Wyrok z dnia 2023-01-05 sygn. I OSK 426/22
Numer BOS: 2227156
Data orzeczenia: 2023-01-05
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny
Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:
I OSK 426/22 - Wyrok NSA
|
|
|||
|
2022-03-04 | |||
|
Naczelny Sąd Administracyjny | |||
|
Arkadiusz Blewązka /sprawozdawca/ Piotr Niczyporuk /przewodniczący/ Zygmunt Zgierski |
|||
|
6320 Zasiłki celowe i okresowe | |||
|
Pomoc społeczna | |||
|
II SA/Po 187/21 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2021-12-16 | |||
|
Samorządowe Kolegium Odwoławcze | |||
|
Oddalono skargę kasacyjną | |||
|
Dz.U. 2019 poz 1507 art. 38 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 i ust. 4, art. 2 ust. 1, art. 3 ust. 1 i 3, art. 3 ust. 3 i 4 Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - teskt jedn. |
|||
Sentencja
Dnia 5 stycznia 2023 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Piotr Niczyporuk Sędziowie: sędzia NSA Zygmunt Zgierski sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 5 stycznia 2023 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 grudnia 2021 r., sygn. akt II SA/Po 187/21 w sprawie ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...]listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. |
||||
Uzasadnienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu wyrokiem z dnia 16 grudnia 2021 r. sygn. akt II SA/Po 187/21, po rozpoznaniu sprawy ze skargi T. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku okresowego, oddalił skargę w całości. Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych: Decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. nr [...] Prezydent Miasta P. przyznał T. K. zasiłek okresowy od dnia [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. w wysokości [...] zł miesięcznie. Od powyższej decyzji złożył on odwołanie, w którym nie zgodził się z wysokością przyznanej mu pomocy, wskazując, że nie wnioskował o pomoc w kwocie [...] złotych. Stwierdził, iż przyznany w takiej kwocie zasiłek nie będzie dla niego wystarczającym wsparciem i nie umożliwi mu przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej. Decyzją z dnia [...] listopada 2020 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję, wskazując m.in., że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U.2019.1507 ze zm.) ,dalej jako "u.p.s.", pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie samodzielnie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia. Zdaniem Kolegium pomoc pieniężna przyznana T. K. przez Prezydenta Miasta P. w formie zasiłku okresowego od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. w wysokości [...] zł miesięcznie, jest w zupełności wystarczająca. Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu złożył T. K. Podniesione przez niego zarzuty w większości pokrywały się z tymi wskazanymi w odwołaniu, jednakże zostały uzupełnione o zarzut utrzymania w mocy przez organ II instancji decyzji nieistniejącej w obrocie prawnym, ze względu na błędnie wskazaną kwotę zasiłku okresowego przyznanego skarżącemu. W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalając skargę doszedł do przekonania, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie, albowiem zarówno zaskarżona decyzja, jak i poprzedzająca ją decyzja Prezydenta Miasta P., odpowiadają prawu. W uzasadnieniu wskazał, że stosownie do art. 38 ust. 1 u.p.s., zasiłek okresowy przysługuje w szczególności ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej bądź rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Zgodnie z art. 38 ust. 2 pkt 1 u.p.s. zasiłek okresowy ustala się w przypadku osoby samotnie gospodarującej do wysokości różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym, że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 złotych miesięcznie. Ponadto zgodnie z art. 38 ust. 3 pkt 1 u.p.s. kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby. Okres na jaki przyznawany jest zasiłek ustala natomiast ośrodek pomocy społecznej biorąc pod uwagę okoliczności sprawy na mocy art. 38 ust. 5 u.p.s. Sąd I instancji podkreślił, że z powyższego wynika, iż decyzja określająca wysokość zasiłku jest decyzją uznaniową, a organy wydając ją mają pewną swobodę w ocenie zasadności zgłoszonych żądań. W niniejszej sprawie decyzja przyznająca zasiłek okresowy nie została wydana z przekroczeniem granic uznania administracyjnego, bowiem zarówno organ I jak i II instancji wydały swoje decyzje w sposób zgodny z prawem. W ocenie Sądu I instancji organ nie mógł przyznać zasiłku okresowego w pełnej kwocie, ponieważ rozstrzygając sprawę z zakresu pomocy społecznej nie może pominąć własnych możliwości finansowych, liczby rodzin i osób ubiegających się o pomoc oraz hierarchii potrzeb, na które środki finansowe powinny być przeznaczone. Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł T. K. zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie: I. prawa materialnego, tj.: 1. art. 38 ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 i ust. 5 u.p.s. przez nadużycie pozostawionego przez ten przepis uznania administracyjnego polegające na przyjęciu, że w okolicznościach niniejszej sprawy decyzja organu mieściła się w zakresie tego uznania, podczas gdy analiza całokształtu okoliczności sprawy uprawnia wniosek przeciwny; 2. art. 2 ust. 1 u.p.s. oraz art. 3 ust. 1 i ust. 3 u.p.s. przez niezastosowanie w sprawie w sytuacji, gdy skarżący jest osobą wymagającą pełnego wsparcia w celu zaspokojenia niezbędnych potrzeb bytowych i umożliwienia skarżącemu życia w warunkach odpowiadających godności człowieka; 3. art. 3 ust. 3 u ust. 4 u.p.s. przez niezastosowanie zasady, że na organie ciąży obowiązek dostosowania rodzaju, formy i rozmiaru świadczenia do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, w tym sytuacji trwałej bezdomności i bezrobotności skarżącego; 4. art. 2 ust. 1 u.p.s. przez błędną jego wykładnię, polegającą na uznaniu, że kwota zasiłku okresowego w wysokości [...] zł/m-c przyznana na okres od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. umożliwia skarżącemu przezwyciężenie jego trudnej sytuacji życiowej w sytuacji kryzysu pandemicznego; 5. art. 3 ust. 1 i 3 u.p.s. przez ich niewłaściwą wykładnię polegającą na uznaniu, że kwota zasiłku okresowego w wysokości [...] zł/m-c przyznana na okres od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. jest odpowiednia i zaspokaja niezbędne potrzeby skarżącego w warunkach odpowiadających godności człowieka w sytuacji kryzysu pandemicznego. II. przepisów postępowania, tj.: 1. art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 107 § 1 pkt 5 i pkt 6 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a. przez oddalenie skargi w całości, pomimo zawarcia w sentencji i uzasadnieniu zaskarżonej decyzji II instancji orzeczenia o utrzymaniu w mocy decyzji nieistniejącej w obrocie prawnym, albowiem decyzja organu I instancji nie przyznała skarżącemu zasiłku okresowego w okresie od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. w wysokości [...] zł miesięcznie, lecz w innej wysokości, co spowodowało, że organ II instancji orzekał o decyzji nieistniejącej w obrocie prawnym; 2. art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 7 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. oraz art. 107 § 1 pkt 5 i pkt 6 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a. poprzez oddalenie skargi w całości, pomimo, że organy administracyjne wadliwie przeprowadziły postępowanie dowodowe, w sprzeczności z zasadą prawdy obiektywnej, dokonując w konsekwencji dowolnych ustaleń faktycznych poprzez: a) niepoczynienie ustaleń co do skutków zaniechania przyznania skarżącemu zasiłku okresowego w wyższej wysokości z uwagi na trwałą bezdomność i bezrobotność skarżącego w sytuacji kryzysu pandemicznego; b) niepoczynienie ustaleń czy wysokość przyznanego zasiłku okresowego i okres na jaki został przyznany są odpowiednie i zaspokajają niezbędne potrzeby skarżącego w warunkach odpowiadających godności człowieka w sytuacji kryzysu pandemicznego; c) poczynienie nieprawdziwego ustalenia, że organ nie dysponuje możliwościami finansowymi umożliwiającymi przyznanie wnioskowanego świadczenia w wyższej wysokości i na dłuższy okres; d) niewskazanie katalogu niezbędnych potrzeb bytowych skarżącego, na których łączne zaspokojenie w okresie od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r., zdaniem organu i sądu, winna wystarczyć ustalona przez organ kwota 350,50 zł/m-c w sytuacji kryzysu pandemicznego. 3) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 7 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. oraz art. 107 § 1 pkt 5 i pkt 6 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a. przez oddalenie skargi w całości, pomimo że organy administracyjne wadliwie przeprowadziły postępowanie dowodowe, w sprzeczności z zasadą prawdy obiektywnej, dokonując w konsekwencji dowolnych ustaleń faktycznych przez: a) niepoczynienie ustaleń co do skutków zaniechania przyznania skarżącemu zasiłku okresowego w wyższej wysokości z uwagi na trwałą bezdomność i bezrobotność skarżącego w sytuacji kryzysu pandemicznego; b) niepoczynienie ustaleń czy wysokość przyznanego zasiłku okresowego i okres na jaki został przyznany są odpowiednie i zaspokajają niezbędne potrzeby skarżącego w warunkach odpowiadających godności człowieka w sytuacji kryzysu pandemicznego; c) poczynienie nieprawdziwego ustalenia, że organ nie dysponuje możliwościami finansowymi umożliwiającymi przyznanie wnioskowanego świadczenia w wyższej wysokości i na dłuższy okres; d) niewskazanie katalogu niezbędnych potrzeb bytowych skarżącego, na których łączne zaspokojenie w okresie od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r., zdaniem organu i sądu orzekającego, winna wystarczyć ustalona przez organ kwota [...] zł/m-c w sytuacji kryzysu pandemicznego. 4) art. 134 § 1 p.p.s.a. w zw. z art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 7 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a. przez niedopełnienie przez Sąd obowiązku rozpoznania skargi w granicach sprawy oraz błędną ocenę materiału dowodowego skutkujące uznaniem, że postępowanie dowodowe przeprowadzone przez organy administracyjne obu instancji było przeprowadzone w sposób prawidłowy, podczas gdy przeprowadzone było w sprzeczności z zasadą prawdy obiektywnej w zakresie ustaleń: a) przyjęcia ustalenia, że istnieją możliwości skarżącego do dokonania dopłaty ze środków własnych do kwoty przyznanego zasiłku okresowego w celu zrealizowania uzasadnionych potrzeb bytowych skarżącego w warunkach kryzysu pandemicznego, b) przyjęcia ustalenia braku możliwości finansowych organu udzielającego pomocy umożliwiających udzielenie pomocy w wyższej wysokości niż przyznana i na dłuższy okres niż przyznano; 5) art. 141 § 4 p.p.s.a. przez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku: - w oparciu o jakie konkretnie informacje Sąd przyjął, że istnieją możliwości skarżącego do dokonania dopłaty ze środków własnych do kwoty przyznanego zasiłku okresowego w celu zrealizowania uzasadnionych potrzeb bytowych skarżącego w warunkach kryzysu pandemicznego, - z jakich powodów Sąd przyjął, że decyzja organu I instancji przyznała skarżącemu zasiłek okresowy w okresie od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. w wysokości [...] zł miesięcznie, wbrew literalnemu brzmieniu decyzji organu I instancji. W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu oraz o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej według norm przepisanych powiększone o 23 % podatku VAT, na które składa się opłata stanowiąca wynagrodzenie radcy prawnego. W odpowiedzi na skargę kasacyjną Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. wniosło o oddalenie skargi oraz zasądzenie od skarżącego na rzecz organu kosztów postępowania według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Organ wskazał, że zgodnie z art. 3 ust. 1 u.p.s. pomoc społeczna jedynie wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb, ale nie zastępuje ona indywidualnych wysiłków w dążeniu do poprawy sytuacji bytowej określonej osoby. Przypomniał również, iż w dniu [...] czerwca 2020 r. przeprowadzony został wywiad środowiskowy ze skarżącym, podczas którego sprecyzował on zakres żądania zawartego we wniosku z dnia [...] marca 2020 r. i wniósł o zasiłek okresowy z tytułu bezrobocia od marca 2020 r. do sierpnia 2020 r. w kwocie [...] złotych oraz o jeden gorący posiłek dziennie od [...] czerwca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. W odpowiedzi na to żądanie decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. nr [...] Prezydent Miasta . przyznał skarżącemu nieodpłatnie pomoc w postaci jednego gorącego posiłku dziennie w okresie od [...] czerwca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. Natomiast decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. nr [...] Prezydent Miasta P. przyznał mu zasiłek okresowy od dnia [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. w wysokości [...] złotych miesięcznie. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna okazała się niezasadna. Naczelny Sąd Administracyjny stosownie do art. 183 § 1 p.p.s.a. rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc pod uwagę z urzędu jedynie nieważność postępowania. W niniejszej sprawie nie zachodzi żadna z okoliczności skutkujących nieważnością postępowania, o jakich mowa w art. 183 § 2 p.p.s.a. oraz nie zachodzi żadna z przesłanek, o których mowa w art. 189 p.p.s.a., które Naczelny Sąd Administracyjny rozważa z urzędu dokonując kontroli zaskarżonego skargą kasacyjną wyroku. W niniejszej sprawie skarżący jest osobą bezrobotną, bezdomną od około 10 lat, a tym samym spełnia przesłanki przyznania zasiłku okresowego, co nie było negowane przez żaden z organów. Kwestią sporną pozostaje wysokość przyznanej pomocy. Jak słusznie wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu decyzja określająca wysokość zasiłku okresowego podejmowana jest w ramach uznania administracyjnego. W przypadku decyzji uznaniowych kontrola sądowa zmierza do ustalenia, czy na podstawie przepisów prawa dopuszczalne było wydanie decyzji, czy organ przy jej wydaniu nie przekroczył granic uznania i czy uzasadnił rozstrzygnięcie dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami. Decyzja uznaniowa, a więc podejmowana w warunkach tzw. luzu decyzyjnego (pozostawienia organowi możliwości wyboru sposobu załatwienia sprawy) nie jest decyzją dowolną, a jej treść determinuje konieczność uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli – art. 7 k.p.a. Uznaniowość decyzji nie oznacza również, iż organ administracji jest obowiązany do pozytywnego załatwienia każdego wniosku obywatela (vide: wyrok NSA z dn. 26 września 2000 r., sygn. akt. I SA 945/00, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). Rozmiar pomocy warunkowany jest bowiem nie tylko potrzebami strony, ale i możliwościami finansowymi organu. Fakt spełnienia kryteriów ustawowych dla przyznania zasiłku okresowego nie powoduje po stronie organu obowiązku przyznania go w maksymalnej wysokości. W art. 38 ust. 2 pkt 1 i art. 38 ust. 3 pkt 1 u.p.s. zakres uznania administracyjnego został ograniczony w ten sposób, że zasiłek okresowy może być ustalony w wysokości – nie niższej niż 50% różnicy między kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej, a dochodem tej osoby i – nie wyższej niż kwota różnicy między kryterium dochodowym, a dochodem tej osoby (z tym, że zasiłek ten nie może być wyższy niż kwota ściśle określona w art. 38 ust. 2 pkt 1 u.p.s., ani tez niższy niż 20 zł miesięcznie – o czym mowa w art. 38 ust. 4 u.p.s.). Należy wskazać, iż na dzień złożenia wniosku przez skarżącego, zgodnie z § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 lipca 2018 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej wynosiło 701 zł. W rozpoznawanej sprawie organy dogłębnie przeanalizowały sytuację życiową skarżącego i stwierdziły, iż nie należy ona do łatwych. Jednakże orzekając o przyznaniu pomocy każdorazowo muszą brać pod uwagę ograniczone środki finansowe, jakimi dysponują. Nie mogą preferować potrzeb jednej osoby, choćby jej sytuacja materialna była najtrudniejsza. Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny uznał zarzuty przekroczenia uznania administracyjnego oraz niedostosowania rodzaju, formy i rozmiaru świadczenia do okoliczności sprawy za niezasadne. Przechodząc do zarzutów naruszenia art. 2 i 3 u.p.s. należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 2 ust. 1 u.p.s., celem pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Według art. 3 u.p.s. pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej. Z treści przywołanych przepisów można odczytać, iż intencją ustawodawcy było określenie celu pomocy społecznej jako jedynie udzielenie wsparcia, a nie zastąpienie indywidualnych wysiłków w dążeniu do poprawy sytuacji bytowej określonej osoby. Przepis art. 3 u.p.s. nie dopuszcza możliwości uczynienia z pomocy społecznej stałego źródła dochodów. Skarżący jako osoba młoda i zdrowa dysponuje możliwościami samodzielnego przezwyciężenia trudności jakie go spotkały poprzez wdrożenie efektywnych działań mających na celu poprawę jego sytuacji życiowej. Zamierzonego skutku nie mogły także odnieść zarzuty sformułowane w skardze kasacyjnej dotyczące naruszenia przepisów postępowania. Zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 7 k.p.a., art. 11 k.p.a, art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. oraz art. 107 § 1 pkt 5 i pkt 6 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a. również nie zasługuje na uwzględnienie. Należy zwrócić uwagę, że organy administracji prawidłowo określiły i zbadały sytuację życiową skarżącego. W dniu [...] czerwca 2020 r. przeprowadzony został wywiad środowiskowy, podczas którego został on poproszony o sprecyzowanie zakresu żądań zawartych we wniosku z dnia [...] marca 2020 r., tak by rozwiane zostały wszelkie wątpliwości i organ mógł rozpoznać ww. wniosek w prawidłowy sposób. Skarżący sam wniósł o zasiłek okresowy z tytułu bezrobocia od marca 2020 r. do sierpnia 2020 r. w kwocie [...] zł oraz o jeden, gorący posiłek dziennie w okresie od dnia [...] czerwca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. Decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. Prezydent Miasta P. przyznał skarżącemu nieodpłatnie jeden posiłek dziennie, natomiast decyzją z dnia [...] czerwca 2020 r. przyznał zasiłek okresowy od [...] marca 2020 r. do [...] sierpnia 2020 r. w kwocie [...] zł miesięcznie. Tym samym wszystkie żądania zawarte we wniosku z dnia [...] marca 2020 r. (oraz później sprecyzowane podczas wywiadu środowiskowego) zostały przez organy rozpatrzone pozytywnie, zgodnie z oczekiwaniami skarżącego. W związku z tym nie można zgodzić się z zarzutami, że organy w niewystarczający sposób sprawdziły sytuację skarżącego oraz nie przeanalizowały jego żądań. W uzasadnieniu decyzji Kolegium w sposób dostateczny wykazało, że wszystkie okoliczności sprawy podlegały ocenie w ramach przeprowadzonego postępowania, a przytoczona w zaskarżonej decyzji argumentacja nakazuje uznać, że jej uzasadnienie spełnia wymogi z art. 107 § 3 k.p.a. oraz art. 107 § 1 pkt 5 i 6 k.p.a. Na uwzględnienie nie zasługują również zarzuty naruszenia art. 151 oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w zw. z art. 7, 11, 77 § 1 i 80 k.p.a. W uzasadnieniu kontrolowanego wyroku Sąd I instancji dał wyraz swojej argumentacji odnosząc się do całokształtu sprawy i zgromadzonego przez organy administracyjne materiału dowodowego. Jak słusznie zauważył, Kolegium w uzasadnieniu swojej decyzji przenalizowało w sposób wyczerpujący sytuację życiową oraz finansową skarżącego, wskazało, że jest on osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku, jest zarejestrowany w PUP ale nie pracuje, pomimo iż jest w dobrym stanie zdrowia. Podkreśliło, że zdaje sobie sprawę z trudnej sytuacji bytowej i osobistej skarżącego, ale orzekając każdorazowo musi uwzględniać – nawet mając do czynienia z obiektywnie istotnymi życiowo potrzebami – ograniczone środki finansowe jakimi dysponuje. Na gruncie poczynionych rozważań i analiz niezasadny jest również zarzut naruszenia art. 134 § 1 p.p.s.a. Stosownie do treści tego przepisu, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Rozstrzygnięcie w granicach danej sprawy oznacza, że sąd nie może uczynić przedmiotem rozpoznania legalności innej sprawy administracyjnej niż ta, w której wniesiono skargę. Brak związania zarzutami i wnioskami skargi powinien być rozumiany w ten sposób, że sąd bada w pełnym zakresie zgodność z prawem zaskarżonego aktu, czynności lub bezczynności organu administracji publicznej. Sąd może uwzględnić skargę z powodu innych uchybień niż te, które przytoczono w skardze, jak również stwierdzić nieważność zaskarżonego aktu, mimo że podmiot skarżący wnosił o jego uchylenie. Naruszenie przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. może nastąpić w przypadku, gdy sąd I instancji rozpozna sprawę, wykraczając poza jej granice albo nie zauważy niewskazanego w skardze naruszenia prawa przez organy administracji orzekające w sprawie. W niniejszej sprawie nie sposób przypisać Sądowi I Instancji powyższych uchybień. Przeprowadził on bowiem kontrolę kwestionowanej decyzji w granicach sprawy. Analizując dokumenty zgromadzone w aktach administracyjnych niniejszej sprawy celem zweryfikowania zarzutu naruszenia art. 151 p.p.s.a. w zw. z art. 107 § 1 pkt 5 i 6 k.p.a. oraz 107 § 3 k.p.a. wypada uznać, iż bezsprzeczne jest, że wydając decyzję z dnia [...] listopada 2020 r. Kolegium błędnie wskazało kwotę przyznanego skarżącemu zasiłku okresowego ([...] zł, zamiast [...] zł). Jednakże prawidłowo podając dane identyfikujące skarżącego, datę oraz numer decyzji organu I instancji, rozwiało wszelkie wątpliwości co do istnienia ww. decyzji w obrocie prawnym. Tym samym zarzut ten nie mógł okazać się uzasadniony. Zgodnie z art. 141 § 4 p.p.s.a. uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania. Naruszenie art. 141 § 4 p.p.s.a. może mieć miejsce wtedy, gdy uzasadnienie nie zawiera wskazanych w tym przepisie elementów, a także wówczas, gdy uzasadnienie nie zawiera stanowiska odnośnie do przyjętego stanu faktycznego, a także gdy zaskarżony wyrok nie poddaje się kontroli instancyjnej z powodu wadliwości sporządzonego uzasadnienia (vide: uchwała składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 15 lutego 2010 r., II FPS 8/09; wyroki NSA z dnia: 18 września 2014 r., II GSK 1096/13; 27 listopada 2014 r., II GSK 584/13, 12 lutego 2015 r., II OSK 200/15; 3 marca 2015 r., II GSK 56/14; 11 marca 2015 r., II GSK 810/14, 27 sierpnia 22021 r., II GSK 1417/18, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). Oznacza to, że sąd administracyjny ma nie tylko obowiązek wskazania swojego rozstrzygnięcia (wypowiedzenia się w przedmiocie zgodności z prawem skarżonego aktu administracyjnego), ale i umotywowania swojego stanowiska w tym zakresie, tj. przedstawienia toku rozumowania, który doprowadził do podjęcia rozstrzygnięcia, w tym wskazania przyczyn zajęcia określonego stanowiska, jak i powodów, dla których zarzuty i argumenty podnoszone przez stronę są lub nie są zasadne. Przy czym prawidłowo sporządzone uzasadnienie wyroku nie wymaga szczegółowego odniesienia się przez Sąd I instancji do wszystkich zarzutów skargi oraz podniesionej w niej argumentacji. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego, brak szczegółowego odniesienia się przez wojewódzki sąd administracyjny do wszystkich zarzutów zawartych w skardze i skoncentrowanie się tylko na istotnych kwestiach, nie jest wadliwe, o ile te kwestie mają znaczenie dla rozstrzygnięcia, a wątki pominięte mają jedynie charakter uboczny i nie rzutują na wynik sprawy (vide: wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2004 r., FSK 2633/04, wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2014 r., I OSK 2721/13, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). Wszystkie ww. elementy znajdują się w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a uzasadnienie części prawnej wyroku, jest wystarczające dla uzyskania informacji o przesłankach rozstrzygnięcia. Sąd I instancji wyjaśnił podstawy faktyczne i prawne rozstrzygnięcia. To, że skarżący nie zgadza się ze stanowiskiem Sądu I instancji, w szczególności z oceną przyjętego przez organy administracji stanu faktycznego sprawy, nie świadczy o naruszeniu art. 141 § 4 p.p.s.a Z tych względów skarga kasacyjna jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw podlegała oddaleniu zgodnie z art. 184 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł o kosztach dla pełnomocnika skarżącego wyznaczonego z urzędu, ponieważ wynagrodzenie to przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjny w postępowaniu określonym w przepisach w art. 258-261 p.p.s.a. Na podstawie art. 207 § 2 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny odstąpił od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości uznając, że zachodzi przypadek szczególny, o którym mowa w tym przepisie. Skargę kasacyjną rozpoznano na posiedzeniu niejawnym stosownie do art. 182 § 2 p.p.s.a., gdyż strona skarżąca zrzekła się rozprawy, a strona przeciwna nie zażądała jej przeprowadzenia. |
Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).