czasie Świąt Bożego Narodzenia i Świąt Wielkanocnych.

Opieka naprzemienna stanowi sposób opieki nad dzieckiem polegający na cyklicznym zamieszkiwaniu dziecka na zmianę u obojga rodziców. Jak wskazuje przepis art. 2 pkt 16 ustawy okresy zamieszkiwania dziecka z każdym z rodziców powinny być porównywalne i powtarzające się. Sprawowana przez G. G. opieka nad dziećmi ma właśnie taki charakter, co jednoznacznie wynika z treści zawartej i zatwierdzonej przez sąd ugody.

Z uwagi na powyższe chybiony jest zarzut naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit c P.p.s.a., w zw. z art. 7 i 77 § 1 K.p.a. oraz art. 80 K.p.a.

W konsekwencji, niezasadne są zarzuty niewłaściwego zastosowania art. 5 ust. 2a i art. 4 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze podane argumenty, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji o oddaleniu skargi kasacyjnej. Podstawą do rozpoznania skargi kasacyjnej na posiedzeniu niejawnym był przepis art. 182 § 2 P.p.s.a.