Wyrok z dnia 2023-07-19 sygn. II SA/Łd 367/23
Numer BOS: 2227328
Data orzeczenia: 2023-07-19
Rodzaj organu orzekającego: Wojewódzki Sąd Administracyjny
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
- Kryterium dochodowe przyznania świadczeń z pomocy społecznej (art. 8 ust. 1 u.p.s.)
- Osoba samotnie gospodarująca (art. 6 pkt 10 u.p.s.)
- Rodzina (art. 6 pkt 14 u.p.s.)
II SA/Łd 367/23 - Wyrok WSA w Łodzi
|
|
|||
|
2023-04-11 | |||
|
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi | |||
|
Jarosław Czerw /przewodniczący/ Sławomir Wojciechowski Tomasz Porczyński /sprawozdawca/ |
|||
|
6321 Zasiłki stałe | |||
|
Pomoc społeczna | |||
|
Samorządowe Kolegium Odwoławcze | |||
|
Oddalono skargę | |||
|
Dz.U. 2021 poz 2268 art. 37 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2, art. 106 ust. 5 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej |
|||
Sentencja
Dnia 19 lipca 2023 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jarosław Czerw Sędziowie Sędzia WSA Sławomir Wojciechowski Asesor WSA Tomasz Porczyński (spr.) po rozpoznaniu w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym w dniu 19 lipca 2023 roku sprawy ze skargi A. C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 15 grudnia 2022 roku nr S.K.O.4115.289.2022 w przedmiocie zmiany decyzji w zakresie zmiany wysokości zasiłku stałego i świadczenia zdrowotnego 1. oddala skargę; 2. przyznaje i nakazuje wypłacić z funduszu Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi radcy prawnemu M. W. prowadzącemu Kancelarię Radcy Prawnego w Ł. przy [...] kl. [...] lok. [...] kwotę 480 (czterysta osiemdziesiąt) złotych powiększoną o podatek od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu. |
||||
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 15 grudnia 2022 r., nr S.K.O.4115.289.2022 wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 775) – dalej: k.p.a.; art. 8 ust. 1 pkt 2, pkt 3, ust. 3, ust. 4, art. 37 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 2268) – dalej: u.p.s.; Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia 20 października 2022 r., znak 5010.61.2.2021/2022 orzekającą o zmianie decyzji własnej z dnia 11 stycznia 2022 r., znak 5010.61/R.2021/2022 dotyczącą świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego oraz składki zdrowotnej udzielonego A. C., polegającą na: 1. zmianie wysokość zasiłku stałego od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r. z kwoty 719 zł na kwotę 250 zł; 2. zmianie wysokości świadczenia zdrowotnego od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r., składki zdrowotnej obliczanej od kwoty zasiłku w wysokości przewidzianej ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych na czas trwania świadczenia. Z dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych wynika, że wskazaną wyżej decyzją z dnia 11 stycznia 2022 r. Prezydent Miasta P. zmienił wysokość pobieranego przez A. C. świadczenia pieniężnego w formie zasiłku stałego od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r. z kwoty 645 zł do kwoty 719 zł miesięcznie. Powyższe świadczenie przyznane zostało skarżącej jako osobie samotnie gospodarującej (art. 37 ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1 u.p.s.). W związku z powziętą przez organ pomocowy informacją, co do sprzeczności pomiędzy deklarowanym przez stronę samodzielnym gospodarowaniem a istniejącym stanem faktycznym, zawiadomieniem z dnia 26 sierpnia 2022 r. wszczęte zostało postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia uprawnień skarżącej do pobieranego zasiłku stałego. W toku prowadzonego postępowania ustalono, że skarżąca od około 6 lat prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z konkubentem T. Ś., z którym wspólnie zamieszkuje w komunalnym lokalu mieszkalnym zlokalizowanym w P. przy ul. [...], składającym się z jednego pokoju, kuchni oraz zaadaptowanej łazienki (wc i wanna). Zgodnie z oświadczeniem T. Ś., nie jest nigdzie zatrudniony, wykonuje prace dorywcze, uzyskując z tego tytułu dochód w wysokości 700 zł. Dochód ten, poza pobieranym przez skarżącą zasiłkiem stałym, jest jedynym dochodem gospodarstwa domowego. Ustalono nadto, że skarżąca wraz z partnerem, wspólnie spłacają zadłużenie z tytułu użytkowania przedmiotowego lokalu, a w załączonej do akt sprawy umowy spłaty zadłużenia zawartej z Zakładem Gospodarki Nieruchomościami w P. wskazani są oboje jako dłużnicy. Bieżące należności z tytułu eksploatacji lokalu są regulowane na bieżąco. Nadto w/w dokonują wspólnych zakupów, wspólnie załatwią sprawy urzędowe i wizyty lekarskie. Wobec tak dokonanych ustaleń, wskazaną na wstępie decyzją z dnia 22 października 2022 r. Prezydent Miasta P. orzekł, na podstawie art. 106 ust. 5 i art. 37 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2 u.p.s., o zmianie wysokości wypłacanego stronie zasiłku stałego, od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r. z kwoty 719 zł na kwotę 250 zł oraz o zmianie wysokości świadczenia zdrowotnego. W odwołaniu od powyższej decyzji skarżąca kwestionowała stanowisko organu, co do wspólnego prowadzenia gospodarstwa domowego z T. Ś.. Wyjaśniła, że mieszka razem z partnerem, który opiekował się nią po wyjściu ze szpitala i z którym łączy ją tylko spłata zadłużenia związanego z zajmowanym przez nich wspólnie lokalem mieszkalnym. Podniosła, że z uwagi na swój stan zdrowia pozostaje pod opieką lekarzy specjalistów, wymaga stałej rehabilitacji oraz stale zażywa lekarstwa, na które miesięcznie wydaje około 350 zł. Ma zaleconą dietę, stąd też kupuje dla siebie osobne jedzenie. Jej partner również ma problemy ze zdrowiem, jest po udarze, nie pracuje, utrzymuje się osobno. Zaznaczyła, że pobiera zasiłek stały od ponad dwóch lat i nigdy nie było żadnych problemów. Teraz chcą jej odebrać to świadczenie, z powodu, które jak wskazała pani z pomocy społecznej, braków środków finansowych. Skarżąca oświadczyła, że nie zgadza się z krzywdzącą dla niej decyzją. Zaskarżoną niniejszą skargą decyzją z dnia 15 grudnia 2022 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu podjętego rozstrzygnięcia Kolegium wskazało na cele pomocy społecznej (art. 2 ust. 1 u.p.s.), sposób ustalania kryterium dochodowego uprawniającego do otrzymania świadczeń z pomocy społecznej (art. 8 ust. 1 pkt 2, ust. 3 u.p.s.), jak również ustawowe przesłanki przyznania prawa do zasiłku stałego osobie samotnie gospodarującej (art. 37 ust. pkt 1 u.p.s.), jak i osobie pozostającej w rodzinie (art. 37 ust. 1 pkt 2 u.p.s.). Kolegium wskazało również, że zgodnie z art. 106 ust. 5 u.p.s. decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody. Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy organ odwoławczy wskazał, iż jak wynika z dokonanych ustaleń faktycznych, popartych zgromadzonym materiałem dowodowym, nie budzi wątpliwości, iż skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerem T. Ś., który zgodnie z oświadczeniem osiąga dochód 700 zł miesięcznie. Wskazana kwota, poza wypłacanym stronie zasiłkiem stałym stanowi jedyny dochód rodziny. Za powyższym, zdaniem organu, przemawiają w szczególności składane przez skarżącą w latach 2016-2020 oświadczenia, w których strona potwierdza powyższe stwierdzenie, a których treść uległa zmianie, w roku 2020, w momencie uzyskania przez skarżącą orzeczenia o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, uprawniającego stronę do ubiegania się o świadczenie w formie zasiłku stałego. Organ zaznaczył, że pomimo deklarowanego przez skarżącą samodzielnego gospodarowania, ustalono, że strona nadal wspólnie z partnerem zamieszkuje w komunalnym lokalu mieszkalnym pozostającym w zasobach Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w P., składającym się z jednego pokoju z kuchnią. Wyżej wymienieni, na podstawie zawartych z Gminą Miejską P. umów (z dnia 19 marca 2021 r. oraz z dnia 27 kwietnia 2022 r.) wspólnie, jako dłużnicy, spłacają zadłużenie z tytułu zaległego czynszu oraz opłat eksploatacyjnych lokalu, w racie, zgodnie z oświadczeniem strony, w wysokości 200 zł. Bieżące opłaty, w łącznej kwocie około 520 zł miesięcznie są regulowane w terminie. Zdaniem organu wyraźna dysproporcja pomiędzy dochodami skarżącej, a ponoszonymi wydatkami budzą wątpliwości, o do prowadzenia przez stronę samodzielnego gospodarstwa domowego. Ponadto, zdaniem organu o wspólnym gospodarowaniu przez w/w świadczą te ustalenia faktyczne, w żaden sposób niezakwestionowane przez stronę, z których wynika, iż strona wspólnie z partnerem dokonuje zakupów, załatwia sprawy urzędowe, czy też odbywa wizyty lekarskie. Mając powyższe na uwadze organ odwoławczy stwierdził, iż w sprawie wystąpiły ustawowe przesłanki z art. 106 ust. 5 u.p.s. przemawiające za zmianą na niekorzyść, wydanej w stosunku do skarżącej decyzji o przyznaniu zasiłku stałego, w zakresie wysokości wypłacanego świadczenia, z uwagi na zmianę sytuacji dochodowej i osobistej strony. Kwotę przeliczonego, należnego stronie zasiłku celowego w wysokości 250 zł, ustalono w oparciu o art. 37 ust. 2 pkt 2 u.p.s., jako różnicę kryterium dochodowego dla osoby w rodzinie określonego rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (600 zł) a dochodem na osobę w rodzinie (700 zł/2m osoby, co daje 350 zł). W skardze wywiedzionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skarżąca, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego z urzędu, zarzucała naruszenie: - art. 138 § 1 pkt 1 i art. 11 k.p.a. poprzez utrzymanie przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi w mocy decyzji organu I instancji, w sytuacji, gdy zachodziły przesłanki do jej uchylenia, z jednoczesnym brakiem wskazania przesłanek, którymi kierował się organ odwoławczy podejmując to rozstrzygnięcie; - art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez brak przeprowadzenia rzetelnego postępowania dowodowego i wydanie decyzji niespełniającej ustawowych wymagań w zakresie jej uzasadnienia. Z uwagi na powyższe strona skarżąca wnosiła o uchylenie zaskarżonej decyzji wraz z poprzedzająca ją decyzją organu I instancji oraz o zasądzenie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu, które to koszty zgodnie z oświadczeniem pełnomocnika nie zostały uiszczone w całości ani w części. Uzasadniając podniesione zarzuty pełnomocnik skarżącej wskazywał, iż wydane w sprawie rozstrzygnięcia organów obu instancji oparte zostały o stwierdzenie, iż skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerem T. Ś., z całkowitym pominięciem składanych w tym zakresie wyjaśnień strony, negujących zasadność argumentacji organów, co uzasadnia stanowisko strony skarżącej, iż do wydania kwestionowanych rozstrzygnięć doszło z naruszeniem wskazanych wyżej przepisów postępowania. W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Łodzi wnosiło o jej oddalenie argumentując, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Jednocześnie organ wnosił o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 119 pkt 2 p.p.s.a. Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje: W pierwszej kolejności wskazać należy, że skarga A. C. została rozpoznana przez Sąd na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634) – dalej: p.p.s.a., który stanowi, iż sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy. W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym w składzie trzech sędziów (art. 120 p.p.s.a.). W niniejszej sprawie o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym wnioskował organ administracji w treści udzielonej odpowiedzi na skargę. Poinformowany o powyższym wniosku pełnomocnik skarżącej w zakreślonym prawem terminie nie żądał przeprowadzenia rozprawy. Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2492) w związku z art. 3 § 1 p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach tej kontroli sąd administracyjny nie przejmuje sprawy administracyjnej do jej końcowego załatwienia, lecz ocenia, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie naruszono reguł postępowania administracyjnego i czy prawidłowo zastosowano prawo materialne. Uchylenie zaskarżonej decyzji lub postanowienia w całości albo w części następuje w przypadku stwierdzenia przez sąd naruszenia przepisów prawa materialnego, jeżeli miało ono wpływ na wynik sprawy, lub naruszenia przepisów prawa procesowego, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także w przypadku zaistnienia przesłanek do wznowienia postępowania - art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a. W razie nieuwzględnienia skargi, podlega ona oddaleniu odpowiednio w całości albo w części (art. 151 p.p.s.a.). Ponadto, zgodnie z art. 134 § 1 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, z zastrzeżeniem art. 57a. Przedmiotem skargi, jak już wcześniej wskazano A. C., reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, uczyniła decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Łodzi z dnia 15 grudnia 2022 r. utrzymująca w mocy decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia 20 października 2022 r. orzekającą o zmianie decyzji własnej z dnia 11 stycznia 2022 r., znak 5010.61/R.2021/2022 dotyczącą świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego oraz składki zdrowotnej udzielonego skarżącej, polegającą na: 1. zmianie wysokość zasiłku stałego od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r. z kwoty 719 zł na kwotę 250 zł; 2. zmianie wysokości świadczenia zdrowotnego od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r., składki zdrowotnej obliczanej od kwoty zasiłku w wysokości przewidzianej ustawą o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych na czas trwania świadczenia. Podstawę prawną kwestionowanego skargą rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2023 r. poz. 775) – dalej: k.p.a.; oraz ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 2268) – dalej: u.p.s., w brzmieniu obowiązującym w dacie podjęcia zaskarżonej decyzji. Zgodnie z art. 37 ust. 1 u.p.s. zasiłek stały przysługuje: 1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; 2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. Zasiłek stały ustala się w wysokości: 1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 719 zł miesięcznie; 2) w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie (art. 37 ust. 2 u.p.s.). Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie (art. 37 ust. 3 u.p.s.). Przy czym zgodnie z ustawowymi definicjami "osoba samotnie gospodarująca" to osoba prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo domowe (art. 6pkt 10 u.p.s.), natomiast "rodzina" to osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące (art. 6 pkt 14). Jak wynika z art. 8 ust. 1 u.p.s. prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, art. 41, art. 53a i art. 91, przysługuje: 1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 776 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej", 2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 600 zł, zwanej dalej "kryterium dochodowym na osobę w rodzinie", 3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w rodzinie, zwanej dalej "kryterium dochodowym rodziny" - przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej. Stosownie zaś do treści art. 8 ust. 3 u.p.s. za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: 1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu; 2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach; 3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób. Dochód na osobę w rodzinie to dochód rodziny podzielony przez liczbę osób w rodzinie, natomiast dochód rodziny to suma miesięcznych dochodów osób w rodzinie (art. 6 pkt 3-4 u.p.s.). W rozpoznawanej sprawie bezsporną pomiędzy stronami pozostaje ta okoliczność, iż skarżąca spełnia ustawowe przesłanki objęcia jej świadczeniem pieniężnym w postaci zasiłku stałego, jak również to, że przedmiotowe świadczenie zostało przyznane skarżącej decyzją właściwego organu pomocowego, na podstawie art. 37 ust. 1 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 u.p.s., jako osobie samotnie gospodarującej, w wysokości 719 zł (decyzja Prezydenta Miasta P. z dnia 11 stycznia 2022 r., znak 5010.61/R.2021/2022). Sporną pozostaje natomiast kwestia zasadności zmiany w/w decyzji w zakresie wysokości kwoty należnego skarżącej zasiłku stałego, na podstawie art. 106 ust. 5 u.p.s., w związku z powziętymi przez organ pomocowy informacjami, co do faktycznego prowadzenia przez skarżącą wspólnego gospodarstwa domowego z partnerem T. Ś.. Dla rozstrzygnięcia zaistniałego pomiędzy stronami sporu w pierwszej kolejności koniecznym jest dokonanie oceny zasadności stanowiska organów administracji procedujących w niniejszej sprawie, co do uznania, iż skarżąca prowadzi wspólnie gospodarstwo domowe wraz z partnerem T. Ś.. W tym zakresie wskazać należy, że zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa sądów administracyjnych, który to pogląd Sąd rozpoznający przedmiotową skargę w pełni podziel, o prowadzeniu jednoosobowego gospodarstwa domowego nie przesądza wyłącznie oświadczenie strony ubiegającej się o przyznanie pomocy, ale przede wszystkim ocena stanu faktycznego dokonana przez pracownika organu. Dla określenia, czy dana osoba jest osobą samotnie gospodarującą istotne jest więc ustalenie faktycznego związku osób wspólnie zamieszkujących. Faktyczny związek o jakim mowa w art. 6 pkt 14 u.p.s. oznacza codzienne współdziałanie osób zmierzające do lepszego zaspokojenia ich potrzeb życiowych (mieszkaniowych, żywieniowych) i polegających na zapewnieniu dochodu stanowiącego źródło ich utrzymania. Wspólne gospodarowanie oznacza natomiast, wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, dla którego cechami charakterystycznymi może być ścisła współpraca w załatwianiu codziennych spraw związanych z prowadzeniem domu, niezarobkowanie i pozostawanie w związku z tym na całkowitym lub częściowym utrzymaniu osoby, z którą gospodarstwo domowe się prowadzi, a wszystko to uzupełnione cechami stałości, które tego typu sytuacje charakteryzują. Przejawem wspólnego gospodarowania jest również możliwość swobodnego i nieograniczonego dostępu do wszystkich pomieszczeń i urządzeń domowych, a więc dzielenie lokalu mieszkalnego w sposób pozwalający stwierdzić, że koncentruje się w nim aktywność życiowa osoby w nim zamieszkującej (por. wyroki NSA z 29 sierpnia 2019 r, I OSK 4373/18; z 6 kwietnia 2022 r., I OSK 1690/21; wyroki WSA w Krakowie: z 26 października 2023 r., III SA/Kr 1776/22; z 28 marca 2023 r., II SA/Kr 1662/22; wyrok WSA w Poznaniu z 4 czerwca 2020 r., II SA/Po 743/19; www.orzeczenia.nsa.gov.pl). W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę dokonane przez organy ustalenia faktyczne czynią zasadnym stwierdzenie, iż skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z T. Ś.. Jak już wcześniej wskazano z akt sprawy, bezspornie wynika, że skarżąca z partnerem zamieszkują w komunalnym lokalu mieszkalnym (składającym się z jednego pokoju, kuchni oraz zaadaptowanej łazienki), ponosząc z tego tytułu wspólnie, obciążenia finansowe, zarówno te bieżące, jak i wynikające z powstałych zaległości. Podkreślenia wymaga również, iż T. Ś. ma zapewniony swobodny, niczym nieograniczony dostęp do wszystkich pomieszczeń lokalu mieszkalnego i znajdujących się w nim urządzeń domowych, a zgodnie z informacją udzieloną przez administratora budynku w/w zamieszkuje w tym lokalu legalnie. Jednocześnie strona nie uprawdopodobniła w jakikolwiek sposób, poza składanymi oświadczeniami, iż wspólne zamieszkiwanie wynika jedynie z faktu wspólnego zawarcia umowy najmu lokalu, bez jakichkolwiek innych wzajemnych powiązań faktycznych, co pozwoliłoby na stwierdzenie, iż w/w pomimo wspólnego zamieszkania prowadzą odrębne, jednoosobowe gospodarstwa domowe. Ponadto z dokonanych ustaleń organów wynika, iż skarżąca wraz z partnerem współdziałają w prowadzeniu spraw życia codziennego, dokonując razem zakupów, załatwiając sprawy urzędowe, czy też wizyty lekarskie. Oboje utrzymują się wyłącznie z dochodów uzyskiwanych przez T. Ś. (w wysokości 700 zł), co wynika zarówno z składanych w toku postępowania oświadczeń i wyjaśnień. Za wspólnym gospodarowaniem przemawiają również wskazywane przez organy dysproporcje pomiędzy kwotą otrzymywanego przez skarżącą zasiłku stałego, a deklarowanymi przez stronę stałymi miesięcznymi wydatkami. Powyższemu twierdzeniu nie przeczą jednocześnie podnoszone przez skarżącą okoliczności, co do jej stanu zdrowia oraz jej partnera, czy też konieczności stosowania specjalnej diety, wymagającej nabywania przez stronę osobnych produktów żywieniowych, gdyż wskazane wyżej kwestie nie wykluczają możliwości prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego. Zasadności dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych nie przeczą także załączone do akt sprawy, wzajemne sprzeczne pisemne oświadczenia i wyjaśnienia składane przez skarżącą, jak i jej partnera, co do faktycznego charakteru prowadzonego przez nich gospodarstwa domowego. Należy zatem uznać, iż wobec ustalenia przez organ pomocowy, w sposób niebudzący jakichkolwiek wątpliwości, że skarżąca prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z T. Ś., zasadnym było wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie zmiany, na podstawie art. 106 ust. 5 w zw. z art. 37 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 u.p.s., wydanej w stosunku do skarżącej decyzji o przyznaniu zasiłku stałego od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 maja 2024 r. w kwocie 719 zł, jako osobie samotnie gospodarującej, z uwagi na zmianę sytuacji dochodowej i osobistej strony. Wyliczenie należnej skarżącej kwoty zasiłku stałego nastąpiło zgodnie z w/w art. 37 ust. 2 pkt 2 u.p.s., która stanowi różnicę pomiędzy kryterium dochodowym na osobę w rodzinie, wynoszącym zgodnie z § 1 pkt 1 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 lipca 2021 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 1296) – 600 zł, a dochodem na osobę w rodzinie skarżącej wynoszącym 350 zł (700 zł/2 osoby), co dało kwotę 250 zł. Okres wypłaty świadczenia w zmienionej wysokości ustalony został zgodnie z art. 106 ust. 3 u.p.s. Jednocześnie zmiana wysokości należnego stronie zasiłku stałego skutkowała zmianą odprowadzanej przez organ pomocowy składki zdrowotnej, finansowanej ze środków publicznych na czas trwania pobierania świadczenia. Wobec powyższego Sąd stwierdza, iż wydane w sprawie rozstrzygnięcia organów administracji obu instancji odpowiadały prawu, co czyni wniesioną skargę niezasadną. Wbrew stanowisku pełnomocnika skarżącej procedujące w sprawie organy działały w granicach obowiązującego prawa (art. 6 k.p.a.), w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się wyrażonymi w art. 8 k.p.a. zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. Dokonane w sprawie ustalenia faktyczne (art. 7 k.p.a.), jak i przeprowadzoną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego (art. 77 § 1 w zw. z art. 80 k.p.a.) uznać należy za wystarczające do załatwienia sprawy, a uzasadnienie wydanego w sprawie rozstrzygnięcia odpowiada minimum wymogom określonym w art. 107 § 3 k.p.a. Jednocześnie strona miała zapewniony czynny udział w toku całego postępowania administracyjnego (art. 10 § 1 k.p.a.). Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił. W przedmiocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu Sąd orzekł na podstawie art. 250 p.p.s.a. w zw. z § 21 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2631). Jednakże z uwagi na wyroki Trybunału Konstytucyjnego w sprawach o sygn. akt SK 66/19, SK 78/21, SK 53/22, SK 85/22 oraz SK 83/19 i orzeczoną nimi niekonstytucyjność stawek opłat określonych w rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu i w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 68 z późn. zm.) oraz wskazywaną przez Trybunał konieczność zasądzania na rzecz pełnomocników z urzędu opłat nie niższych niż przewidziane w rozporządzeniach regulujących stawki dla adwokatów i radców prawnych z wyboru, a więc przy uwzględnieniu rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800 z późn. zm.) oraz w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 265 z późn. zm.) sąd, mając na względzie dyspozycję art. 178 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, postanowił przyznać pełnomocnikowi wynagrodzenie obejmujące opłatę w wysokości określonej w § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w kwocie 480 zł. |
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).