Wyrok z dnia 2021-10-15 sygn. I OSK 595/21

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Mariola Kowalska Sędziowie: Sędzia NSA Aleksandra Łaskarzewska Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 15 października 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A[...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 listopada 2020 r. sygn. akt VIII SA/Wa 590/20 w sprawie ze skargi A[...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia 13 lipca 2020 r. nr SKO[...] w przedmiocie uchylenia decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego uchyla zaskarżony wyrok, zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Wójta Gminy K[...] z dnia 20 maja 2020 r. nr D[...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 10 listopada 2020 r., VIII SA/Wa 590/20, oddalił skargę A[...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Radomiu z dnia 13 lipca 2020 r. nr SKO[...] w przedmiocie uchylenia decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Wyrok został wydany w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

W dniu 31 października 2017 r. A[...] wniosła o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego dla córki – K[...]. Z dokumentacji złożonej na potrzeby ustalenia dochodu czteroosobowej rodziny skarżącej wynikało, że w 2016 r. wnioskodawczyni uzyskała dochód roczny w wysokości 24.539,31 PLN netto. Dochód stanowiła także kwota zwrotu podatku z tytułu niewykorzystanej ulgi na dzieci w kwocie 1.1255,77 PLN. Łącznie dochód wnioskodawczyni wynosił 25.665,08 PLN, co w skali miesiąca dawało 2.138,76 PLN. Ponadto w 2016 r. K[...] pobierała rentę w wysokości 7.736,34 PLN, co miesięcznie stanowiło 644,70 PLN. Łącznie miesięczny dochód rodziny wynosił 2.783,46 PLN, co w przeliczeniu na osobę wynosiło 695,86 PLN. Kwota powyższa nie przekraczała kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, dlatego Wójt Gminy K[...] w dniu 12 grudnia 2017 r. wydał decyzję przyznająca świadczenie z funduszu alimentacyjnego dla K[...] w okresie świadczeniowym 2017/2018.

W dniu 12 grudnia 2019 r. organ I instancji uzyskał informację, że A[...] w 2016 r. była właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,4 ha fizycznych, co stanowi 0,6405 ha przeliczeniowego. Posiadała także udział w gruntach rolnych: 1/20 w powierzchni 0,2794 ha przeliczeniowego oraz 5/40 w powierzchni 0,0516 ha przeliczeniowego. Łącznie w posiadaniu strony w 2016 r. były grunty o powierzchni 0,6608 ha przeliczeniowego. W związku z tymi okolicznościami, postanowieniem z dnia 28 kwietnia 2020 r. Wójt Gminy K[...] wznowił postępowanie w sprawie ustalenia prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na okres świadczeniowy 2017/2018. Informacja o posiadaniu przez A[...] gospodarstwa rolnego stanowiła nową okoliczność faktyczną istniejącą w dniu wydania decyzji, która nie była znana organowi tj. przesłankę wznowienia postępowania z art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a.

Następnie decyzją z dnia 20 maja 2020 r., znak D[...] Wójt Gminy K[...], działając na podstawie art. 9 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U.2020.808 ze zm.), dalej jako "u.p.o.u.a.", uchylił decyzję ostateczną z dnia 12 grudnia 2017 r., przyznającą prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego dla K[...] w okresie świadczeniowym 2017/2018 i odmówił prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego za ten okres. W uzasadnieniu decyzji podano, że fakt posiadania przez skarżącą gospodarstwa rolnego spowodował przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, wynoszącego wówczas 725 PLN. Po doliczeniu do dochodu rodziny dochodu z gospodarstwa rolnego, wyniósł on 2.925,36 PLN miesięcznie, co w przeliczeniu na osobę wynosiło 731,34 PLN. Odnosząc się do wniosku skarżącej o pomniejszenie dochodu o wypłaconą w 2016 r. nagrodzę jubileuszową organ I instancji wyjaśnił, że nie została ona ujęta w katalogu dochodów utraconych i nie może być odliczona od dochodu. Wypłata nagrody jubileuszowej była dodatkowym uprawnieniem pracownika wynikającym ze stosunku pracy.

Odwołanie od decyzji wniosła A[...].

Wskazaną na wstępie decyzją z dnia 13 lipca 2020 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Radomiu utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Organ odwoławczy wskazał, że kontrolowana decyzja wydana została w wyniku wznowienia postępowania, dokonanego na skutek uzyskanej przez organ I instancji informacji o posiadanym przez stronę gospodarstwie rolnym o powierzchni 1,40 ha fizycznego, co stanowi 0,6405 ha przeliczeniowego. Okoliczność ta nie była znana organowi w czasie postępowania zakończonego decyzją z dnia 12 grudnia 2017 r. Ujawnione okoliczności były istotne z punktu widzenia ustalenia prawa do świadczenia. Zdaniem Kolegium, dla rozstrzygnięcia sprawy nie miał znaczenia fakt, czy gospodarstwo rolne było w posiadaniu A[...], a także to, że była ona jedynie jego współwłaścicielką. Z art. 9 ust. 7 i 8 u.p.o.u.a. wynika bowiem domniemanie uzyskiwania dochodu z gospodarstwa rolnego niezależnie od tego, czy faktycznie użytkuje się gospodarstwo czy też oddane ono zostało w posiadanie innej osobie. Zakres wyłączeń od powyższej zasady ustawodawca określił w art. 9 ust. 8 u.p.o.u.a., który nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Jednocześnie Kolegium wyjaśniło, że jednorazowa wypłata, otrzymanej w 2016 r. nagrody jubileuszowej, wobec tego, że otrzymująca ją osoba nadal pracuje na tej samej podstawie prawnej, musi zostać uwzględniona przy wyliczaniu dochodu. Jest bowiem jednym ze składników dochodu ze stosunku pracy. Tylko dochody wymienione w sposób wyraźny w art. 2 pkt 17 u.p.o.u.a., mogą zostać pominięte jako tzw. dochody utracone.

Nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem A[...] wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zarzucając naruszenie:

1. art. 7 i art. 7a § 1 k.p.a. przez nieustalenie czy skarżąca uzyskiwała dochód z gospodarstwa rolnego i błędne przyjęcie, że sam fakt bycia współwłaścicielem gospodarstwa był równoznaczny z uzyskiwaniem dochodów w wysokości określonej w art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a., gdyż art. 2 ust. 4 i ust. 5 oraz art. 9 ust. 7, 8 i 11 tej ustawy, dla możliwości ich zastosowania wymagają rzeczywistego uzyskiwania dochodów z gospodarstwa rolnego i jedynie w sytuacji ich rzeczywistego uzyskiwania sposób ustalenia wysokości tych dochodów określony został w art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a.

2. art. 2 ust. 4 i 5 oraz art. 9 ust. 7, 8 i 11 u.p.o.u.a. w sytuacji, gdy pomimo braku ustaleń faktycznych co do dochodów uzyskiwanych z gospodarstwa rolnego przyjęto, że skarżąca uzyskiwała taki hipotetyczny dochód w wysokości ustalonej w myśl art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a., podczas gdy dochodu z gospodarstwa rolnego nie uzyskiwała i uzyskiwać nie mogła, gdyż gospodarstwo to pozostawało we władaniu, skonfliktowanego ze skarżącą, byłego męża.

Mając powyższe na uwadze skarżąca wniosła o uchylenia zaskarżonej decyzji, jak również decyzji ją poprzedzającej.

W odpowiedzi na skargę, podtrzymując argumentację wskazaną w zaskarżonej decyzji, Kolegium wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę jako niezasadną wskazał, iż zaskarżona decyzja została wydana w postępowaniu nadzwyczajnym, wszczętym przez organ z urzędu. Powyższe było obowiązkiem organu, wobec ujawnienia się jednej z przyczyn wznowienia postępowania, wskazanej w art. 145 § 1 pkt 5 k.p.a. tj. wyjścia na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji, nieznanych organowi, który wydał decyzję. Nową okolicznością było ujawnienie, że skarżąca w 2016 r. była współwłaścicielem gruntów rolnych o powierzchni 0,6608 ha przeliczeniowego. Kwestią sporną było zaś doliczenie do dochodu rodziny, dochodu z ww. gospodarstwa rolnego, którego skarżąca była współwłaścicielem, a które nie było w jej posiadaniu.

Rozstrzygając powyższą kwestię Sąd I instancji miał na uwadze, że zgodnie z art. 9 ust. 2 u.p.o.u.a. – w brzmieniu obowiązującym w dniu wydawania decyzji z dnia 12 grudnia 2017 r. – świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 725 zł. Prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się na podstawie dochodu rodziny lub dochodu osoby uprawnionej. Chodzi przy tym o dochód, o którym mowa w przepisach o świadczeniach rodzinnych. W myśl art. 3 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2020.111 ze zm.), dalej jako "u.ś.r.", za dochód rodziny przyjmuje się m.in. dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego. Zgodnie z art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a., w przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U.2013.1381 ze zm.). Przepis ten nie mówi o dochodzie rzeczywistym, faktycznie osiągniętym z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego, lecz zawiera założenie, że określona kwota jest dochodem miesięcznym przyjętym do ustalenia prawa do świadczenia, podlegającym – w razie zaistnienia do tego podstaw – zsumowaniu z innymi dochodami pozarolniczymi. Na potrzeby stosowania przepisów ustawy przyjęto więc domniemanie, że z gospodarstwa rolnego jego właściciel uzyskuje ściśle określony dochód. W tej sytuacji Sąd I instancji uznał za prawidłowo zastosowane domniemanie, że z gospodarstwa rolnego uzyskuje się dochód niezależnie od tego, czy się w tym gospodarstwie pracuje, czy też zostało ono oddane w posiadanie zależne innej osobie. W rozumieniu ustawy "utrzymuje się" z gospodarstwa rolnego także ten, kto włada nim na podstawie tytułu prawnego pozwalającego na oddanie tego gospodarstwa w posiadanie zależne, tj. w dzierżawę lub w użytkowanie. Przepis art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. nie mówi o dochodzie faktycznie osiąganym z działalności rolniczej lecz zawiera założenie, że kwota wynikająca z przewidzianego w nim wyliczenia jest dochodem miesięcznym przyjętym do ustalenia prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Sąd I instancji podkreślił, że taka interpretacja omawianego przepisu znajduje potwierdzenie w utrwalonym orzecznictwie podejmowanym na tle analogicznego przepisu – art. 5 ust. 8 u.ś.r. Ustalenie dochodu w oparciu o powyższe przepisy następuje zatem w sytuacji, gdy strona pozostaje właścicielem gospodarstwa rolnego, będąc tym samym rolnikiem, przynajmniej potencjalnie mogącym prowadzić działalność rolniczą lub uzyskiwać dochody. Tym samym Sąd I instancji podzielił stanowisko organów obu instancji, że w rozpoznawanej sprawie zryczałtowany dochód z gospodarstwa rolnego powinien być zaliczony do dochodu rodziny skarżącej. W rozpatrywanej sprawie prawidłowo ustalono dochód w rodzinie skarżącej za rok 2016, który w przeliczeniu na osobę przekraczał kryterium dochodowe uprawniające do wnioskowanego świadczenia.

Za bezsporne w sprawie uznano, że przyznana skarżącej nagroda jubileuszowa nie może być uznana za utratę dochodu, ponieważ w analizowanym stanie faktycznym nie występuje żaden z wyjątków pozwalających na jej niewliczanie do dochodu rodziny.

Z powyższych względów Sąd I instancji, na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiodła A[...], zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie:

1. art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 6 art. 7 art. 7a art. 8 i art. 11 k.p.a. polegające na zaniechaniu podjęcia jakiejkolwiek czynności w celu wyjaśnienia podstawowej, rozstrzygającej w sprawie realnej możliwości uzyskania przez skarżącą dochodów i rzeczywistego uzyskania jakichkolwiek dochodów z gospodarstwa rolnego;

2. art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a., w sytuacji gdy art. 2 ust. 4 i ust. 5 oraz art. 9 ust. 7, 8 i 11 u.p.o.u.a. dla możliwości uzyskania dochodu wymagają rzeczywistego, a nie jedynie hipotetycznego uzyskiwania dochodów z gospodarstwa rolnego i jedynie w sytuacji ich rzeczywistego uzyskiwania możliwe byłoby zastosowania sposobu ustalenia wysokości tych dochodów w sposób określony w art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a.

W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku oraz decyzji organów obu instancji poprzedzających wyrok.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej powyższe zarzuty szerzej umotywowano.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna okazała się zasadna.

Postępowanie kasacyjne oparte jest na zasadzie związania Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej i podstawami zaskarżenia wskazanymi w tej skardze. Jedynie w przypadku gdyby zachodziły przesłanki powodujące nieważność postępowania sądowoadministracyjnego, określone w art. 183 § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny mógłby podjąć działania z urzędu, niezależnie od zarzutów wskazanych w skardze kasacyjnej. W niniejszej sprawie nie stwierdzono takich przesłanek.

Przechodząc do oceny zarzutów kasacyjnych należy odwołać się do ugruntowanego orzecznictwa sądów administracyjnych wskazującego, iż z brzmienia art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. wynika wniosek, że z gospodarstwa rolnego uzyskuje się dochód niezależnie od tego, czy się tym gospodarstwem fizycznie włada (posiada), czy się w tym gospodarstwie pracuje, czy też zostało ono oddane w posiadanie zależne innej osobie. Ustawodawca przyjął bowiem w tym zakresie stosowne domniemanie. Bliźniacze rozwiązanie prawne statuuje art. 5 ust. 8 u.ś.r., który także wskazuje, że w przypadku ustalania dochodu z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Powyższe regulacje pozwalają przyjąć, iż z gospodarstwa rolnego utrzymuje się ten, kto włada nim na podstawie tytułu prawnego, który pozwala na oddanie tego gospodarstwa w posiadanie zależne, tj. w dzierżawę lub w użytkowanie. Najczęściej tytułem do władania nieruchomością będzie prawo własności. Z taką też sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Przepis art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. nie mówi o dochodzie faktycznie osiąganym z działalności rolniczej, lecz zawiera założenie, że kwota wynikająca z przewidzianego w nim wyliczenia jest dochodem miesięcznym przyjętym do ustalenia prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Dochód z gospodarstwa rolnego wylicza się zatem ryczałtowo wg ilości hektarów przeliczeniowych (vide: wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2007 r., I OSK 321/07; wyrok NSA z dnia 20 sierpnia 2015 r., I OSK 297/14; wyrok NSA z dnia 29 kwietnia 2020 r., I OSK 566/19, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). Stanowisko to akceptowane jest także przez doktrynę, która wskazuje, że dochód uzyskany z gospodarstwa rolnego ma charakter ryczałtowy, a co za tym idzie – nie ma znaczenia faktyczne uprawianie i uzyskiwanie dochodów z posiadanych gruntów (M.Bieżuński, P.Bieżuński, Pomoc osobom uprawnionym do alimentów, Warszawa 2009; E.Tomaszewska, Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Komentarz, wyd. II, LEX/el. 2019, uwagi do art. 9). Skoro zatem skarżąca jest współwłaścicielką określonych nieruchomości stanowiących gospodarstwo rolne, to poprawnie dochód ten została ustalony, przez odwołanie się do treści art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. Nieużytkowanie przez skarżącą jednej z nieruchomości stanowiącej gospodarstwo rolne, będące skutkiem braku porozumienia pomiędzy współwłaścicielami co do sposobu korzystania z niej, nie jest dostatecznym powodem pominięcia tego składnika majątkowego jako źródła dochodu rolnika. Nie oznacza bowiem, że skarżąca, będąc współwłaścicielką owej nieruchomości, nie ma faktycznej i prawnej możliwości uzyskania dochodów z niej, stosownie do wielkości posiadanego udziału. Brak władania gospodarstwem rolnym nie stanowi przeszkody w możliwości uzyskania dochodu z tego tytułu. W konsekwencji niezasadny jest zarzut kasacyjny naruszenia art. 9 ust. 7 w związku z art. 2 ust. 4 i 5 u.p.o.u.a. przy ustalaniu dochodu skarżącej. Również nie można potwierdzić zasadności zarzutu naruszenia art. 9 ust. 8 i 11 u.p.o.u.a., skoro grunty skarżącej nie były oddane w dzierżawę, a dochód uzyskany przez skarżącą z gospodarstwa rolnego oraz dochody pozarolnicze podlegały zsumowaniu.

Niezasadny jest także zarzut naruszenia art. 3 § 1 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 6, art. 7, art. 7a, art. 8, i art. 11 k.p.a. podniesiony w kontekście niewyjaśnienia realnej możliwości uzyskania przez skarżącą dochodów i rzeczywistego uzyskania dochodów z gospodarstwa rolnego. Nie ulega wątpliwości, iż zakres kognicji organu administracji publicznej określa norma prawa materialnego, która wskazuje także, jakie fakty są istotne z punktu widzenia rozstrzygnięcia określonej sprawy administracyjnej (vide: B.Adamiak [w:] B.Adamiak, J.Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, C.H.Beck 2017, s. 456-457). Jak zostało to powyżej przedstawione, kluczowe znaczenie, przy rekonstrukcji normy prawnej stanowiącej podstawę rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, ma art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. Przywołany powyżej, ugruntowany w orzecznictwie i doktrynie, sposób jego rozumienia wskazuje, że dochód z gospodarstwa rolnego wylicza się ryczałtowo wg ilości hektarów przeliczeniowych gruntów należących do rolnika, niezależnie od tego czy dochód został faktycznie uzyskany. Nie ma zatem konieczności ustalania, czy dochód skarżącej z gospodarstwa rolnego został w ogóle uzyskany. Okoliczność uzyskania realnego dochodu jest zatem na gruncie art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. irrelewantna prawnie. Natomiast współwłaściciel gospodarstwa rolnego zachowuje faktyczne i prawne możliwości uzyskania, przypadającej nań części dochodów z tego gospodarstwa, także wtedy gdy nie ma faktycznej możliwości korzystania z niego.

Zasadny natomiast jest zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 7 k.p.a., w zakresie wypełnienia przez organy administracji obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego tyczącego ustalenia dochodu skarżącej i w konsekwencji przekroczenia kryterium dochodowego, o którym stanowi art. 9 ust. 2 u.p.o.u.a. W tym zakresie należy zauważyć, iż powodem wznowienia postępowania w sprawie przyznania K[...] świadczeń z funduszu alimentacyjnego było ustalenie, iż skarżąca w 2016 r. była właścicielką gospodarstwa rolnego o powierzchni 1,40 ha, stanowiącego 0,6405 ha przeliczeniowego, położonego na terenie gminy S[...], a także udziałów w dwóch działkach rolnych położonych w na terenie gminy K[...]. Pierwszy udział wynosił 1/20 w nieruchomości o powierzchni 0,70 ha, stanowiącej 0,2794 ha przeliczeniowego. Drugi udział wynosił 5/40 w nieruchomości o powierzchni 0,61 ha, stanowiącej 0,0516 ha przeliczeniowego. W oparciu o powyższe informacje organ I instancji, w decyzji z dnia 28 kwietnia 2020 r., ustalił wielkość należącego do skarżącej gospodarstwa rolnego na 0,6608 ha przeliczeniowego, wskazując, iż skarżąca jest "właścicielem gospodarstwa rolnego" położonego na terenie gminy S[...] oraz współwłaścicielką udziałów w dwóch nieruchomościach rolnych położonych w gminie K[...]. Organ odwoławczy z kolei, nie zmieniając ustaleń w zakresie wielkości należącego do skarżącej gospodarstwa rolnego, wyrażonej w ha przeliczeniowych, wskazał, iż skarżąca jest "współwłaścicielem gospodarstwa rolnego" położonego w gminie S[...], nie wskazując jednak wielkości udziału. Tak zgromadzone informacje nie stanowią dostatecznej podstawy do ustalenia wielkości gospodarstwa rolnego należącego do skarżącej, a w konsekwencji nie wyznaczają należycie dochodu z tego tytułu.

Krytyczną ocenę owych okoliczności należy rozpocząć od wskazania, iż z zaświadczenia Urzędu Miejskiego w S[...] z dnia 10 grudnia 2019 r. wynika, iż "powierzchnia gospodarstwa rolnego należącego do Pani A[...](...) oraz S[...] (...) w latach 2008 r. – 2017 r. wynosiła 1,40 ha fizycznych, w tym 0,6405 ha przeliczeniowych". Z zaświadczenia tego wynika zatem wielkość całego gospodarstwa i nie wynika wielkość udziału A[...] w tym gospodarstwie. Wypada zauważyć, iż A[...] rozwiodła się ze S[...] w dniu 10 czerwca 2002 r., a zatem uznanie skarżącej za właścicielkę całego gospodarstwa, wynoszącego 0,6405 ha przeliczeniowego, nie jest prawidłowe i nie zasługuje na akceptację. Ponadto, z zaświadczenia Urzędu Gminy w K[...] z dnia 31 grudnia 2019 r. nie wynika, czy podana tam wielkość, należącego do skarżącej gospodarstwa rolnego, położonego na terenie tej gminy, została wskazana stosownie do wielkości udziałów skarżącej w dwóch nieruchomościach, czy też wskazane w zaświadczeniu wielkości tych nieruchomości, wyrażone w ha przeliczeniowych, dotyczą całości tych nieruchomości. Wezwanie do udzielenia powyższych informacji również nie wyjaśnia wątpliwości istniejących w tym zakresie i nie pozwala rozstrzygnąć o charakterze podanych informacji. Kwestii tej nie wyjaśniają także uzasadnienia decyzji organów obu instancji, które nie wskazują w szczególności, sumą jakich czynników jest ustalona wielkość gospodarstwa rolnego skarżącej, wyrażona w ha przeliczeniowych. Nie sposób uznać, iż uzasadnienia tych decyzji w sposób prawidłowy realizują funkcję przekonywania, wyrażoną w art. 11 k.p.a. Powyższe okoliczności mają natomiast kluczowe znaczenie dla możliwości prawidłowego ustalenia wielkości gospodarstwa rolnego należącego do skarżącej, a w konsekwencji uzyskanego z tego tytułu dochodu.

Wypada zatem uznać, iż organy nie sprostały obowiązkowi wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, co stanowi gwarancję realizacji zasady prawdy obiektywnej statuowanej przepisem art. 7 k.p.a. Obowiązkiem organ administracji jest podjęcie czynności procesowych mających na celu zebranie całego materiału dowodowego i rozpatrzenie tak zgromadzonego materiału (art. 77 § 1 k.p.a.). Z tego też powodu organy administracji są zobowiązane do podejmowania wszelkich kroków w celu wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, pozwalającego na ustalenie stanu faktycznego sprawy zgodnego z rzeczywistością. Realizacja powyższych obowiązków wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego co do wszystkich okoliczności stanowiących fakty prawotwórcze, a następnie organ winien dokonać wszechstronnej oceny okoliczności konkretnej sprawy na podstawie analizy całego materiału dowodowego (art. 80 k.p.a.), a swoje stanowisko powinien przekonująco uzasadnić (art. 107 § 3 w związku z art. 11 k.p.a.) (vide: wyrok NSA z dnia 28 września 2012 r., II GSK 1548/11, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). Powyższego wymogu organy administracji nie wypełniły należycie, czego nie dostrzegł Sąd I instancji. Trafny jest zatem zarzut kasacyjny naruszenia zaskarżonym wyrokiem art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a. w związku z art. 6 art. 7 i art. 11 k.p.a.

Nie jest natomiast trafny, podnoszony w powyższym kontekście, zarzut naruszenia art. 3 § 1 p.p.s.a. Przepis ten, mając ustrojowy charakter, stanowi, iż sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Sąd administracyjny może zatem naruszyć powyższy przepis gdy oceni działalność podmiotu spoza administracji publicznej lub zastosuje środki prawne nieznane przepisom p.p.s.a. W skardze kasacyjnej brak jest natomiast zarzutów wskazujących na to, że Sąd I instancji naruszył ww. przepis w sposób odpowiadający jego dyspozycji. Jednocześnie kwestia, czy dokonana przez sąd administracyjny ocena legalności zaskarżonej decyzji, wydanej przez organ administracji publicznej, była prawidłowa czy też błędna, nie może być utożsamiana z naruszeniem powyższego przepisu (vide: R.Hauser, A.Kabat, Właściwość sądów administracyjnych, RPEiS 2004/2/25; wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2011 r., I OSK 345/2010; wyrok NSA z dnia 8 października 2015 r., II GSK 2991/14; www.orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Z przywołanego powyżej powodu, Naczelny Sąd Administracyjny zaskarżony wyrok uchylił, a uznając, iż istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona rozpoznał skargę orzekając o jej uchyleniu zarówno zaskarżonej, jak i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji (art. 188 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a.).

Ponownie rozpoznając sprawę organ uwzględni wyrażoną powyżej ocenę prawną, a w szczególności zbierze materiał dowodowy w sposób szanujący dyspozycję art. 7 k.p.a., rozpatrzy go w zgodzie z dyrektywą art. 77 § 1 k.p.a. i ustali fakty prawnie relewantne na podstawie analizy całego materiału dowodowego (art. 80 k.p.a.). Zajęte w tych kwestiach stanowisko przekonująco uzasadni (art. 107 § 3 w związku z art. 11 k.p.a.). W sposób szczególnie uważny ustali wielkość udziału skarżącej we współwłasności gospodarstwa rolnego położonego w gminie S[...], po czym ustali, przypadającą skarżącej, wielkość tegoż gospodarstwa rolnego, wyrażoną w ha przeliczeniowych. W tożsamy sposób ustali, wynikającą z przypadających skarżącej udziałów, ilość ha przeliczeniowych działek rolnych położonych na terenie gminy K[...]ę. Tak uzyskane wielkości zsumuje, uzyskując wielkość gospodarstwa rolnego skarżącej, z którego dochód winien zostać ustalony na podstawie art. 9 ust. 7 u.p.o.u.a. Dochód ten organ zsumuje z pozarolniczymi dochodami skarżącej uzyskanymi w 2016 r. (art. 9 ust. 11 u.p.o.u.a.). Dalsze działania organu zależne będą od tego, czy uzyskany w ten sposób dochód skarżącej przekroczy kryterium dochodowe obowiązujące przy ferowaniu decyzji z dnia 12 grudnia 2017 r., przyznającej K[...] świadczenie z funduszu alimentacyjnego (art. 153 w związku z art. 193 P.p.s.a.).

Skargę kasacyjną rozpoznano na posiedzeniu niejawnym, stosownie do art. 182 § 2 P.p.s.a., gdyż strona skarżąca zrzekła się rozprawy, a strona przeciwna nie zażądała jej przeprowadzenia.