Wyrok z dnia 2021-10-26 sygn. III SA/Kr 1188/20

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Zawadzka (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Hanna Knysiak - Sudyka Sędzia WSA Janusz Kasprzycki po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym w dniu 26 października 2021 r. sprawy ze skargi P. K. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 13 sierpnia 2020 r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie przyznania pomocy finansowej na środki czystości uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie organu pierwszej instancji

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2020 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta Miasta z dnia [...] 2020 r., nr [...] orzekające o odmowie wszczęcia postepowania w sprawie pomocy finansowej w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości dla P. K.

Zaskarżone postanowienie zostało wydane w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

W dniu 1 lipca 2020 r. skarżący złożył wniosek o pomoc w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości.

W takim samym przedmiocie zostało wydane uprzednio rozstrzygnięcie, gdyż w dniu [...] 2020 r. decyzją nr [...], po rozpatrzeniu wniosku skarżącego z dnia 25 maja 2020 r., Prezydent Miasta odmówił skarżącemu świadczenia w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją SKO z 15 września 2020 r., nr [...].

W konsekwencji organ pierwszej instancji, działając na podstawie art. 61a § 1 K.p.a., postanowieniem z dnia [...] 2020 r. odmówił wszczęcia postepowania postępowania w sprawie pomocy finansowej w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości dla skarżącego, twierdząc, że postępowanie w tym przedmiocie zostało już zakończone wydaniem merytorycznej decyzji.

Po rozpatrzeniu zażalenia skarżącego zaskarżonym postanowieniem z dnia 13 sierpnia 2020 r. SKO utrzymało w mocy postanowienie organu pierwszej instancji. W motywach rozstrzygnięcia powołując się na treść art. 61a § 1 K.p.a. stwierdzono, że organ pierwszej instancji prawidłowo uznał, że prowadzenie w tak zakreślonych granicach sprawy nowego postępowania jest niedopuszczalne gdyż dotyczyłoby tych samych okoliczności faktycznych i stanu prawnego, co do których sprawa została już na drodze administracyjnej uprzednio wszczęta i rozstrzygnięta przez wydanie decyzji odmawiającej przyznania pomocy finansowej na zakup środków czystości.

Na powyższe postanowienie skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. W skardze zakwestionował zapadłe rozstrzygnięcie.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Istota sprawy sprowadzała się do rozstrzygnięcia, czy w zaistniałym stanie faktycznym były podstawy do odmowy wszczęcia postępowania z wniosku skarżącego z dnia 1 lipca 2020 r. o udzielenie pomocy finansowej w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości.

W myśl art. 61 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2020 r., poz. 256 ze zm.) dalej: K.p.a., postępowanie administracyjne wszczyna się na żądanie strony lub z urzędu. Gdy żądanie, o którym mowa w art. 61, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania - art. 61a § 1 K.p.a.

Zatem z art. 61a § 1 K.p.a. wynikają dwie samodzielne i niezależne przesłanki wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Jedną z nich jest wniesienie podania przez osobę, która nie jest stroną, a drugą przesłanką jest zaistnienie innych uzasadnionych przyczyn uniemożliwiających wszczęcie postępowania. W orzecznictwie oraz literaturze wskazuje się, że przez inną uzasadnioną przyczynę, o której mowa w cytowanym przepisie należy rozumieć takie sytuacje, które w sposób oczywisty stanowią przeszkodę do wszczęcia postępowania, np. gdy w tej samej sprawie zapadło już rozstrzygnięcie lub sprawa jest w toku. Warunkiem sine qua non wydania w tej sytuacji postanowienia, na podstawie art. 61a § 1 K.p.a., jest stwierdzenie tożsamości stosunku administracyjnoprawnego występującego pomiędzy sprawą zakończoną lub będącą w toku oraz powtórnym podaniem o wszczęcie postępowania administracyjnego (por. wyrok NSA z 28 kwietnia 2020 r., I OSK 135/19 lub wyrok NSA z 16 marca 2021 I OSK 2493/20).

W realiach niniejszej sprawy działając z wniosku skarżącego z dnia 25 maja 2020 r., decyzją Prezydenta Miasta z dnia [...] 2020 r. nr [...], odmówiono mu świadczenia w formie zasiłku celowego na zakup środków czystości. Decyzja ta została utrzymana w mocy decyzją SKO z 15 września 2020 r., nr [...].

Natomiast w kontrolowanym postępowaniu wniosek o zasiłek celowy na zakup środków czystości został złożony 1 lipca 2020 r. W tym kontekście podkreślić należy, że każdy wniosek inicjuje nową odrębną sprawę, która wymaga merytorycznego rozstrzygnięcia przez organy. Wnioski skarżącego z dnia 25 maja 2020 r. i 1 lipca 2020 r. dotyczyły co prawda pomocy w formie zasiłku celowego na ten sam cel, nie mniej jednak każdy z nich wszczynał odrębne postępowanie podlegające merytorycznemu rozpatrzeniu. Brak jest w tym przypadku tożsamości spraw. Zasiłek celowy ma charakter pomocy doraźnej, ukierunkowanej na konkretny cel bytowy, nie jest świadczeniem przyznawanym "za okres". Nie ma zatem do niego zastosowania art. 106 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, z którego wynika, że świadczenia pieniężne z pomocy społecznej przyznaje się i wypłaca za okres miesiąca kalendarzowego, począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek wraz z wymaganą dokumentacją. Każdorazowo więc organ jest zobligowany zbadać czy istnieje potrzeba, której dotyczy wniosek.

Błędnie zatem organy obu instancji uznały, że kontrolowana sprawa jest tożsama z tą zakończoną decyzją SKO z 15 września 2020 r., nr [...] co doprowadziło je do wydania rozstrzygnięcia o odmowie wszczęcia postępowania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organy będą zobowiązane rozpatrzyć merytorycznie sprawę z wniosku skarżącego z dnia 1 lipca 2020 r. o przyznanie zasiłku celowego z przeznaczeniem na zakup środków czystości.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.).