Wyrok z dnia 2023-07-11 sygn. I OSK 1536/22

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka Sędziowie sędzia NSA Maciej Dybowski sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 11 lipca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej J. F. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 maja 2022 r. sygn. akt VIII SA/Wa 86/22 w sprawie ze skargi J. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia 5 października 2021 r. znak: SKO.PS.4111.279.1913.2021 w przedmiocie zasiłku stałego 1. uchyla zaskarżony wyrok; 2. uchyla decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia 5 października 2021 r. znak: SKO.PS.4111.279.1913.2021.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 12 maja 2022 r. sygn. akt VIII SA/Wa 86/22 oddalił skargę J. F. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z 5 października 2021 r. znak: SKO.PS.4111.279.1913.2021 w przedmiocie zasiłku stałego.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

Prezydent Miasta Radomia decyzją z 23 lipca 2021 r. nr DRP.6102.020776.2021 rozstrzygnął: 1) o zmianie decyzji Prezydenta Miasta Radomia z 30 października 2018 r. znak DRP.6100.040325.2018 (ostatnia zmiana decyzji miała miejsce decyzją z 1 lutego 2021 r. znak: DRP.6100.004202.2021) przyznającej świadczenie z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego oraz opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne w ten sposób, że: w części dotyczącej wysokości zasiłku stałego od dnia 1 sierpnia 2021 r. do "nadal", ustalił wysokość zasiłku stałego na kwotę 485,16 zł miesięcznie; 2) w pozostałej części decyzję Prezydenta Miasta Radomia z 30 października 2018 r. znak DRP.6100.040325.2018 pozostawił bez zmian; 3) decyzji niniejszej nadał rygor natychmiastowej wykonalności. Organ podał, że od lipca 2021 r. dochód skarżącego stanowi wyłącznie zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 215,84 zł, gdyż pobierany przez niego dodatek mieszkaniowy został mu przyznany do 30 czerwca 2021 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył skarżący. Wniósł o zmianę decyzji przez zmianę zasiłku stałego na kwotę 485,16 zł od dnia 1 lipca 2021 r. oraz o jego wyrównanie za lipiec 2021 r. o kwotę 221,83 zł.

Po rozpatrzeniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu decyzją z 5 października 2021 r. znak: SKO.PS.4111.279.1913.2021 utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. Jak wyjaśnił organ II instancji, po aktualizacji wywiadu środowiskowego ustalono, że w lipcu 2021 r. dochód wnioskodawcy, na który składa się zasiłek pielęgnacyjny, wyniósł 215,84 zł. To spowodowało podniesienie kwoty zasiłku stałego z kwoty 263,33 zł do kwoty 485,16 zł miesięcznie, począwszy od sierpnia 2021 r. Zasiłek stały stanowi różnicę między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej wynoszącym 701 zł miesięcznie a dochodem rzeczywistym, tj. 215,84 zł miesięcznie. W ocenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego, nie ma możliwości przyznania zasiłku stałego w kwocie 485,16 zł na miesiąc lipiec 2021 r., ponieważ za dochód, zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1876 ze zm.), powoływanej dalej jako "u.p.s.", uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku. W niniejszej sprawie jest to miesiąc czerwiec 2021 r. W czerwcu skarżący miał dochód z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego i dodatku mieszkaniowego. Dopiero w lipcu 2021 r. dochód skarżącego stanowił jedynie zasiłek pielęgnacyjny. Dlatego też, jak wskazało Samorządowe Kolegium Odwoławcze, biorąc pod uwagę dochód z lipca 2021 r., organ mógł przyznać zwiększony kwotowo zasiłek stały na sierpień 2021 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę J. F. na powyższą decyzję. Sąd podzielił ustalenia organów, że zmieniła się sytuacja dochodowa skarżącego. Od 1 lipca 2021 r. dochód strony stanowił jedynie zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł, ponieważ dodatek mieszkaniowy w kwocie 221,83 zł przyznany był do 30 czerwca 2021 r. Powyższe spowodowało podniesienie kwoty przyznanego wcześniej zasiłku stałego z kwoty 263,33 zł do kwoty 485,16 zł. Organy prawidłowo więc uznały, że na podstawie art. 106 ust. 5 u.p.s. właściwe jest wydanie rozstrzygnięcia o zmianie decyzji własnej z 30 października 2018 r. od dnia 1 sierpnia 2021 r. na kwotę 485,16 zł miesięcznie. Sąd uznał, że wszczęcie z urzędu postępowania administracyjnego nastąpiło w lipcu 2021 r. Miesiącem poprzedzającym był zatem czerwiec 2021 r., w którym skarżący miał dochód zarówno z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego, jak i dodatku mieszkaniowego. Zasiłek pielęgnacyjny stanowił jedyny dochód skarżącego od lipca 2021 r. Zasadnie organy orzekające uznały zatem, że zwiększony kwotowo zasiłek stały mógł być przyznany skarżącemu od sierpnia 2021 r.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł J. F. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając Sądowi I instancji na podstawie art. 174 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm.), powoływanej dalej jako "P.p.s.a.":

1. naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 8 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 37 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 106 ust. 5 u.p.s., co w konsekwencji doprowadziło do wydania nieprawidłowej decyzji określającej zasiłek stały za miesiąc lipiec 2021 r. w kwocie o 221,83 zł mniejszej od należnego;

2. naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. przez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie, że zaskarżona decyzja naruszyła art. 7 i art. 77 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 ze zm.), powoływanej dalej jako "K.p.a.", przez uchybienie nakazowi całościowego zbadania istoty sprawy, z jednoczesnym uwzględnieniem interesu strony i interesu społecznego, a nadto pominięcie przy ocenie całokształtu okoliczności sprawy trudnej sytuacji osobistej i majątkowej, na którą wnoszący skargę kasacyjną w toku postępowania się powoływał, co jego zdaniem skutkowało oddaleniem skargi.

Z uwagi na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Wniesiono również o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu według norm przepisanych, składając oświadczenie, że żadne nie zostały uiszczone. Ponadto, złożono oświadczenie o zrzeczeniu się rozprawy.

Jak podkreślono w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, J. F. uważa, że powinien otrzymać zasiłek stały za miesiąc lipiec 2021 r. w pełnej wysokości, to jest 485,16 zł a nie 263,33 zł. Skarżący utracił dodatek mieszkaniowy z końcem czerwca 2021 r. Zasiłek stały jest świadczeniem o charakterze obligatoryjnym, z wyjątkiem okoliczności wskazanych w art. 11 ust. 1 i 2 u.p.s. Katalog określony w art. 37 ust. 4 u.p.s. ma charakter zamknięty i niedopuszczalna jest jego rozszerzająca (np. na emeryturę) wykładnia. Ponadto, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 6 października 2015 r. sygn. akt SK 19/14 orzekł, że w przepis ten, w zakresie w jakim stanowi, że w wypadku wniosku o przyznanie zasiłku stałego osobie całkowicie niezdolnej do pracy, legitymującej się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i niemającej innych środków utrzymania, prawo do zasiłku ustala się począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek, jest niezgodny z art. 67 ust. 2 w związku z art. 2 Konstytucji RP.

Jak podkreślił wnoszący skargę kasacyjną, organy powinny w sposób bardziej wnikliwy badać nie tylko okoliczności sprawy od strony formalnej, ale i w kontekście przyszłych skutków wydanych decyzji, niekorzystnych dla strony. Decyzja wydana wobec J. F. rażąco narusza podstawowe zasady postępowania, zasadę praworządności i baczenia, by zapadła decyzja nie naruszała rażąco interesu strony i interesu społecznego.

Nie wniesiono odpowiedzi na skargę kasacyjną.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Na wstępie należy podać, że sprawa została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 182 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.), powoływanej dalej jako "P.p.s.a.", ponieważ skarżący kasacyjnie zrzekł się rozprawy, a druga strona, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądała przeprowadzenia rozprawy.

Zgodnie z art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie występują przesłanki nieważności postępowania sądowoadministracyjnego enumeratywnie wyliczone w art. 183 § 2 P.p.s.a. Z tego względu Naczelny Sąd Administracyjny przy rozpoznaniu sprawy związany był granicami skargi kasacyjnej. Granice te są wyznaczone wskazanymi w niej podstawami, którymi może być naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie (art. 174 pkt 1 P.p.s.a.), a także naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 174 pkt 2 P.p.s.a.).

Biorąc pod uwagę tak uregulowany zakres kontroli instancyjnej sprawowanej przez Naczelny Sąd Administracyjny, stwierdzić należy, że skarga kasacyjna zawiera usprawiedliwioną podstawę naruszenia prawa materialnego.

Zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 1 u.p.s. zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, niezdolnej do pracy z powodu wieku lub całkowicie niezdolnej do pracy, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Definicję kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej zawiera art. 8 ust. 1 pkt 1 u.p.s., w myśl którego jest to dochód, który nie przekracza kwoty 701 zł. Przepis art. 8 ust. 3 u.p.s. określa w jaki sposób należy ustalić dochód osoby ubiegającej się o świadczenia z pomocy społecznej. Za dochód uważa się zatem sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej (...).

Jak wskazuje I. Sierpowska [w:] Pomoc społeczna. Komentarz, wyd. VI, Warszawa 2023, art. 8 (https://sip.lex.pl/#/commentary/587229915/727431/ sierpowska-iwona-pomoc-spoleczna-komentarz-wyd-vi?cm=URELATIONS, dostęp: 2023-07-12) ustalenie sytuacji dochodowej następuje na podstawie krótkiego, bo miesięcznego, okresu. Ustawodawca wymaga przedstawienia dochodu z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, a nawet dopuszcza możliwość wykazania dochodu z miesiąca wpłynięcia wniosku. To drugie rozwiązanie dotyczy utraty dochodu. Pojęcie to nie zostało ustawowo zdefiniowane, nie wiadomo również, czy dochód traktujemy jako utracony począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła utrata, czy dopiero od miesiąca następnego. Utrata dochodu powinna być utożsamiana ze stanem, w którym odpadło jakieś źródło przychodu. Odwołując się do przyjętego przez ustawodawcę miesięcznego cyklu rozliczania dochodu, za dochód utracony należałoby uznać taki, który istniał w miesiącu poprzedzającym złożenie podania, a nie istnieje w miesiącu, w którym wnioskuje się o pomoc.

Przywołanie rozważań dotyczących miesiąca, z którego jest wymagane przedstawienia dochodu, pozostaje uzasadnione w świetle przyjęcia przez organy administracyjne i zaaprobowania tego stanowiska przez Sąd I instancji, że w niniejszej sprawie – zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.s. – dochód skarżącego należało ustalić na podstawie dochodu z miesiąca poprzedzającego wszczęcie postępowania w sprawie zmiany decyzji przyznającej zasiłek stały. Z przyjętych niespornych okoliczności sprawy wynika bowiem, że zmieniła się sytuacja dochodowa skarżącego. Od 1 lipca 2021 r. jego dochód stanowił jedynie zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 215,84 zł, z uwagi na fakt, że dodatek mieszkaniowy w kwocie 221,83 zł przyznany był do 30 czerwca 2021 r. Dodatek mieszkaniowy stanowił zatem dochód, który był wliczany do dochodu skarżącego pozwalającego ustalić, czy nie przekroczył on kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej. Natomiast w sytuacji utraty dodatku mieszkaniowego mamy do czynienia z utratą dochodu, o jakiej mowa w art. 8 ust. 3 u.p.s., która upoważnia do zastosowania wspomnianego wyżej drugiego rozwiązania, tj. przedstawienia dochodu z miesiąca wpłynięcia wniosku, a nie dochodu z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku.

Kolejno na uwagę zasługuje przepis art. 106 ust. 3 u.p.s., zgodnie z którym świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją, z zastrzeżeniem ust. 7-11. W przypadku gdy uprawnienie do świadczenia nie obejmuje pełnego miesiąca, świadczenie przyznaje się za niepełny miesiąc, a kwotę świadczenia ustala się, dzieląc pełne kwoty przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnożąc przez liczbę dni objętych świadczeniem.

W razie przyjęcia więc, jak czyni to organ I instancji, że decyzja z 23 lipca 2021 r. została wydana po rozpoznaniu wniosku J. F. z 1 lipca 2021 r., przyznanie zasiłku stałego w zwiększonej wysokości powinno nastąpić począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek, a więc od 1 lipca 2021 r.

Przy czym istotne w sprawie są przyjęte przez Sąd I instancji okoliczności, że postępowanie w sprawie zmiany decyzji zostało wszczęte z urzędu w lipcu 2021 r. oraz że podstawą zmiany decyzji w przedmiocie przyznania zasiłku stałego i jego wysokości, dokonanej kontrolowanymi w niniejszym postępowaniu decyzjami, był art. 106 ust. 5 u.p.s.

Stosownie do art. 106 ust. 5 u.p.s.: "Decyzję administracyjną zmienia się lub uchyla na niekorzyść strony bez jej zgody w przypadku zmiany przepisów prawa, zmiany sytuacji dochodowej lub osobistej strony, pobrania nienależnego świadczenia, a także można zmienić lub uchylić decyzję, jeżeli wystąpiły przesłanki, o których mowa w art. 11, art. 12 i art. 107 ust. 5. Zmiana decyzji administracyjnej na korzyść strony nie wymaga jej zgody.".

Przywołany przepis zawiera regulację szczególną, w stosunku do przewidzianej w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735 – stan prawny na dzień wydania decyzji zaskarżonej do Sądu I instancji decyzji), powoływanej dalej jako "K.p.a.", możliwości zmiany lub uchylenia decyzji ostatecznej, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Przepis szczególny, o którym mowa w art. 163 K.p.a. charakteryzuje się zwykle pokreślonymi cechami, które można odnieść tylko do art. 106 ust. 5 u.p.s., a mianowicie: właściwy do wzruszenia decyzji jest zwykle organ, który ją wydał, wzruszenie aktu administracyjnego nie zawsze jest obligatoryjne i nie wymaga zgody, decyzja podlegająca weryfikacji nie jest dotknięta wadą, ale może być wadliwie wykonywana przez stronę. Wskazany przepis ustawy o pomocy społecznej stwarza możliwość zmiany (uchylenia) decyzji bez zgody strony zarówno wtedy, gdy jest to dla niej korzystne, jak i wówczas, gdy jest to niekorzystne. W regulacji art. 106 ust. 5 u.p.s. mieszczą się przypadki obligatoryjnej i fakultatywnej weryfikacji decyzji. Wśród przesłanek obligatoryjnych wymieniono: zmianę przepisów prawa, zmianę sytuacji osobistej albo dochodowej strony, jak również pobranie nienależnego świadczenia. Przyczyną fakultatywnych działań organu prowadzących do uchylenia lub zmiany decyzji są okoliczności wymienione w art. 11, art. 12, i art. 107 ust. 5 u.p.s., do których można m.in. zaliczyć brak współdziałania świadczeniobiorcy z jednostkami i pracownikami pomocy społecznej czy odmowę złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Pomimo, że są to działania fakultatywne, organ powinien je podejmować, mając zwłaszcza na uwadze ograniczone środki pomocy społecznej.

Decyzja wydana na podstawie art. 106 ust. 5 u.p.s., którą zmieniono decyzję przyznającą stronie prawo od zasiłku stałego, ma charakter konstytutywny. Deklaratoryjność czy konstytutywność decyzji nie przesądza jednak o skutkach z niej wynikających. W doktrynie i judykaturze dominuje pogląd, że kwestia jaki skutek - ex tunc, czy ex nunc ma określone orzeczenie, wynika nie z samego podziału orzeczeń na konstytutywne oraz deklaratoryjne, ale zależy też od właściwości stosunku materialnoprawnego oraz stanu faktycznego konkretnej sprawy. Każdy akt stosowania prawa odnosi się do określonego stanu faktycznego i w związku z tym jego skutki prawne mogą być powiązane w czasie z zaistnieniem danego stanu faktycznego. Akt konstytutywny, kreujący określone prawa i obowiązki, pozostaje zawsze w związku z zaistnieniem przesłanek faktycznych, stanowiących podstawę powstania określonych skutków prawnych. W konsekwencji konstytutywna decyzja może działać zarówno z mocą na przyszłość, jak i z mocą wsteczną, a o temporalnej skuteczności decyzji nie przesądza jej deklaratoryjność lub konstytutywność (por. wyroki NSA z 17 kwietnia 2014 r. sygn. akt I OSK 993/13, z 13 października 2017 r. sygn. akt I OSK 2170/16, z 25 stycznia 2019 r. sygn. akt I OSK 3158/18, czy z 27 maja 2020 r. sygn. akt I OSK 1406/19, oraz powołane w nich orzecznictwo i stanowisko doktryny). Oznacza to, że w przypadku, gdy organ stwierdzi, że zaszły przesłanki do zastosowania art. 106 ust. 5 u.p.s., może nadać decyzji wydanej na podstawie tego przepisu moc wsteczną w ten sposób, że dokona zmiany bądź uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia z pomocy społecznej od daty wcześniejszej niż data wydania decyzji uchylającej lub zmieniającej (tak w wyrokach: WSA w Gliwicach z 7 listopada 2019 r. sygn. akt II SA/Gl 967/19 i NSA z 10 sierpnia 2021 r. sygn. akt I OSK 410/21).

W okolicznościach niniejszej sprawy zatem, niezależnie od przyjęcia, czy postępowanie w sprawie zmiany decyzji toczyło się z urzędu, czy na skutek wniosku skarżącego, nie było przeszkód prawnych, aby przyznać skarżącemu zasiłek stały w zwiększonej wysokości od 1 lipca 2021 r. Jeżeli bowiem w danym miesiącu skarżący spełnił warunki do otrzymania zasiłku stałego w zwiększonej wysokości, to powinien go otrzymać.

Tym samym za zasady należało uznać zarzut naruszenia prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie.

Reasumując, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że błędnie Sąd I instancji zaaprobował stanowisko organów administracyjnych w odniesieniu do odmowy przyznania skarżącemu świadczenia z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego oraz opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 485,16 zł za lipiec 2021 r. Należało więc uchylić zaskarżony wyrok i decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z 5 października 2021 r. znak: SKO.PS.4111.279.1913.2021. Organ odwoławczy zaś ponownie rozpoznając odwołanie skarżącego od decyzji Prezydenta Miasta Radomia z 23 lipca 2021 r. znak: DPR.6100.020781.2021 o zmianie decyzji w przedmiocie zasiłku stałego zastosuje się do oceny prawnej i wskazań zawartych w uzasadnieniu niniejszego wyroku.

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia przepisów postępowania mającego istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. przez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie, że zaskarżona decyzja naruszyła art. 7 i art. 77 K.p.a. należy przede wszystkim wskazać, że został on niedokładnie sformułowany. Art. 77 K.p.a. składa się z mniejszych jednostek redakcyjnych (paragrafów), zaś w orzecznictwie ugruntowane jest stanowisko, że w odniesieniu do przepisu, który nie stanowi jednej zamkniętej całości, a składa się z ustępów, punktów i innych jednostek redakcyjnych, wymóg skutecznie wniesionej skargi kasacyjnej jest spełniony wówczas, gdy wskazuje ona konkretny przepis naruszony przez sąd I instancji, z podaniem numeru artykułu, ustępu, punktu i ewentualnie innej jednostki redakcyjnej przepisu (por. wyroki NSA z: 20 sierpnia 2008 r. sygn. akt II FSK 557/07, 7 marca 2014 r. sygn. akt II GSK 2019/12, 28 czerwca 2013 r. sygn. akt II OSK 552/12, 22 stycznia 2013 r. sygn. akt II GSK 1573/12, 27 marca 2012 r. sygn. akt II GSK 218/11, 8 marca 2012 r. sygn. akt II OSK 2496/10, 14 lutego 2012 r. sygn. akt II OSK 2232/10).

Wskazywany zaś sposób naruszenia przepisów postępowania przez uchybienie nakazowi całościowego zbadania istoty sprawy, z jednoczesnym uwzględnieniem interesu strony i interesu społecznego, a nadto pominięcie przy ocenie całokształtu okoliczności sprawy trudnej sytuacji osobistej i majątkowej nie mógł być uwzględniony w sprawie. Decyzja w przedmiocie zasiłku stałego nie jest decyzją wydawaną w ramach uznania administracyjnego, ponieważ kryteria przyznawania są ściśle określone, zatem zasiłek ten przysługuje wówczas, gdy przesłanki wskazane w art. 37 ust. 1 u.p.s. zostały spełnione, a przyznawany jest w wysokości wskazanej w art. 37 ust. 2 i 3 u.p.s., a więc w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 701 zł miesięcznie.

Mając powyższe na uwadze, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 188 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a oraz art. 193, a także art. 182 § 2 i 3 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

Orzeczenie nie obejmuje rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów z tytułu sporządzenia i wniesienia skargi kasacyjnej na rzecz adwokata ustanowionego z urzędu należnych od Skarbu Państwa (art. 250 P.p.s.a.). Koszty nieopłaconej pomocy prawnej przyznawane są przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w art. 258 - 261 P.p.s.a.