Wyrok z dnia 2021-09-21 sygn. I OSK 4327/18

Numer BOS: 2226944
Data orzeczenia: 2021-09-21
Rodzaj organu orzekającego: Naczelny Sąd Administracyjny

Najważniejsze fragmenty orzeczenia w Standardach:

I OSK 4327/18 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2021-09-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-12-13
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Arkadiusz Blewązka /sprawozdawca/
Elżbieta Kremer
Iwona Bogucka /przewodniczący/
Symbol z opisem
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne
Administracyjne postępowanie
Sygn. powiązane
III SA/Kr 500/18 - Wyrok WSA w Krakowie z 2018-08-30
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok w części i uchylono decyzje I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2019 poz 2325
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędziowie: Sędzia NSA Elżbieta Kremer Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka (spr.) po rozpoznaniu w dniu 21 września 2021 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P[...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 30 sierpnia 2018 r. sygn. akt III SA/Kr 500/18 w sprawie ze skargi P[...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T[...] z dnia 22 marca 2018 r. nr SKO[...] w przedmiocie zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego 1. uchyla pkt I. zaskarżonego wyroku, zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta B[...] z dnia 5 marca 2018 r. znak: MOPS[...]; 2. oddala skargę kasacyjną w pozostałym zakresie.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2018 r., III SA/Kr 500/18 oddalił skargę P[...] na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Tarnowie z dnia 22 marca 2018 r. nr SKO[...]oraz rozstrzygnął o kosztach niepłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu skarżącej, przyznając z tego tytułu adwokatowi Ł[...] kwotę 240 PLN, powiększoną o należny podatek VAT.

Wyrok ten zapadł w oparciu o następujące okoliczności:

Burmistrz Miasta B[...] decyzją z dnia 5 marca 2018 r., działając na podstawie art. 3 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U.2017.1952 ze zm.), dalej jako "u.ś.r.", art. 2, art. 9, art. 10, art. 12 ust. 1 i 2, art.15 ust 1, art.18, art. 19 ust. 1, art. 20, art. 22 ust. 1, art. 23, art. 25 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U.2017.489 ze zm.), dalej jako "u.p.o.", uznał świadczenia z funduszu alimentacyjnego, wypłacone P[...]za okres od dnia 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. na podstawie decyzji z dnia 11 października 2016 r., za świadczenia nienależnie pobrane i określił ich wysokość na kwotę 5.000 PLN (pkt 1}, zobowiązał nadto P[...] do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w kwocie 5.000 PLN (pkt 2). W motywach tej decyzji organ wskazał, że decyzją z dnia 11 października 2016 r. przyznano P[...], jako pełnoletniej osobie uprawnionej, świadczenia z funduszu alimentacyjnego w wysokości bieżąco zasądzonych alimentów w kwocie 500 PLN miesięcznie, na okres od 1 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. Wcześniej Sąd Okręgowy w Tarnowie Wydział l Cywilny wyrokiem z dnia 4 kwietnia 2013 r., I C 355/12 przyznał P[...] alimenty od jej ojca P[...]w kwocie 500 PLN miesięcznie. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego zostały przyznane na podstawie ww. wyroku oraz zaświadczenia z dnia 23 sierpnia 2016 r. potwierdzającego, iż egzekucja komornicza prowadzona wobec dłużnika alimentacyjnego na podstawie ww. wyroku była bezskuteczna. Dnia 19 grudnia 2017 r. przedłożono w organie wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie I Wydział Cywilny z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17 ustalający wygaśniecie z dniem 3 października 2016 r. obowiązku alimentacyjnego wobec P[...] ustalonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Tarnowie Wydział l Cywilny z dnia 4 kwietnia 2013 r., I C 355/12. Ponadto komornik sądowy w dniu 20 grudnia 2017 r. wydał postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w części dotyczącej alimentów bieżących na rzecz P[...]. Organ wskazał, że w myśl art. 29 ust. 3 u.p.o., w przypadku gdy sąd zwolnił osobę z obowiązku alimentacyjnego, a osoba uprawniona w okresie od dnia zwolnienia z obowiązku alimentacyjnego do dnia wpływu tytułu wykonawczego do komornika sądowego, pobierała świadczenia z funduszu alimentacyjnego za ten okres, jest obowiązana do ich zwrotu bez odsetek. Wobec powyższego, świadczenia wypłacone za okres od 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. są świadczeniami nienależnie pobranymi, wypłaconymi mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie albo wstrzymanie wypłaty świadczenia.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła P[...] podnosząc, iż zaskarżona decyzja jest błędna i narusza art. 23 w związku z art. 2 pkt 7 u.p.o.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze Tarnowie decyzją z dnia 22 marca 2018 r. nr SKO[...] utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję. Kolegium wskazało, że prawomocnym wyrokiem z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17 orzeczono wygaśniecie z dniem 3 października 2016 r. obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego P[...] względem córki P[...]. W tak ustalonym stanie faktycznym organ l instancji, wskazując na treść art. 29 ust. 3 u.p.o., prawidłowo uznał, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego wypłacone P[...] za okres od dnia 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r., są nienależnie pobrane i zobowiązał do ich zwrotu. Kolegium podkreśliło, że bezspornym jest, iż począwszy od dnia 3 października 2016 r. w stosunku do P[...] nie istniał już obowiązek alimentacyjny nałożony na jej ojca. Skoro tak, to jeżeli po tej dacie P[...] pobierała świadczenia, to winna je zwrócić bez odsetek.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie wniosła P[...] zarzucając naruszenie: art. 23 i art. 29 ust. 3 w związku z art. 2 pkt 7 u.p.o. przez błędne i niczym nieuzasadnione przyjęcie nienależności pobieranych świadczeń z funduszu alimentacyjnego w sytuacji braku świadomości co do ich nienależności oraz w przypadku posiadania pełni uprawnień do ich pobierania, a nadto art. 6, art. 7, art. 8, art. 9, art. 77 i art. 80 k.p.a. przez przekroczenie granicy uznania polegające na niewyczerpującym zebraniu materiału dowodowego i nie rozważenie wszystkich okoliczności mogących mieć wpływ na rozstrzygnięcie.

W piśmie procesowym z dnia 19 lipca 2018 r. uzupełniono skargę przez sformułowanie zarzutów naruszenia: art. 29 ust. 1 i 3 u.p.o. polegającego na zobowiązaniu skarżącej do zwrotu wypłaconych na jej rzecz świadczeń alimentacyjnych; art. 7 w związku z art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. przez pominięcie, że wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 5 grudnia 2017 r. miał moc wsteczną, co miało wpływ na treść zaskarżonej decyzji; art. 138 k.p.a. przez utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji. W konkluzji skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu l instancji.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Tarnowie wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zwartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że skarga jako niezasadna podlega oddaleniu. Wskazał, że materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia sprawy stanowią przepisy u.p.o. określające zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów na podstawie tytułu wykonawczego w przypadku bezskuteczności egzekucji. Zgodnie z art. 9 ust. 1 u.p.o. świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej do ukończenia przez nią 18. roku życia albo w przypadku gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej do ukończenia przez nią 25. roku życia, albo w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności – bezterminowo. Osobą uprawnioną jest osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna (art. 2 pkt 11 u.p.o.). Z kolei art. 23 ust. 1 u.p.o. stanowi, że osoba, która pobrała nienależnie świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu. W myśl art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o. nienależnie pobrane świadczenie oznacza świadczenie z funduszu alimentacyjnego wypłacone bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli stwierdzono nieważność decyzji przyznającej świadczenie albo w wyniku wznowienia postępowania uchylono decyzję przyznającą świadczenie i odmówiono prawa do świadczenia. Nienależnie pobrane świadczenia podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jednocześnie z art. 23 ust. 1 w związku z art. 29 ust. 3 u.p.o. wynika obowiązek zwrotu bez ustawowych odsetek świadczenia nienależnie pobranego z funduszu alimentacyjnego przez osobę uprawnioną, jeżeli sąd zwolnił osobę dotychczas zobowiązaną do alimentacji z obowiązku alimentacyjnego.

Dalej Sąd I instancji wskazał, że w realiach niniejszej sprawy skarżąca otrzymywała świadczenie z funduszu alimentacyjnego przyznane decyzją Burmistrza Miasta B[...] z dnia 11 października 2016 r. w wysokości 500 zł miesięcznie w okresie od dnia 1 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. Jak jednak wynika z akt sprawy skarżąca w okresie od 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. nie była osobą uprawnioną do przyznania jej świadczenia, gdyż od dnia 3 października 2016 r. uchylono wobec niej obowiązek alimentacyjny ojca P[...]. W związku z tym koniecznym stało się orzeczenie w przedmiocie uznania świadczeń wypłaconych skarżącej w okresie od dnia 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. z funduszu alimentacyjnego za nienależnie pobrane, określenia kwoty podlegającej zwrotowi i zobowiązania strony do jej zwrotu.

Sąd I instancji wskazał dalej, że z uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie l Wydział Cywilny z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17 wyraźnie wynika, że P[...] już pozwem z dnia 3 października 2016 r. wniósł o zmianę wcześniejszego orzeczenia Sądu Okręgowego Tarnowie z dnia 4 kwietnia 2013 r. przez obniżenie alimentów do kwoty po 200 PLN miesięcznie albo uchylenie alimentów od dnia 14 października 2014 r., tj. od osiągnięcia pełnoletności przez P[...]. Sąd I instancji podkreślił, że odpis pozwu i dalsze pisma procesowe w tej sprawie skarżąca otrzymała, a zatem za bezzasadny należy uznać argument podniesiony w skardze, że skarżąca nie miała wiedzy, iż pobierane alimenty mogą być świadczeniem nienależnym. Skoro obowiązek alimentacyjny ojca względem P[...] wygasł z dniem 3 października 2016 r., to zgodnie z art. 29 ust. 3 u.p.o., skarżąca, która pobierała świadczenia z funduszu alimentacyjnego za okres, w którym zobowiązany do jej alimentacji ojciec z obowiązku tego został zwolniony, jest zobowiązana do zwrotu tych świadczeń, jednakże bez odsetek ustawowych.

Zdaniem Sądu I instancji organy orzekające w niniejszej sprawie prawidłowo ustaliły, że wypłacone skarżącej świadczenia z funduszu alimentacyjnego za wskazany okres były świadczeniami nienależnie pobranymi, z uwagi na nieistnienie już w tym czasie obowiązku alimentacyjnego ojca. Kwoty świadczenia z funduszu alimentacyjnego uzyskane przez skarżącą w ww. czasie w istocie były nienależne, a co za tym idzie muszą zostać zwrócone, gdyż decyzja wydawana na podstawie art. 23 u.p.o. nie jest decyzją pozostawioną uznaniu administracyjnemu. Z treści tego przepisu wynika bowiem, iż osoba, która pobrała nienależnie świadczenia bez podstawy prawnej, jest obowiązana do ich zwrotu. Skarżąca miała świadomość ze alimenty mogą się jej nie należeć gdyż toczyło się postępowanie o ich obniżenie albo uchylenie.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła P[...] zaskarżając go w całości i zarzucając:

1. naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnią i niewłaściwe zastosowanie art. 29 ust. 2 i 3 w związku z art. 23 ust. 1 i art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o. polegające na błędnym uznaniu, iż świadczenia alimentacyjne wypłacone skarżącej w okresie od dnia 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. były świadczeniami nienależnie pobranymi, w sytuacji gdy wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17, w zakresie ww. okresu i pobieranych w tym czasie świadczeń, miał moc wsteczną, zaś w ww. okresie skarżąca pobierała świadczenia z funduszu alimentacyjnego całkowicie zgodnie z prawem, na podstawie obowiązującej decyzji administracyjnej z dnia 11 października 2016 r. Burmistrza Miasta B[...] opartej na prawomocnym wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 4 kwietnia 2013 r., I C 335/12 oraz na zaświadczeniu o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w B[...] z dnia 23 sierpnia 2016 r., co niewątpliwie miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy;

2. naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 29 ust. 3 w związku z art. 23 ust. 1 i art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o., bowiem nie stwierdzono nieważności decyzji Burmistrza Miasta B[...] z dnia 11 października 2016 r. (znak: M[...]), ani nie nastąpiło wznowienie postępowania i uchylenie ww. decyzji, mocą której organ ten przyznał świadczenia z funduszu alimentacyjnego na rzecz skarżącej, co niewątpliwie miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy;

3. naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 2 pkt 7 w związku z art. 29 ust. 3 u.p.o. polegające na błędnej interpretacji pojęcia "świadczenia nienależnie pobranego", które wymaga świadczeniobiorcy ukierunkowanego na niezgodne z prawem korzystanie ze środków publicznych, czego w zaskarżonym wyroku nie zauważono, co niewątpliwie miało wpływ na rozstrzygnięcie sprawy;

4. naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 151 p.p.s.a. przez nieuprawnione jego zastosowanie i niesłuszne oddalenie skargi, spowodowane jednoczesnym naruszeniem art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. polegającym na niedostrzeżeniu zaskarżonym wyrokiem wad procesowych postępowania administracyjnego, a to:

- naruszenia przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Tarnowie art. 7 w związku z art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. przez pominięcie w decyzji z dnia 22 marca 2018 roku, że wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17 orzekał wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego wobec P[...] z data wsteczną;

- naruszenia przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Tarnowie art. 7 w związku z art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. przez pominięcie, w decyzji z dnia 22 marca 2018 r., iż P[...] w semestrze 2016/17 uczęszczała do Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w B[...], na co przedłożyła w toku postępowania administracyjnego stosowne dowody z dokumentów w postaci zaświadczenia Dyrektora Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w B[...] z dnia 16 lutego 2017 r. oraz kserokopii indeksu, które to dokumenty wskazują, iż w tamtym czasie skarżąca kontynuowała swoją nauką, a których to dokumentów nie posiadał w czasie wyrokowania Sąd Okręgowy w Tarnowie, a ponadto ww. dokumenty wraz ze złożonym przez skarżącą oświadczeniem majątkowym, świadczą iż skarżąca przeznaczyła otrzymywane świadczenie na poczet swojej nauki, co tym bardziej wskazuje, że nie można uznać przedmiotowych świadczeń jako nienależnie pobranych;

- naruszenia przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Tarnowie art. 7 w związku z art. 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a. polegające na niewyczerpującym zebraniu i rozpatrzeniu całego materiału dowodowego wbrew ciążącemu na organie II instancji obowiązkowi w tym zakresie i w konsekwencji niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy oraz sporządzenie uzasadnienia niezgodnie z wymogami wynikającymi z art. 107 § 3 k.p.a., co niewątpliwie miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

5. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 141 § 4 p.p.s.a. przez niepełne przedstawienie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku stanu faktycznego i prawnego oraz ogólnikowe odniesienie się do stawianych wobec zaskarżonej decyzji zarzutów, w konsekwencji niesłuszne stwierdzenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, iż skarżąca miała wiedzę, że pobierane przez nią alimenty mogą być świadczeniem nienależnym bowiem P[...] pozwem z dnia 3 października 2016 r. wniósł o obniżenie alimentów na rzecz skarżącej do kwoty 200 PLN bądź alternatywnie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z dniem 14 października 2014 r., w sytuacji gdy w semestrze szkolnym 2016/17 skarżąca uczęszczała do Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w B[...], przy tym podjęła "obronę" przed tym powództwem wnosząc o jego oddalenie, a Sąd Rejonowy w B[...] wyrokiem z dnia 30 maja 2017 r. pozostawił skarżącej tytułem należnych alimentów kwotę 300 PLN miesięcznie, co zmienił dopiero Sąd Okręgowy w Tarnowie w wyroku z dnia 5 grudnia 2017 r., czego jednak nie zauważono w zaskarżonym wyroku, a co miało wpływ na treść rozstrzygnięcia.

6. naruszenie przepisów postępowania, a to art. 1 § 2 i art. 3 § 1 p.p.s.a. przez zaniechanie wnikliwej kontroli legalności zaskarżonej decyzji, co niewątpliwie miało wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

7. naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie § 21 ust. 1 pkt 1 w związku z § 8 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2016.1714 ze zm.), a w konsekwencji przyznanie pełnomocnikowi z urzędu od Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu w ramach postępowania przed Wojewódzki Sądem Administracyjnym w Krakowie, wynagrodzenia w błędnej (zaniżonej) wysokości 240,00 PLN netto, zamiast prawidłowej kwoty 600,00 PLN netto, bowiem przedmiotem rozpatrywanej sprawy jest należność pieniężna w wysokości 5 000,00 PLN, co niewątpliwie miało wpływ na treść pkt II. zaskarżonego wyroku.

Mając na uwadze przytoczone powyżej zarzuty wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonego wyroku i rozpoznanie skargi przez Naczelny Sąd Administracyjny, a nadto o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów wynagrodzenia wyznaczonego z urzędu pełnomocnika.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej postawiony zarzut szerzej umotywowano.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna okazała się częściowo zasadna.

Na wstępie należy zauważyć, iż sprawę niniejszą rozpoznano na posiedzeniu niejawnym na podstawie art. 15zzs4 ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U.2020.1842 ze zm.), który pozwala przewodniczącemu zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli uzna rozpoznanie sprawy za konieczne, a przeprowadzenie wymaganej przez ustawę rozprawy mogłoby wywołać nadmierne zagrożenie dla zdrowia osób w niej uczestniczących i nie można przeprowadzić jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Regulacja ta nie przewiduje konieczności uzyskania zgody strony na rozpoznanie sprawy w powyższym trybie.

Postępowanie kasacyjne oparte jest na zasadzie związania Naczelnego Sądu Administracyjnego granicami skargi kasacyjnej i podstawami zaskarżenia wskazanymi w tej skardze. Zakres sądowej kontroli instancyjnej jest zatem określony i ograniczony wskazanymi w skardze kasacyjnej przyczynami wadliwości prawnej zaskarżonego wyroku sądu I instancji. Jedynie w przypadku, gdyby zachodziły przesłanki, powodujące nieważność postępowania sądowoadministracyjnego, określone w art. 183 § 2 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny mógłby podjąć działania z urzędu, niezależnie od zarzutów wskazanych w skardze kasacyjnej. W niniejszej sprawie nie stwierdzono takich przesłanek.

Ocenę zarzutów kasacyjnych należy rozpocząć do wskazania, iż autor skargi kasacyjnej oparł ją na obu podstawach kasacyjnych, przewidzianych w art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a., zarzucając Sądowi I instancji naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe jego zastosowanie oraz naruszenie przepisów postępowania w stopniu, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W sytuacji podniesienia obu podstaw kasacyjnych, zasadą jest w pierwszej kolejności rozpoznanie zarzutów procesowych, ponieważ dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny przyjęty przez sąd w zaskarżonym wyroku jest prawidłowy albo nie został dostatecznie podważony, można przejść do skontrolowania procesu subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowany przez sąd I instancji przepis prawa materialnego (vide: wyrok NSA z dnia 9 marca 2005 r., FSK 618/04, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Odnosząc się zatem do zarzutów kasacyjnych skierowanych wobec podstawy faktycznej wyrokowania wypada dostrzec, iż odwołując się do naruszenia art. 151 oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a., autor kasacji zarzuca pominięcie faktu wygaszenia uprawnienia alimentacyjnego skarżącej z datą wsteczną, od dnia 3 października 2016 r. oraz faktu uczęszczania przez skarżącą do Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w B[...] w semestrze 2016/2017. Powyższe zarzuty nie są trafne. Nie ulega wątpliwości, iż wyrok Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17 był znany organom administracji i Sądowi I instancji. Wyraźnie ustalone zostało także, iż wyrok ten z datą wsteczna, bowiem od dnia 3 października 2016 r. wygasił obowiązek alimentacyjny ojca skarżącej. Z uwagi na powyższe nie można zasadnie twierdzić, że nastąpiło w tym zakresie naruszenie przepisów postępowania administracyjnego tyczących gromadzenia i oceny dowodów. Natomiast kwestia prawidłowości subsumpcji powyższej prawidłowo ustalonej okoliczności do poprawnie zinterpretowanej normy prawa materialnego pozostaje poza zakresem zarzutu naruszenia art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a.

Z kolei kwestia uczęszczania przez skarżącą do Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w B[...]w semestrze 2016/2017 pozostaje poza relewantnymi prawnie okolicznościami badanej sprawy. Okoliczności istotne w niniejszej sprawie wyznaczone zostały przez przepisy art. 29 ust. 3 w związku z art. 23 ust. 1 i art. 2 pkt 7 u.p.o. Kluczową jest okoliczność zwolnienia osoby z obowiązku alimentacyjnego. W niniejszej sprawie wynika ona z wyroku Sądu Okręgowego w Tarnowie z dnia 5 grudnia 2017 r., I Ca 395/17. Kwestia prawidłowości tegoż wyroku pozostaje jednak poza oceną dokonywaną w ramach postępowania przez organami administracji i sądem administracyjnym, a to z uwagi na związanie treścią tegoż wyroku (art. 365 § 1 k.p.c.). Tym samym zarzut nieuwzględnienia w toku dotychczasowych postępowań, w tym w postępowaniu przez Sądem Okręgowym w Tarnowie, faktu uczęszczania przez skarżącą do Niepublicznego Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych w B[...] w semestrze 2016/2017, pozostaje niezasadny i nie prowadzi do krytycznej oceny sposobu zastosowania przepisów art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 k.p.a. Zarzut kasacyjny naruszenia powyższych przepisów jest także nietrafny w zakresie, w jakim autor kasacji zarzuca niewyczerpujące zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego, a jednocześnie nie wskazuje konkretnych okoliczności, które nie zostały wyjaśnione oraz dowodów, które nie zostały przeprowadzone.

Nie jest także trafny zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem uzasadnienie powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. W ramach rozpatrywania zarzutu naruszenia owego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny zobowiązany jest jedynie do kontroli zgodności uzasadnienia zaskarżonego wyroku z wymogami wynikającymi z tej normy prawnej. O naruszeniu tego przepisu można zatem mówić w przypadku gdy uzasadnienie wyroku nie zawiera jednego z ww. elementów. W skardze kasacyjnej nie podniesiono zarzutów tego rodzaju. Dodatkowo należy zauważyć, iż w doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że wadliwość uzasadnienia wyroku podniesiona w ramach podstawy kasacyjnej z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. może stanowić usprawiedliwioną podstawę skargi kasacyjnej jedynie wówczas gdy to uzasadnienie nie pozwala na kontrolę kasacyjną orzeczenia. Dzieje się tak wówczas, gdy nie ma możliwości jednoznacznej rekonstrukcji podstawy rozstrzygnięcia (vide: J.P.Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LexisNexis 2011 r., uwaga 7 do art. 141; wyrok NSA z dnia 28 listopada 2011 r., I GSK 952/10; wyrok NSA z dnia 5 lipca 2017 r., I OSK 2693/15, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). W skardze kasacyjnej również nie wskazano na tego rodzaju wadliwość. Wskazano natomiast na niepełne przedstawienie stanu sprawy oraz ogólnikowe odniesienie się do zarzutów sformułowanych wobec zaskarżonej decyzji. Tego rodzaju sytuacje nie stanowią naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a. Mogą być natomiast skutkiem błędnej wykładni lub nieprawidłowego zastosowania określonych przepisów prawa, które autor kasacji, będący profesjonalistą, winien przytoczyć w podstawach kasacyjnych.

Nietrafny jest także zarzut naruszenia art. 1 § 2 i art. 3 § 1 p.p.s.a. przez zaniechanie wnikliwej kontroli zaskarżonej decyzji. Po pierwsze przepis art. 1 § 2 p.p.s.a. nie istnieje w systematyce owej ustawy, a zatem nie mógł zostać naruszony, a po drugie, art. 3 § 1 p.p.s.a. stanowi o podstawowej funkcji sądów administracyjnych wskazując, iż sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Regulacja ta nie ma charakteru procesowego ale ustrojowy. Sąd administracyjny może w związku z tym naruszyć ów przepis jedynie wówczas, gdy oceni działalność podmiotu spoza administracji publicznej lub zastosuje środki prawne nieznane przepisom p.p.s.a. W skardze kasacyjnej brak jest jednak zarzutów tej treści. Jednocześnie wypada zauważyć, iż kwestia, czy dokonana przez sąd administracyjny ocena legalności zaskarżonej decyzji była prawidłowa czy też błędna, nie może być utożsamiana z naruszeniem art. 3 § 1 p.p.s.a. (vide: R.Hauser, A.Kabat, Właściwość sądów administracyjnych, RPEiS 2004/2/25; wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2011 r., I OSK 345/2010; wyrok NSA z dnia 8 października 2015 r., II GSK 2991/14, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Przechodząc natomiast do zarzutów naruszenia prawa materialnego trzeba wskazać, iż w przypadku gdy sąd zwolnił osobę z obowiązku alimentacyjnego, a osoba uprawniona, w okresie od dnia zmiany wysokości zasądzonych alimentów do dnia wpływu tytułu wykonawczego do organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne świadczenia z funduszu alimentacyjnego, pobierała świadczenia z funduszu alimentacyjnego za ten okres, obowiązana jest do ich zwrotu bez odsetek. W takiej sytuacji przepis art. 23 u.p.o., regulujący instytucję nienależnie pobranych świadczeń, stosuje się odpowiednio (art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 u.p.o.). Z powyższej regulacji wynika, iż uzyskanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego w warunkach opisanych w art. 29 ust. 2 i 3 u.p.o. nie stanowi nienależnego pobrania świadczeń, lecz jest to odrębna sytuacja prawna, różna od tych opisanych w art. 2 pkt 7 u.p.o. Normy tyczące nienależnie pobranych świadczeń wynikające z art. 23 u.p.o. mają jedynie do niej odpowiednie zastosowanie. Nie ulega wątpliwości, że odpowiednie stosowanie przepisów prawa może polegać zarówno na stosowaniu odpowiednich przepisów bez żadnych modyfikacji, odpowiednie przepisy mają być stosowane z pewnymi modyfikacjami, ale i ze względu na ich bezprzedmiotowość lub sprzeczność z przepisami ustanowionymi dla danych stosunków, odpowiednie przepisy nie mogą być w ogóle stosowane (vide: J.Nowacki, Odpowiednie stosowanie przepisów prawa, PiP 1964/3/372-373; M.Hauser, Odpowiednie stosowanie przepisów prawa – uwagi porządkujące, PPiA, 2005, t. LXV, s. 161-162). Powyższa specyfika odpowiedniego stosowania prawa nakazuje zbadać zakres zastosowania art. 23 u.p.o. do sytuacji opisanej w art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 tejże ustawy. W tej kwestii należy dostrzec, iż przepis art. 23 u.p.o. statuuje przede wszystkim generalną zasadę, że osoba, która pobrała nienależnie świadczenia jest obowiązana do ich zwrotu (art. 23 ust. 1 u.p.o.). Opis charakteru tej instytucji nie jest możliwy bez odwołania się do art. 2 pkt 7 u.p.o., wskazującego w jakich sytuacjach ma miejsce nienależne pobranie świadczeń. Analiza tej regulacji pozwala wyprowadzić wniosek, że w przypadkach wymienionych w art. 2 pkt 7 lit. a), b), d), f), g) u.p.o. przesłanka subiektywna, w postaci świadomości świadczeniobiorcy, jest relewantna dla możliwości uznania przyznanych lub wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego za świadczenia nienależnie pobrane. Natomiast przepis art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o. wskazuje, że istotny pozostaje wyłącznie czynnik obiektywny w postaci zaistnienia faktu wypłacenia świadczenia bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa, jeżeli następnie stwierdzono nieważność decyzji przyznającej świadczenie albo w wyniku wznowienia postępowania uchylono decyzję przyznającą świadczenie i odmówiono prawa do świadczenia (vide: wyrok NSA z dnia 16 września 2020 r., I OSK 2373/18, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Jakkolwiek odpowiednie stosowanie art. 23 u.p.o. nie oznacza konieczności badania okoliczności niniejszej sprawy z punktu widzenia wypełnienia dyspozycji art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o., to za trafny wypada uznać zarzut kasacyjny naruszenia tegoż przepisu, tak w toku postępowania administracyjnego, jak i zaskarżonym wyrokiem. Przepis ten w dotychczasowym postępowaniu przywoływany był bowiem w łączności z art. 23 ust. 1 u.p.o., statuującym obowiązek zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, mimo tego, że istniała podstawa prawna do otrzymywania przez skarżącą świadczeń z funduszu alimentacyjnego w czasie ich przyznania i wypłaty, a nadto, mimo nie prowadzenia wobec decyzji przyznającej świadczenie z funduszu alimentacyjnego któregokolwiek z postępowań nadzwyczajnych, o których mowa w art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o.

Mając na uwadze charakter przesłanek, które na gruncie art. 2 pkt 7 u.p.o. charakteryzują instytucję nienależnie pobranego świadczenia, a jednocześnie konstatując, iż sytuacja zachodząca w okolicznościach niniejszej sprawy nie wykazuje podobieństwa do tej postaci nienależnie pobranego świadczenia, o której mowa w art. 2 pkt 7 lit. c) u.p.o., wypada uznać, iż przesłanka subiektywna wyrażająca się świadomością świadczeniobiorcy, winna być prawnie relewantna dla możliwości ustalenia zakresu zastosowania instytucji nienależnie pobranych świadczeń w sytuacji opisanej w art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 u.p.o. Powyższe pozwala odwołać się do generalnej zasady różnicującej pojęcia "nienależne świadczenie" i "świadczenie nienależnie pobrane". O ile świadczenie nienależne jest pojęciem obiektywnym i występuje m.in. wówczas, gdy świadczenie zostaje wypłacone bez podstawy prawnej lub gdy taka podstawa odpadła, a zatem pojęcie to nie nawiązuje do świadomości i woli jakiejkolwiek osoby, o tyle świadczenie nienależnie pobrane, to świadczenie pobrane przez osobę, której można przypisać określone cechy dotyczące stanu jej świadomości lub woli albo też określone zawinione zachowanie. Nie można zatem uznać świadczeń za nienależnie pobrane, jeżeli strona przyjmowała je bez świadomości, że jej się nie należały. Obowiązek zwrotu wypłaconych świadczeń obciąża zatem tylko tego, kto przyjął świadczenie w złej wierze, wiedząc, że mu się ono nie należy. Tym samym dla prawidłowego ustalenia obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia decydujące znaczenie ma świadomość osoby pobierającej świadczenie (vide: wyrok NSA z dnia 9 października 2018 r., I OSK 1065/18; wyrok NSA z dnia 16 czerwca 2020 r., I OSK 1901/19; wyrok NSA z dnia 4 lipca 2018 r., I OSK 309/18; wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2015 r., I OSK 2081/13, wyrok NSA z dnia 14 grudnia 2009 r., I OSK 826/09, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ).

W tej sytuacji kluczowym pozostaje odniesienie się do zarzutu kasacji tyczącego błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 i art. 23 ust. 1 u.p.o., prowadzącego do uznania, iż świadczenia z funduszu alimentacyjnego pobrane przez skarżącą w okresie od dnia 3 października 2016 r. do 31 sierpnia 2017 r. były świadczeniami nienależnie pobranymi; skarżąca bowiem miała w tym okresie świadomość, że świadczenia te jej się nie należą. Odnosząc się do tego zarzutu należy zauważyć, iż świadczenie z funduszu alimentacyjnego jest świadczeniem przyznawanym w miejsce niewypełnionego przez dłużnika alimentacyjnego obowiązku wynikającego z ustawy, a skonkretyzowanego w orzeczeniu sądowym, w sytuacji bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego (art. 1 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.o.). Istnienie w obrocie prawnym takiego prawomocnego orzeczenia sądowego, mającego status tytułu wykonawczego, co umożliwia prowadzenie egzekucji sądowej, przesądza o możliwości przyznania świadczenia z funduszu alimentacyjnego, przy spełnieniu jeszcze innych warunków wymaganych przepisami u.p.o. Nie ulega przy tym wątpliwości, że prawomocne orzeczenie sądu wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby (art. 365 § 1 k.p.c.). Ograniczenie lub uchylenie obowiązku alimentacyjnego ukształtowanego orzeczeniem sądowym może nastąpić przez formalne uchylenie owego orzeczenia lub merytoryczne rozstrzygnięcie, odmiennie kształtujące obowiązek alimentacyjny niż wynikło to z wcześniejszego orzeczenia sądowego konkretyzującego ów obowiązek. W każdym z tych wypadków dopiero z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia dochodzi do uchylenia lub ograniczenia obowiązku alimentacyjnego. Dzień zwolnienia z obowiązku alimentacyjnego, o którym mowa w art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 u.p.o., należy zatem utożsamiać z dniem uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Do tego momentu nie istnieje w obrocie prawnym odrębny tytuł egzekucyjny, na podstawie którego mogłaby być prowadzona egzekucja, a jej bezskuteczność skutkować możliwością wypłacenia wierzycielowi alimentacyjnemu świadczenia z funduszu. Wyrokiem tym organ, podobnie jak i strony stosunku alimentacyjnego, pozostaje związany tak długo jak wyrok ten pozostaje w obrocie prawnym (art. 365 § 1 k.p.c.). Nie można zatem zasadnie twierdzić, że z procesowego punktu widzenia, który niewątpliwie eksponuje charakter gwarancyjny uprawnień wierzyciela alimentacyjnego, wyrok uchylający z datą wsteczną obowiązek alimentacyjny, niweczy z mocą wsteczną wyrok pierwotnie kształtujący obowiązek alimentacyjny (vide: wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 18 grudnia 2018 r., II SA/Bd 1012/18, www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Powyższe uwagi nie mogą zostać pominięte przy określeniu momentu, w którym wierzyciel alimentacyjny uzyskał świadomość, że alimenty mu się nie należą. W okolicznościach niniejszej sprawy nie można zgodzić się z tezą, że w okresie, za który wstecznie stwierdzono wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego, wierzyciel alimentacyjny winien mieć świadomość, że wypłacane mu świadczenie jest nienależne. W tym zakresie nie można potwierdzić poglądu Sądu I instancji, iż skutkiem wytoczenia przez dłużnika alimentacyjnego powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest powstanie po stronie wierzyciela świadomości, że świadczenia pobierane z funduszu po dniu wytoczenia powództwa są świadczeniami nienależnie pobranymi. Doręczenie odpisu pozwu i dalszych pism procesowych w sprawie żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego nie może prowadzić do takiego skutku, skoro w tym czasie obowiązek alimentacyjny wynikał z pozostającego w obrocie prawnym prawomocnego wyroku wiążącego tak organ, jak i strony stosunku alimentacji. Z punktu widzenia źródeł wiedzy o tym, że obowiązek alimentacyjny istnieje, stanowisko Sądu I instancji prowadzi do wyższego wartościowania faktu wytoczenia powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego niż prawomocnego wyroku kształtującego obowiązek alimentacyjny. Taki zabieg wartościowania źródeł wiedzy o faktach mających prawne znaczenie jest niemożliwy do akceptacji, skoro prowadzi do zdeprecjonowania pozostającego w obrocie prawnym prawomocnego wyroku, którym strony stosunku alimentacyjnego pozostawały związane (art. 365 § 1 k.p.c.).

Należy także dostrzec, iż regulacją, która wyraźnie odwołuje się do obowiązku wierzyciela alimentacyjnego, w kontekście uzyskania wiedzy o określonych wydarzeniach, od których zależy prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, jest art. 19 ust. 1 u.p.o. Przepis ten nakłada na osobę uprawnioną do świadczeń obowiązek zgłoszenia organowi nowych okoliczności mających wpływ na prawo do tych świadczeń. Możliwość wypełnienia powyższego obowiązku pozostaje pochodną stanu wiedzy osoby uprawnionej o zaistnieniu nowych okoliczności. Taka okolicznością, mającą wpływ na prawo do świadczeń, jest niewątpliwie uprawomocnienie się orzeczenia uchylającego obowiązek alimentacyjny. Nie jest nią natomiast powzięcie przez wierzyciela alimentacyjnego wiadomości o wytoczeniu powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego (vide: wyrok NSA z dnia 12 czerwca 2015 r., I OSK 2081/13, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Należy także mieć na uwadze, iż adresatami świadczenia z funduszu alimentacyjnego są osoby będące w trudnej sytuacji materialnej, na co wskazuje konieczność uwzględnienia kryterium dochodowego przy przyznawaniu tegoż świadczenia (art. 9 ust. 2 u.p.o.), zaś samo świadczenie służy zapewnieniu bieżącego utrzymania. W sytuacji gdy osoby te legitymują się zarówno ostateczną decyzją uprawniającą do pobierania świadczenia z funduszu alimentacyjnego jak i prawomocnym wyrokiem sądu zasądzającym alimenty, za w pełni słuszne uznać należy ich przekonanie o legalnym pobieraniu świadczenia i nieskrępowanej przez prawo możliwości jego wykorzystania. Zaprzeczeniem zasady lojalności państwa względem obywateli, wywodzonej z art. 2 Konstytucji RP, byłoby takie rozumienie art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 i art. 23 ust. 1 u.p.o., które, wbrew zaufaniu obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, podważałoby stan prawny ukształtowany ostateczną decyzją przyznającą świadczenie i prawomocnym wyrokiem ustalającym prawo do alimentów, w okresie pozostawania tych rozstrzygnięć w obrocie prawnym, prowadząc do nakazania zwrotu świadczenia, mimo iż osoba uprawniona do alimentów otrzymała świadczenie w przekonaniu, że działa zgodnie z obowiązującym prawem, nie mając przy tym świadomości, że jej uprawnienie do alimentów wygasło. Powyższe potwierdza trafność zarzutu wadliwej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 i art. 23 ust. 1 u.p.o.

Odnosząc się natomiast do zarzutu kasacyjnego sformułowanego wobec rozstrzygnięcia o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej (pkt II. zaskarżonego wyroku) wypada wskazać, iż prawodawca w § 21 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, posłużył się zwrotem "w sprawie, której przedmiotem zaskarżenia jest należność pieniężna". Powyższe sformułowanie, co do zasady koresponduje z art. 231 p.p.s.a. stanowiącym, iż wpis stosunkowy pobiera się w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne, zaś w innych sprawach pobiera się wpis stały. W orzecznictwie przyjmuje się, że przez "sprawy, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne" należy rozumieć te, w których przedmiotem zaskarżenia są akty lub czynności kreujące określoną należność pieniężną bądź stwierdzające jej istnienie. Tym samym nie wszystkie sprawy, które mogą w jakimś stopniu dotyczyć należności pieniężnych będą sprawami, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne (vide: postanowienie NSA z dnia 23 czerwca 2008 r., II FZ 227/08, www.orzeczenia.nsa.gov.pl ). Badana w niniejszym postępowaniu decyzja administracyjna nie kreuje należności pieniężnej i nie stwierdza jej istnienia. Uznaje natomiast określoną kwotę za nienależnie pobraną i zobowiązuje do jej zwrotu. Powyższe nie wypełnia dyspozycji art. 231 in primo p.p.s.a. i § 21 ust. 1 lit. a) ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości lecz § 21 ust. 1 lit. c) tegoż rozporządzenia. Nie można zatem zgodzić się z zarzutem wadliwie przyznanej zaskarżonym wyrokiem kwoty z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu, skoro kwota przyznanego wynagrodzenia wynosi 240 PLN i została podwyższona o należny podatek VAT.

Mając na względnie przytoczone powyżej powody Naczelny Sąd Administracyjny zaskarżony wyrok uchylił w zakresie pkt. I, a uznając, iż istota sprawy w tym zakresie jest dostatecznie wyjaśniona rozpoznał skargę uchylając także zaskarżoną decyzję i decyzję ją poprzedzającą (art. 188 w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a.). Jako pozbawiona usprawiedliwionych podstaw oddaleniu podlegała natomiast skarga kasacyjna w zakresie pkt II. zaskarżonego wyroku (art. 184 p.p.s.a.).

Ponownie rozpoznając sprawę organ uwzględni wyrażoną powyżej ocenę prawną, w szczególności w zakresie wykładni art. 29 ust. 3 w związku z ust. 2 i art. 23 u.p.o. (art. 153 w związku z art. 193 p.p.s.a.).

Wniosek o przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi skarżącej z tytułu pomocy prawnej udzielanej z urzędu podlega rozpoznaniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie (art. 258 – 261 p.p.s.a.).

Treść orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych (nsa.gov.pl).

Serwis wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z serwisu akceptujesz politykę prywatności i cookies.