Wyrok z dnia 2019-11-14 sygn. I SA/Wa 1125/19

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Iwona Kosińska Sędziowie WSA Małgorzata Boniecka – Płaczkowska (spr.) WSA Przemysław Żmich Protokolant referent stażysta Aneta Suchecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada 2019 r. sprawy ze skargi R. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] marca 2019 r. nr [...] w przedmiocie odpłatności za tymczasowe schronienie oddala skargę.

Zaskarżoną decyzją z [...] marca 2019 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W., po rozpatrzeniu odwołania R. F. od decyzji Prezydenta W. z [...] grudnia 2018 r., nr [...] utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu Kolegium wskazało, że wnioskiem z 13 listopada 2018 r. R. F. zwrócił się o udzielenie pomocy w formie tymczasowego schronienia. Decyzją z [...] grudnia 2018 r., nr [...] Prezydent W. przyznał R. F. świadczenie w formie tymczasowego schronienia w M. w W. od [...] grudnia 2018 r. do [...] lutego 2019 r. oraz ustalił odpłatność za pobyt w wysokości 40 % dochodu, tj. za grudzień 2018 r. w kwocie [...] zł - płatne do końca grudnia 2018 r., a za styczeń i luty 2019 r. po [...] zł - płatne odpowiednio do 31 grudnia 2018 r. za styczeń 2019 r. i do 31 stycznia 2019 r. za luty 2019 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył R. F. wnosząc o zmianę decyzji w taki sposób, aby nie ponosić odpłatności za grudzień 2018 r., a płatność za styczeń zostałaby przesunięta do końca stycznia 2019 r., przy równoczesnym obniżeniu odpłatności do 20% dochodów, a termin opuszczenia schroniska byłby bezpośrednio powiązany z datą otrzymania lokalu z miejskiego zasobu lokali mieszkalnych.

Rozpoznając sprawę Kolegium wskazało, że zgodnie z art. 2 ust. 1. ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U z 2018 r. poz. 1508 ze zm.) pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zgodnie zaś z art. 4 ustawy, osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu ich trudnej sytuacji.

Kolegium wyjaśniło, że R. F. prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe, a źródłem jego dochodu jest wynagrodzenie za pracę w kwocie [...] zł. miesięcznie.

Zasady odpłatności za pobyt w schroniskach dla osób bezdomnych uregulowane zostały w uchwale Nr [...] Rady W. z [...] września 2018 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w schroniskach dla osób bezdomnych.

Zgodnie z § 2 ust. 1 tej uchwały, osoby bezdomne, których dochód przekracza wysokość kryterium dochodowego ustalonego zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ponoszą odpłatność na zasadach określonych w poniższej tabeli:

|Miesięczny dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie w |Wysokość odpłatności liczona procentowo w |

|procentach w relacji do kryterium dochodowego określonego w art. 8 ustawy o pomocy |stosunku do dochodu |

|społecznej | |

|powyżej |do (włącznie) | |

|- |100% |bezpłatnie |

|100% |150% |30% |

|150% |200% |40% |

|200% |- |50% |

Organ odwoławczy wskazał, że dochód skarżącego wynosi [...] zł i jest wyższy niż kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej, które wynosi [...] zł. Dochód ten stanowi ok. 165% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, zatem odpłatność za pobyt wynosi 40% dochodu.

Odpłatność ta za dwa pełne miesiące pobytu stanowi [...] zł x 40% = [...] zł. Z kolei za grudzień 2018 r. odpłatność ustalona została w sposób zgodny z § 3 ust. 2 uchwały, który wskazuje, że w przypadku, gdy pobyt nie obejmuje pełnego miesiąca kalendarzowego, odpłatność za pobyt ustala się dzieląc miesięczną kwotę odpłatności przez liczbę dni w miesiącu i mnożąc przez liczbę dni pobytu ([...] zł /31 dni x 19 dni = [...] zł).

Kolegium podało, że zgodnie z § 5 ust. 1 uchwały osoba bezdomna może zostać zwolniona całkowicie lub częściowo z ponoszenia odpłatności na okres wynikający z okoliczności sprawy w szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy ponoszenie odpłatności za pobyt w schronisku stanowiłoby dla niej nadmierne obciążenie lub niweczyłoby skutki udzielonej pomocy, a zwłaszcza ze względu na następujące okoliczności:

- długotrwałą chorobę lub niepełnosprawność powodującą udokumentowany wzrost wydatków na zakup lekarstw, specjalistyczne leczenie i badania lekarskie, rehabilitację, stosowanie specjalistycznej diety, a także zakup sprzętu rehabilitacyjnego niezbędnego dla funkcjonowania osoby bezdomnej;

- straty poniesione w wyniku zdarzenia losowego, sytuacji kryzysowej, klęski żywiołowej lub ekologicznej;

- zwiększone wydatki spowodowane inną trudną sytuacją zdrowotną, osobistą, rodzinną lub losową stwierdzoną przez pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej;

- zwiększone wydatki w związku z realizacją indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności.

Kolegium podniosło, że stosownie do § 5 ust. 2 zwolnienie częściowe lub całkowite z ponoszenia odpłatności następuje na podstawie decyzji administracyjnej.

W ocenie Kolegium, skarżący może zwrócić się do Prezydenta W. z wnioskiem o zwolnienie go częściowo lub w całości z opłaty za pobyt w schronisku, powołując się na okoliczności wskazane powyżej, tym bardziej, że - co strona podnosi w odwołaniu - uczestniczy on w Indywidualnym Programie Wychodzenia z Bezdomności.

Skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z [...] marca 2019 r. wniósł R. F. Wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna. Stosownie do art. 36 pkt 2 lit. i) w zw. z art. 48 ustawy z 12 marca 2004 r. pomoc społeczna o charakterze niepieniężnym może przybrać formę świadczenia w formie udzielenia schronienia. Udzielenie schronienia następuje, między innymi poprzez przyznanie tymczasowego schronienia w schronisku dla osób bezdomnych. Realizacja pomocy społecznej we wzmiankowanej formie należy do obowiązkowych zadań własnych gminy - art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy. Stosownie do postanowień art. 51 ust. 5 ustawy schronisko dla bezdomnych uznaje się za ośrodek wsparcia.

Szczegółowe zasady ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia ustala w drodze uchwały rada gminy (rada powiatu) - art. 97 ust. 5 ustawy. Przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej - art. 106 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

Ustalony w toku postępowania dochód skarżącego wynosi [...] zł miesięcznie, a więc przekracza ustawowe kryterium dochodowe dla osób samotnie gospodarujących - art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, które na dzień wydania decyzji wynosiło [...] zł. Prawidłowo organy wskazały, że dochód skarżącego wynosi 165 % kryterium dochodowego, co stosownie do postanowień uchwały Nr [...] Rady W. z [...] września 2018 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w schroniskach dla bezdomnych przekłada się na obowiązek partycypowania w kosztach pobytu w schronisku w kwotach wskazanych przez organy.

Należy zauważyć, że skarżący w piśmie (oświadczeniu k. 12 akt administracyjnych) załączonym do oświadczenia z 19 listopada 2018 r. zobowiązał się do ponoszenia odpłatności za pobyt w schronisku - zgodnie z tabelą odpłatności zawartą w uchwale Nr [...] Rady W. z [...] września 2018 r. w sprawie szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w schroniskach dla bezdomnych i wpłacać należności z tego tytułu w terminie wskazanym w tym oświadczeniu. Oznacza to, że skarżący miał świadomość konieczności ponoszenia opłat za pobyt w schronisku.

Odnośnie zarzutu sformułowanego przez pełnomocnika skarżącego na rozprawie, a dotyczącego naruszenia art. 97 ust.1 ustawy, wskazać należy, że przepis ten zobowiązuje podmiot kierujący do uzgodnienia z osobą kierowaną wysokości opłaty za pobyt w ośrodku wsparcia jedynie w sytuacji, w której osoba ta w ośrodku korzysta z różnych usług wskazanych w art. 51 ust. 1 ustawy. Uzgodnienie powinno wiązać się z ustalonym zakresem usług, gdyż zakres ten może być różny w zależności od potrzeb osób, o których mowa w art. 51 ust. 1 ustawy (por. wyrok NSA z 14 lutego 2017 r., sygn. akt I OSK 1705/15). Taka sytuacja w przypadku skarżącego nie miała miejsca.

Odnośnie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 104 ust. 4 ustawy wskazać należy, że skarżący został pouczony przez Kolegium o możliwości zwolnienia całkowicie lub częściowo z odpłatności za pobyt w schronisku. Jest to odrębne postępowanie. Kwestie te reguluje § 5 wyżej wskazanej uchwały.

Podsumowując stwierdzić należy, że organy zgodnie z prawem przeprowadziły postępowanie, prawidłowo ustaliły stan faktyczny oraz wyjaśniły motywy, jakimi kierowały się przy rozstrzyganiu sprawy.

Mając na uwadze wszystkie wyżej wskazane okoliczności Sąd, z mocy art. 151 ppsa, orzekł jak w sentencji wyroku.