Wyrok z dnia 2022-08-31 sygn. I SA/Wa 1294/22

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Przemysław Żmich (spr.), asesor WSA Dorota Kozub-Marciniak, sędzia WSA Elżbieta Lenart, , po rozpoznaniu w dniu 31 sierpnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi K. Z. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ostrołęce z dnia 11 marca 2022 r. nr SKO/4111/102/2022 w przedmiocie umieszczenia w domu pomocy społecznej oddala skargę.

Zaskarżoną decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Ostrołęce (dalej zwane SKO w Ostrołęce) utrzymało w mocy decyzję Starosty P. z dnia 14 stycznia 2022 r. nr PCPR-4501.51.2021.PP w sprawie umieszczenia K. Z. w Domu Pomocy Społecznej [...] w P. na czas nieokreślony.

Zaskarżona decyzja została wydana w następujących stanie sprawy.

Wnioskiem z 29 czerwca 2021 r. K. Z. zwrócił się do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w S. (dalej GOPS) z prośbą o umieszczenie go w Domu Pomocy Społecznej (dalej DPS) w K..

Wójt Gminy S. decyzją z 20 października 2021 r. orzekł o skierowaniu K. Z. do DPS w P. dla osób w podeszłym wieku oraz osób przewlekle somatycznie chorych. W uzasadnieniu decyzji podał, że skarżący nie posiada osób zobowiązanych do alimentacji ani żadnych bliskich krewnych, z którymi utrzymuje kontakt w związku z czym nie zachodzi przesłanka z art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej zobowiązująca do wybrania lokalizacji DPS jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej z powodu braku kontaktów z bliskimi. Ponadto, organ wskazał, że o wyborze odpowiedniego domu pomocy społecznej zadecydował koszt utrzymania skarżącego z powodu ponoszenia przez gminę części odpłatności kierując się zasadą celowości i racjonalnego wydawania środków publicznych.

SKO w Ciechanowie decyzją z 26 listopada 2021 r. utrzymało powyższą decyzję w mocy.

Na podstawie ostatecznej decyzji z 20 października 2021 r. o skierowaniu skarżącego do DPS w P. decyzją z 14 stycznia 2022 r. Starosta P. umieścił skarżącego w DPS w P. na czas nieokreślony.

Skarżący odwołał się od decyzji o umieszczeniu go w DPS w P..

W wyniku rozpoznania odwołania SKO w Ostrołęce decyzją z 11 marca 2022 r. utrzymało w mocy decyzję Starosty P. o umieszczeniu skarżącego w DPS w P.. W uzasadnieniu SKO wskazało, że organ wydający decyzję o umieszczeniu w domu pomocy społecznej pozostaje związany decyzją ostateczną w sprawie skierowania do DPS, wydaną na podstawie 54 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2268 ze zm.) – dalej zwanej "ups". Zatem w tym postępowaniu, którego przedmiotem jest decyzja o umieszczeniu osoby w DPS, nie jest brana pod uwagę kwestia prawidłowości wskazania konkretnego DPS, ponieważ to już zostało przesądzone w ostatecznej decyzji Wójta Gminy S. z 20 października 2021 r. o skierowaniu Skarżącego do DPS w P..

Od powyższej decyzji K. Z. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie: I. prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, tj.: 1) art. 3 ust. 1 ups poprzez uniemożliwienie J. L. (córce siostry matki skarżącego) oraz jej mężowi J. L. wspierania K. Z. w zaspokajaniu jego potrzeb życiowych i utrzymywania przez skarżącego regularnych i częstych kontaktów z rodziną; 2) art. 54 ust. 2 ups poprzez uznanie, że nie zachodzą przesłanki do skierowania skarżącego do DPS w K., gdy okoliczności sprawy wskazują na taką potrzebę; 3) art. 3 ust. 3 ups poprzez uznanie, że skierowanie K. Z. do DPS w P. (oddalonego od jego krewnych aż ok. 47 km) stanowi odpowiednią formę i rodzaj świadczenia w stosunku do okoliczności sprawy, podczas gdy odpowiednim świadczeniem byłoby skierowanie skarżącego do DPS w K.; II. naruszenie przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, tj.: art. 7, art. 77 § 1, art. 107 § 3 kpa poprze błędne poczynienie ustaleń, brak zgromadzenia i wszechstronnego rozważenia całego materiału dowodowego, jego niewyczerpujące rozpatrzenie, brak faktycznych ustaleń, co do okoliczności rodzinnych skarżącego, brak ustalenia dalszych, a zarazem jedynych krewnych skarżącego i chęć utrzymywania z nimi kontaktu, co uzasadnia umieszczenie skarżącego w DPS w K., tj. niespełna 10 km od jego krewnych. W skardze K. Z. wniósł o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji Starosty P. z 14 stycznia 2022 r. W uzasadnieniu skargi zarzucił organom nierzetelne ustalenie sytuacji rodzinnej skarżącego w zakresie posiadanych krewnych i chęci utrzymywania z nimi kontaktu przez skarżącego w związku z posiadaniem przez skarżącego siostry ciotecznej J. L., zamieszkującej w [...], gminie S., która wraz ze swoim mężem są jedyną rodziną i wsparciem dla skarżącego. Autor skargi podniósł również, że DPS w K. jest bardziej przystosowany dla osób niepełnosprawnych niż DPS w P. i posiada więcej udogodnień dla osób starszych oraz stanowi lepsze zaplecze dla codziennej egzystencji skarżącego.

W odpowiedzi na skargę SKO w Ostrołęce wniosło o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Spór w sprawie dotyczy tego, czy przy wydawaniu decyzji o umieszczeniu skarżącego w DPS w P., organ mógł pominąć ostateczną decyzję o skierowaniu skarżącego do tego ośrodka i umieścić go w DPS w K., czego skarżący się domagał.

Rozstrzygając ten spór rację należało przyznać SKO w Ostrołęce.

Zauważyć trzeba, że decyzja o skierowaniu do domu pomocy społecznej wydaje organ gminy właściwej dla tej osoby w dniu jej kierowania do domu pomocy społecznej. Z kolei decyzję o umieszczeniu w domu pomocy społecznej wydaje organ gminy prowadzącej dom pomocy społecznej lub starosta powiatu prowadzącego dom pomocy społecznej (art. 59 ust. 1 i 2 ups).

Decyzja o skierowaniu do placówki rozstrzyga o przyznaniu lub nieprzyznaniu świadczenia określonego w art. 36 pkt 2 lit. o ups, tj. o typie placówki, do której adresat decyzji powinien zostać skierowany i jej lokalizacji w terenie. Organ orzekający o skierowaniu do domu pomocy społecznej orzeka w oparciu o takie okoliczności sprawy jak: wiek, stan zdrowia i niepełnosprawność osoby oraz rzeczywiste jej zapotrzebowanie na usługi bytowe i zdolność do zapewnienia sobie bytu z pominięciem instytucjonalnych rozwiązań pomocy społecznej, indywidualne potrzeby osoby kierowanej w relacji do zakresu i poziomu usług świadczonych przez dom pomocy społecznej. Wynika to z art. 54 ust. 1-2a oraz art. 55 ust. 1 i 2 ups. Jeżeli decyzja ta nie wskazuje czasokresu pobytu trzeba przyjąć, że decyzja ta została wydana na czas nieokreślony, skoro wnioskodawca nie żądał skierowania do domu na czas określony (§ 10 rozporządzenia MPiPS z dnia 23 sierpnia 2021 r. w sprawie domów pomocy społecznej - Dz.U. z 2018 r. poz. 734 ze zm.) oraz nie wystąpił przypadek z art. 56 pkt 7 ups w zw. z art. 59 ust. 7 ups.

Natomiast organ wydający decyzję o umieszczeniu w domu pomocy społecznej pozostaje związany decyzją ostateczną w sprawie skierowania danej osoby do konkretnego domu pomocy społecznej i dlatego jest jedynie zobligowany do zbadania, czy wskazany w decyzji kierującej dom pomocy społecznej nadal istnieje oraz czy są w nim wolne miejsca. Wynika to z art. 59 ust. 3 ups. Przy czym decyzję w przedmiocie umieszczenia w dps wydaję się, poza przypadkiem z art. 56 pkt 7 ups, na czas nieokreślony (art. 59 ust. 7 ups).

Co istotne w niniejszej sprawie skarżący nie zaskarżył decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ciechanowie z 26 listopada 2021 r. utrzymującej w mocy decyzję Wójta Gminy S. z 20 października 2021 r. o skierowaniu skarżącego do Domu Pomocy Społecznej dla osób w podeszłym wieku oraz przewlekle somatycznie chorych w P..

Zatem konsekwencją uostatecznienia się decyzji w przedmiocie skierowania do odpowiedniego co do typu i lokalizacji DPS było wydanie przez Starostę P. decyzji 14 stycznia 2022 r. o umieszczeniu K. Z. w Domu Pomocy Społecznej [...] w P. dla osób w podeszłym wieku oraz osób przewlekle somatycznie chorych na czas nieokreślony. Tą pierwszą ostateczną decyzją Starosta P. był związany, co wynika z art. 16 § 1 kpa.

Tym samym, organ odwoławczy prawidłowo wskazał, iż wszelkie zrzuty skargi związane z badaniem zasadności skierowania skarżącego do DPS w P. (dotyczące miejsca zamieszkiwania dalszych osób bliskich i potrzeby kontaktu z nimi, czy zakresu i poziomu świadczonych usług) powinny być podniesione na etapie wydawania decyzji przez Wójta Gminy S. w przedmiocie skierowania K. Z. do DPS w P., a nie na etapie wydawania decyzji w przedmiocie jego umieszczenia w tej placówce.

Skarżący pomija to, że decyzja w przedmiocie umieszczenia w dps ma charakter wykonawczy w stosunku do wcześniejszej decyzji w przedmiocie skierowania do dps.

Z tych względów Sąd uznał, że SKO w Ostrołęce prawidłowo zastosowało art. 59 ust. 2, 3 i 7 ups i dlatego, na podstawie art. 151 w zw. z art. 119 pkt 2 i art. 120 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.) orzekł, jak w sentencji wyroku.